Meer werk, sneller het ontslagrecht hervormen en meer zekerheid voor flexwerkers. Er staan grote ambities in het begrotingsakkoord dat het kabinet sloot met oppositiepartijen D66, ChristenUnie en SGP. Personeelsnet zet alle nieuwe maatregelen die HR-professionals moeten weten hier op een rij.

De afspraken in het begrotingsakkoord van 11 oktober 2013 zijn ambitieuzer dan het oorspronkelijke regeerakkoord. De inhoud van het Sociaal Akkoord blijft overeind, maar wel worden belangrijke afspraken over flexwerk en ontslag sneller ingevoerd. De maatregelen gelden voor 2014, maar vele hebben ook een doorwerking in latere jaren.

Het begrotingsakkoord is een mix van lastenverlichtingen op de korte termijn (waardoor consumenten hopelijk meer gaan uitgeven) en structurelere maatregelen die de werkgelegenheid op langere termijn met 50 duizend arbeidsplaatsen moeten versterken. Ook komt er aanzienlijk meer geld vrij voor onderwijs en onderzoek. Gezinnen met kinderen zullen blij zijn. Zo gaat de verlaging van kinderbijslag niet door, naast andere maatregelen die het financieel voor gezinnen allemaal iets makkelijker maken.

Personeelsnet zet alle maatregelen uit het begrotingsakkoord die van belang zijn voor HR-professionals hieronder overzichtelijk op een rij:

Voordeel voor gezinnen met kinderen

• De leeftijdsdifferentiatie in de kinderbijslag blijft overeind en vervalt dus niet. De kinderbijslagbedragen voor oudere kinderen worden daardoor niet verlaagd.
• De verhogingen van de bedragen voor het eerste en tweede kind in het kindgebonden budget worden gehalveerd. Voor een huishouden met kindgebonden budget en twee kinderen tussen 6 en 11 jaar is het voordeel per saldo dan nog zestig euro. De voorgenomen kop voor alleenstaande ouders blijft gehandhaafd.
• Er wordt 100 miljoen ingezet voor de kinderopvangtoeslag die zodanig wordt aangepast dat de marginale druk voor de midden en hogere inkomens wordt verlaagd.
• De aanpassingen die de ANW-uitkering voor nabestaanden tot maximaal een jaar zou beperken, is weer teruggedraaid en gaat dus niet door.

Wijzigingen flexibel werk en ontslag eerder ingevoerd

• Het staat al in het Sociaal Akkoord, maar nu hebben de vijf partijen afgesproken de maatregelen voor Flexibel werk (al per 1 juli 2014) en Ontslag (al per 1 juli 2015) eerder in te voeren. Door deze aanpassingen van de nog in te voeren Wet werk en zekerheid komen flexwerkers eerder in aanmerking voor een vast contract en wordt het ontslagrecht sneller aangepast.
• Verder wordt al na 6 maanden (nu 12 maanden) voor WW'ers alle arbeid als ‘passend’ aangemerkt. Dit vergroot voor WW-gerechtigden het belang om snel werk op niveau te vinden. De invoering van dit onderdeel van het Sociaal Akkoord wordt met één jaar vervroegd naar 1 januari 2015.
• Ook wordt de handhaving versterkt, zodat ook écht meer WW'ers eerder aan het werk gaan. Bovendien wordt de inkomstenverrekening vervroegd naar 1 januari 2015, zodat arbeid altijd meer loont dan een uitkering.

Bevorderen werkgelegenheid

• In het akkoord is besloten tot lastenverlichting in 2014. Hiermee wordt de vraag naar arbeid bevorderd en het herstel van binnenlandse bestedingen ondersteund.
• Om op korte termijn de bestedingen te stimuleren, wordt daarom het tarief van de eerste belastingschijf schijf in 2014 (voor iedereen) verlaagd.
• Er wordt verder structureel 50 miljoen euro vrijgemaakt voor regionaal beleid, waardoor de economische bedrijvigheid in krimpregio’s wordt ondersteund.
• De minister van SZW gaat onderzoeken of aanpassing van de arbeidstijd gunstige effecten heeft op de structurele werkgelegenheid en hoe dat geëffectueerd kan worden.

Werkgelegenheid jongeren

• De premiekortingsregeling voor uitkeringsgerechtigden wordt aangepast en meer gericht op het ondersteunen van de arbeidsmarktpositie van jongeren.
• In 2014 en 2015 zal een derde van het beschikbare budget voor de sectorplannen worden ingezet voor het bestrijden van de jeugdwerkloosheid. Hiermee wordt voortgebouwd op de aanpak van de ambassadeur jeugdwerkloosheid.
• Het onderwijs moet ‘onderwijsloopbanen’ van leerlingen en studenten effectiever en doelmatiger vorm geven (minder zittenblijven, betere opleidingskeuze, meer doorstroming). Want als leerlingen het onderwijs sneller doorlopen, kan de Nederlandse arbeidsmarkt over meer goed opgeleid personeel beschikken. De minister van OCW zal in 2014 voorstellen doen om te zorgen dat leerlingen het onderwijs sneller en effectiever doorlopen.

Werkgelegenheid ouderen

• De werkbonus voor werkenden van 61 tot 64 jaar wordt vanaf 1 januari 2015 voor nieuwe gevallen afgeschaft. Voor bestaande gevallen blijft de werkbonus op het huidige niveau. Vanaf 2018 wordt de werkbonus volledig afgeschaft.
• Er komt een ‘lichter arbeidsrechtelijk regime voor AOW-gerechtigden’, waardoor het eenvoudiger en aantrekkelijker moet worden om oudere werknemers in dienst te nemen (of te houden). Tegelijkertijd moet mogelijke verdringing van jongere werknemers door AOW-gerechtigden worden tegengegaan. Het kabinet stuurt de voorstellen hiervoor uiterlijk eind november naar de Tweede Kamer.
• Sectoren krijgen geen geld voor werkgelegenheidsplannen als die vervroegde uittreding van ouder personeel omvatten. Want vervroegde uittreding past niet binnen een steeds ouder en steeds vitaler oud wordende samenleving, vinden de partijen die het akkoord sloten.

