Organisaties niet ingericht op vernieuwing, schrijft het Innovatieplatform in een rapportage.

Ondernemen betekent risico nemen, terwijl in ons land risico mijden een groot goed lijkt. Hierdoor loopt Nederland achter met innovaties. Overheid, scholen, universiteiten en het bedrijfsleven moeten daarom beter samenwerken. Daarvoor zouden ze een in 2005 een Innovatieakkoord moeten tekenen. Dit schrijft het Innovatieplatform, een adviesorgaan met ‘sleutelspelers’ uit politiek, bedrijfsleven, wetenschap en onderwijs. Minister-president Balkenende is voorzitter van het platform.

De belangrijkste oorzaken waarom Nederland achterblijft zijn:

Te lage investeringen in kennis en scholing: het buitenland geeft structureel veel meer geld uit aan innovatie.

De verzorgingsstaat en de organisatie van veel arbeidsorganisaties zijn niet ingericht op innovatie. Bij bedrijven is door organisatorische vernieuwing op de werkvloer veel winst te boeken. Veel bedrijven kennen nu nog een tamelijk hiërarchische organisatiestructuur die vernieuwing eerder afremt dan stimuleert.

Scholen en universiteiten worden niet gestimuleerd tot innovatie, bijvoorbeeld door prestatiebekostiging van het onderzoek.

De overheid werkt nog niet eendrachtig aan innovatiebeleid en er zijn nog te veel bureaucratische regeltjes.

Het ontbreekt nu nog aan samenwerking waardoor partijen te weinig aan kennisoverdracht doen.

Het platform roept alle partijen op om gevestigde belangen te overstijgen en zich gemeenschappelijk in te spannen om Nederland een stap verder te helpen. Want voor toekomstige welvaart en welzijn moet iedereen het maximale uit zijn mogelijkheden kunnen halen. Het bestrijden van analfabetisme is daarvoor even belangrijk als investeren in technologie. Naar schatting kunnen 1,5 miljoen mensen in Nederland onvoldoende lezen, schrijven en rekenen om volwaardig te functioneren. Innoveren is dus mensenwerk en daarmee typisch iets dat gecreëerd wordt door de vernieuwers in alle lagen van organisaties. Het vindt plaats in dynamische netwerken waarin iedereen elkaar steeds meer nodig heeft.

Nederland heeft alles in zich om wel goed met de wereldspelers mee te kunnen doen op het gebied van innovatie. We hebben excellente wetenschappers, maar hun onderzoek wordt helaas niet voldoende omgezet in maatschappelijke waarde. Maar er zijn ook sociaal-organisatorische vernieuwingen nodig, zodat mensen beter in staat zijn om een bijdrage te leveren aan vernieuwing en innovatie.