Vacatures exclusief reserveren voor vrouwen of allochtonen, is niet toegestaan. Dit mag zelfs niet als deze groepen zijn onder-vertegenwoordigd in het personeelsbestand. Ook anderen moeten kunnen solliciteren. Dit stelt de Commissie Gelijke Behandeling in reactie op een wervingsadvertentie van de politie die een vacature exclusief openstelde voor vrouwen en allochtonen.

In een advertentie werft de politie voor de Noordelijke provincies een divisiechef beheersondersteuning. Uit de vacaturetekst blijkt dat alleen sollicitaties van vrouwen en allochtonen welkom zijn.

Voorkeursbeleid
Onder een tussenkopje 'diversiteit' beschrijft de politie haar voorkeursbeleid.

"De Nederlandse politie streeft naar meer diversiteit in haar top-functies. Om verschil toe te voegen en verschil te kunnen maken. Om die reden wordt deze functie exclusief opengesteld voor vrouwelijke kandidaten en kandidaten met een allochtone achtergrond."

Geen klacht
Doorgaans spreekt de Commissie Gelijke Behandeling zich pas uit als de rechtbank een zaak voorlegt of als iemand een klacht indient. Hoewel dit bij de politie-vacature (nog) niet is gebeurd, heeft de Commissie snel stelling genomen.

In de top van het bedrijfsleven en bij de overheid zijn vrouwen ondervertegenwoordigd. Werkgevers mogen een voorkeursbeleid voeren, maar mogen functies niet exclusief reserveren voor zo'n groep. Want dit is in strijd met de wet Gelijke Behandeling en het Europese recht, aldus de Commissie.

Zorgvuldigheidseis
Op haar website geeft de Commissie Gelijke Behandeling een uitgebreide verklaring "Over voorkeursbeleid voor onder meer vrouwen":

"Wat is toegestaan is het vaststellen van streefcijfers, die een inspanningsverplichting uitdrukken. Het exclusief openstellen van functies voor bijvoorbeeld vrouwen (quoterings- of reserveringsbeleid) als middel om gestelde streefcijfers te halen, is echter niet toegestaan. Oók niet in functies waar zij sterk zijn ondervertegenwoordigd...

Een dergelijk beleid voldoet niet aan de zogeheten zorgvuldigheidseis, die een open sollicitatieprocedure vereist waarvan niemand op voorhand is uitgesloten (bijvoorbeeld wegens zijn geslacht of ras) en die een beoordeling van de individuele kwaliteiten van de sollicitanten eist. Een functie exclusief voor vrouwen reserveren, is hiermee in strijd en dus niet toegestaan."
Strenge eisen aan voorkeursbeleid
De Nederlandse wet stelt strenge eisen aan een voorkeursbeleid. Dit is "uitsluitend toegestaan voor groepen die in een positie van structurele achterstand verkeren, d.w.z. voor vrouwen, allochtonen en mensen met een handicap of chronische ziekte".

Simpel gezegd: Als bij een bedrijf een andere groep sterk is ondervertegenwoordigd (mannen bijvoorbeeld), dan mag de werkgever voor deze groep géén voorkeursbeleid voeren.

Zelfs bij de groepen waarvoor een voorkeursbeleid is toegestaan (vrouwen, allochtonen en mensen met handicap of chronische ziekte), gelden vier aanvullende criteria:

• de eis van aantoonbare achterstand: Voorkeursbehandeling mag alleen als een achterstand kan worden aangetoond, gerelateerd aan het relevante beschikbare aanbod in de regio.

• het evenredigheidsvereiste: Het gemaakte onderscheid moet in redelijke verhouding staan tot het doel. Het voorkeursbeleid moet gerechtvaardigd kunnen worden door de mate van achterstand.

• de zorgvuldigheidseis: Er moet een objectieve beoordeling plaatsvinden van alle kandidaten, waarbij rekening wordt gehouden met de mate waarin ieder van de kandidaten aan de functie-eisen voldoet. Benoeming van een kandidaat uit de voorkeursgroep kan alleen plaatsvinden bij gelijke geschiktheid van de kandidaat.

• de kenbaarheidseis: In de vacature moet worden vermeld dat er sprake is van een voorkeursbeleid, maar ook moet duidelijk zijn dat de vacature open is voor alle potentiële kandidaten.

Bij gelijke geschiktheid
Laten we aannemen dat de vacature bij de politie voldeed aan alle gestelde criteria, dan had deze werkgever simpel alle commotie kunnen voorkomen door een zinnetje als "bij gelijke geschiktheid gaat de voorkeur uit naar een vrouw."

Lees ook:
Werving- en Selectiegids geeft uitleg over anti-discriminatieregels
Studentenbureau mag ouderen niet uitsluiten

Ook via Twitter kun je Personeelslog volgen: Twitter.com/Personeelslog.

Doorsturen: