25 maart 2024 10:27 ZZP'ers en flexkrachten Arbeidsrecht

10 vragen over controle op schijnzelfstandigheid per 1 januari 2025

Wie een freelancer of zzp’er inhuurt, hoeft geen belastingen en premies af te dragen, terwijl dat voor een werknemer wel moet. Daarom moet u van de wetgever goed opletten of de ingehuurde zzp’er toch niet een werknemer is. U moet daarvoor gebruik maken van een goedgekeurde modelovereenkomst en aan allerlei vereisten voldoen. Probleem is alleen, dat de wetgeving in de praktijk onwerkbaar is en de Belastingdienst niet meer controleert op schijnzelfstandigheid. Maar dat gaat vanaf 2025 veranderen.

De regels voor het inhuren van zzp’ers staan in de wet Deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA), die sinds 1 mei 2016 van kracht is. Er is sindsdien gewerkt aan het opstellen van modelovereenkomsten waarmee opdrachtgevers en zzp’ers verplicht moesten werken. En ook zijn diverse pogingen gedaan om een webmodule te maken waarmee opdrachtgevers en zzp'ers eenvoudig konden checken of er sprake was van zelfstandig ondernemerschap of van een dienstverband.

Maar in de praktijk bleek dat niet uitvoerbaar. Al snel werd besloten dat de Belastingdienst daardoor niet meer kon controleren of de wet wel goed werd toegepast. Alleen echt kwaadwillende opdrachtgevers krijgen nog een boete en naheffing, als ze hadden kunnen weten dat zij werknemers oneigenlijk inhuren als opdrachtnemer.

In de tussentijd zijn wel rechtszaken gevoerd over schijnzelfstandheid (vooral voor bezorgers, taxichauffeurs en platformwerk), waardoor er enige jurisprudentie is ontstaan over de arbeidsverhouding tussen opdrachtgever en -nemer.

10 vragen over nieuwe controle schijnzelfstandigheid
Ondanks dat er nog streeds geen nieuw wettelijk kader is over schijnzelfstandigheid, wordt het ‘handhavingsmoratorium’ van de Belastingdienst op 1 januari 2025 wel opgeheven. Vanaf dat moment kunnen opdrachtgevers dus weer geconfronteerd worden met controles op schijnzelfstandigheid.

Belastingdienst bereidt voor op opheffing handhavingsmoratorium arbeidsrelaties: wat u moet weten

1. Wat is de achtergrond van het handhavingsmoratorium arbeidsrelaties?

Het handhavingsmoratorium werd ingesteld na de invoering van de Wet Deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) in 2016, die als doel heeft om schijnzelfstandigheid te bestrijden.

2. Wat houdt de opheffing van het moratorium in?

Per 1 januari 2025 wordt het handhavingsmoratorium naar verwachting opgeheven, waardoor de Belastingdienst weer kan ingrijpen bij alle situaties van schijnzelfstandigheid.

3. Wat zijn de plannen van de Belastingdienst voor 2024 en 2025?

De Belastingdienst heeft het 'Handhavingsplan arbeidsrelaties tranche 2024' en andere richtlijnen gepubliceerd, met het oog op het herstel van balans in arbeidsrelaties.

4. Wat zijn de hoofdlijnen van de visie van het kabinet?

Het (demissionaire) kabinet streeft naar een gelijker speelveld voor opdrachtgevers en zelfstandigen, verduidelijking van arbeidsrechtelijke wetgeving en effectieve handhaving door de Belastingdienst.

5. Wat houdt de driesporenbenadering in voor het opheffen van het handhavingsmoratorium?

De Belastingdienst zal actief samenwerken met de markt, speciale aandacht besteden aan sectoren met onduidelijkheid over arbeidsrelaties en reguliere klantbehandelingen uitvoeren.

6. Welke rol spelen modelovereenkomsten en vooroverleg in deze benadering?

Modelovereenkomsten worden mogelijk aan banden gelegd vanwege hun beperkte werking in de praktijk. Maar er wordt nog een verkenning uitgevoerd naar de toekomst ervan.

7. Hoe wordt de handhaving met betrekking tot inkomensheffingen en omzetbelasting gehandhaafd?

De Belastingdienst richt zich primair op loonheffingen om meer werkenden te bereiken, met richtlijnen voor de doorwerking van handhaving op inkomensheffingen en omzetbelasting.

8. Waar moet ik op letten over de voortgang van deze ontwikkelingen?

De kabinetsformatie is nog in volle gang. Mogelijk heeft de kabinetsvorming ook gevolgen voor de (handhaving van) de wetgeving over schijnzelfstandigheid.

9. Wat is het doel van de Belastingdienst met deze maatregelen?

Het programma is succesvol als de handhaving op arbeidsrelaties vanaf 1 januari 2026 (weer) onderdeel is van het reguliere handhavingsplan van de Belastingdienst.

10. Waar kan ik meer informatie vinden over de richtlijnen voor handhaving arbeidsrelaties?