11 maart 2024 10:37 Arbo Arbeidsvoorwaarden

Zo kunnen HR-adviseurs op de werkvloer omgaan met de Ramadan

Met de Ramadan die op 11 maart 2024 begint, kunnen HR-adviseurs te maken krijgen met verschillende uitdagingen op het werk. Zo worden de werkomstandigheden extra zwaar voor medewerkers die niet eten en drinken. Dat vraagt om begrip en aanpassingsbereidheid van managers en collega’s.

Nog maar enkele decennia geleden was het in Nederland voor de katholieke bevolkingsgroep in ons land heel normaal om na Carnaval een maand te vasten, tot Pasen. Dat gebruik is nu grotendeels verdwenen. Maar voor moslims is het vasten tijdens de heilige maand nog wijd verbreid. De aanvang en het eind van deze heilige maand verschuift ieder jaar en is afhankelijk van de maancyclus.

Vastende medewerkers
Tijdens de heilige maand voor moslims vasten zij van zonsopgang tot zonsondergang. Dat kan kan leiden tot verschillende uitdagingen op het werk. De Algemene Werkgeversvereniging Nederland (AWVN) heeft enkele tips samengesteld om werkgevers te helpen bij het ondersteunen van hun vastende medewerkers.

De Ramadan begint in 2024 op maandagochtend 11 maart en duurt een maand. Doordat de Ramadan nu vroeg in het jaar valt, zijn problemen door uitdroging en hitte-uitval minder te verwachten.

Belangrijke aspecten van de Ramadan
Belijdende moslims eten, drinken en roken tijdens de vastenperiode niet tussen zonsopgang en zonsondergang. De vastenmaand staat in het teken van bezinning, liefdadigheid en saamhorigheid. De Ramadan vergt een fysieke uitdaging en biedt daarmee ook een kans voor persoonlijke groei, zelfreflectie en verbondenheid met de gemeenschap.

Niet iedereen hanteert de regels voor vasten op exact dezelfde manier. Er zijn moslims die geen speeksel inslikken, waarmee het vasten moelijker wordt. In principe moeten alle moslims vasten, maar er zijn uitzonderingen voor kinderen, zieken, bejaarden, reizigers, zwangere vrouwen of vrouwen die menstrueren of borstvoeding geven. Verder is het aan iedere moslim persoonlijk hoe het vasten wordt ingevuld.

Ramadan: Tips voor HR-adviseurs

Aandacht van leidinggevenden: Leidinggevenden doen er goed aan om extra aandacht te geven aan medewerkers die vasten. Ze moeten letten op eventuele tekenen van vermoeidheid of verminderde prestaties en hierop reageren met begrip en flexibiliteit.

Voorlichting aan collega's: Zorg voor informatie aan alle medewerkers over de Ramadan om begrip en onderling respect te bevorderen. Dit kan helpen om een ondersteunende werkomgeving te creëren voor vastende collega's.

Aanpassingen in het rooster: Overweeg aanpassingen in het rooster, zoals het toestaan van meer nachtdiensten voor vastende medewerkers of het overslaan van de lunchpauze in ruil voor een eerdere start- of eindtijd. U kunt bijvoorbeeld zodanig roosteren dat vastende moslims aanwezig kunnen zijn bij de iftar, de traditionele avondmaaltijd na zonsondergang.

Rekening houden met zware werkzaamheden: Kijk uit met het toebedelen van zware (lichamelijke) taken die veel energie vergen tijdens de Ramadan, indien mogelijk.

Flexibel feestdagenverlof: Overweeg flexibele verlofopties, zoals het uitruilen van traditionele Nederlandse feestdagen voor Eid-al-Fitr, het afsluitende feest van de Ramadan.

In Nederland noemen we het einde van de Ramadan vaak het Suikerfeest, maar moslims benadrukken dat Eid-al-Fitr niet draait om het eten van allerlei zoetigheid, maar juist om saamhorigheid en samenzijn. Wel is het zo dat, zeker in de Turkse gemeenschap, dan veel zoetigheid op het menu staat.

Verlofdagen ruilen over en weer
Werkgevers kunnen overwegen om hun medewerkers de mogelijkheid te bieden om verlofdagen voor traditionele Nederlandse feestdagen in te ruilen voor een vrije dag tijdens het einde van de Ramadan.

Hiermee maakt u ook uw medewerkers blij die de traditionele christelijke feestdagen willen vieren, omdat hun moslimcollega’s dan hun diensten draaien. Bovendien past dit goed binnen een grotere trend van diversiteit en inclusie, waarbij feestdagen beter worden afgestemd op de individuele behoeften van werknemers.