Maatregelen arbeidsgehandicapten

• Werkgevers in de marktsector stellen zich garant om in 2014 al 5 duizend mensen met een beperking aan het werk te helpen. Dit is een verdubbeling van de eerdere toezegging. De gemeenten moeten daarom haast maken met de oprichting van de werkbedrijven.
• Als het creëren van banen voor arbeidsgehandicapten niet goed loopt, is er een stok achter de deur. Want de beoordeling of er alsnog een quotum moet komen, wordt al vroeger genomen, namelijk eind 2015.
• Het UWV maakt een business case over hoe de kansen op de arbeidsmarkt voor bestaande WAO’ers kunnen worden vergroot.

Maatregelen voor zelfstandigen en bedrijven

• De verlaging van de zelfstandigenaftrek wordt geheel teruggedraaid, zodat ZZP’ers en zelfstandigen niet ineens veel meer belasting moeten gaan betalen.
• Wel wordt daarnaast oneigenlijk gebruik van ondernemersfaciliteiten (bijvoorbeeld met schijnconstructies) beter aangepakt.
• Het kabinet maakt gaat vaart zetten achter een vrijwillige collectieve pensioenregeling voor zelfstandigen.
• Het box 2 tarief wordt in 2014 incidenteel verlaagd van 25% naar 22%, waardoor het aantrekkelijk wordt om winst uit te keren. Dit levert op korte termijn kasopbrengsten op en leidt in latere jaren tot derving.
• Het verlaagde Btw-tarief van 6 procent voor bouw, renovatie en hoveniers geldt voor heel 2014 en houdt dus niet in april volgend jaar al op.
• Arbeid wordt goedkoper gemaakt door het terugdraaien van de afbouw algemene heffingskorting in de 4e schijf. Het terugdraaien van deze maatregel zorgt voor een lastenverlichting van 480 miljoen euro en een daling van de marginale druk.
• Ook door werkgeverspremies te verlagen van het Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof) en het Algemeen Werkloosheidsfonds (awf) wordt arbeid goedkoper gemaakt.
• Er komt een onderzoek naar knelpunten van loondoorbetaling bij ziekte en het ziekte- en arbeidsongeschiktheidsrisico voor werkgevers. Daarbij wordt bekeken of er meer solidariteit nodig is onder MKB-werkgevers, bijvoorbeeld door de verzekeringsgraad te verhoging met private herverzekering of collectieve fondsen voor MKB-werkgevers.
• Het loon van ondernemers moet beter aansluiten op het loon dat gebruikelijk is voor het niveau en de duur van het werk. Dit gebruikelijk loon mag volgens huidige wetgeving tot 30% afwijken (lager zijn dan) van het ‘marktloon’. Dit percentage wordt per 2015 zodanig aangepast dat deze maatregel 150 miljoen euro oplevert.
• Niet alleen voor bedrijven, maar wel van belang voor zakelijke autoparken: vanaf 2015 worden de CO2 grenzen voor de BPM verder aangescherpt. Verder blijft de accijnsverhoging van brandstof van kracht en gaat de geplande verlaging van de MRB niet door.

Iedereen meer koopkracht in 2014

• De koopkrachtontwikkeling verbetert door het pakket voor alle huishoudens in 2014 ten opzichte van de oorspronkelijke begroting van het kabinet. Dit komt vooral doordat het tarief in de eerste belastingschijf met 0,75 procentpunt is verlaagd. De maatregel moet een oppepper worden voor de bestedingen en zo de economische groei bevorderen. In de jaren na 2014 zal dat koopkrachteffect er niet meer zijn, omdat de eerste belastingschijf dan weer op het oude niveau terugkeert.
• Overige effecten zijn wel blijvend. Zo is er voor gezinnen met kinderen een voordeel door het terugdraaien van het verlagen van de kinderbijslagbedragen voor oudere kinderen voor de groepen die met deze specifieke maatregelen te maken krijgen.

Tabel: koopkrachtontwikkeling 2014

	Oorspronkelijke plannen 2014 Prinsjesdag	Afspraken akkoord oppositie voor 2014	Verschil koopkracht 2014
Alleenverdiener met kinderen
modaal	-1 ½	- ¾	+¾
2 x modaal	-1 ¾	-1 ¼	+½
Tweeverdieners
modaal + ½ x modaal met kinderen	¾	1 ½	+¾
2 x modaal + ½ x modaal met kinderen	- ¾	0	+½
modaal + modaal zonder kinderen	¼	1	+¾
2 x modaal + modaal zonder kinderen	- ¾	- ¼	+½
Alleenstaande
minimumloon	1 ½	2 ½	+1
modaal	¼	1	+¾
2 x modaal	-1 ½	-1	+½
Alleenstaande ouder
minimumloon	-1 ½	-1 ¼	+¼
modaal	- ½	¼	+¾
Inactieven:
Sociale minima
paar met kinderen	-1 ¼	0	+1
alleenstaande	- ¼	½	+1
alleenstaande ouder	- ¾	¼	+1
AOW (alleenstaand)
(alleen) AOW	- ¼	½	+¾
AOW +10000	-1 ¾	-1	+¾
AOW (paar)
(alleen) AOW	-1	- ½	+¼
AOW +10000	-1 ¾	-1	+¾