De prijzen voor eten, brandstof en energie schieten omhoog. Met een inflatie van meer dan 10 procent, dendert de koopkracht achteruit. Vakbonden vinden dat werkgevers de lonen fors moeten verhogen, omdat ‘de situatie nijpend is’. Achter de schermen onderhandelen ze met werkgeversorganisaties en het kabinet over een nieuw Sociaal Akkoord over de koopkracht. Maar in de FNV, de grootse vakbond, ruziën bondsbestuurders nu onderling of ‘een sociaal akkoord met een rechts kabinet’ wel wenselijk is. Sommigen willen liever actie voeren of automatische prijscompensatie in de cao zetten, waardoor de lonen net zo hard stijgen als de inflatie.

De hoge inflatie verstoort de arbeidsverhoudingen in Nederland. Want de cao-lonen gaan wel omhoog, maar door de aanhoudende geldontwaarding blijft van die loonsverhoging niets over. Grote groepen werknemers kunnen hun levensonderhoud niet meer bekostigen met hun salaris.
Bij dergelijke grote gebeurtenissen, komt dan al snel de roep om een Sociaal akkoord. Daar wordt achter de schermen aan gewerkt, maar niet iedereen is daar even enthousiast over.

Energieprijzen belastingvrij compenseren
Of er een Sociaal akkoord komt tussen werkgevers, vakbonden en de politiek is onduidelijk. Officieel is er dan ook nog niets over bekend. Maar de berichten in de afgelopen weken duiden wel op onderhandelingen. In het akkoord zouden afspraken komen over hogere lonen, gecombineerd met belastingmaatregelen die werken netto meer lonend moeten maken.

Werkgevers hebben openlijk gepleit voor dergelijke belastingmaatregelen. Zo zouden zij bereid zijn om de stijgende energielasten van hun werknemers te compenseren, mits dat belastingvrij kan. Daardoor zouden werknemers meer te besteden krijgen, waardoor zij meer producten en diensten kunnen kopen. Daar profiteren de ondernemers indirect ook weer van.

FNV-bestuurders maken ruzie over Sociaal akkoord
Het nieuws dat we horen over het Sociaal akkoord, komt vooral uit vakbond FNV. De grootste Nederlandse vakbond lijkt verdeeld over de wenselijkheid van zo’n akkoord. Volgens FNV-bestuurslid Petra Bolster is het akkoord ‘noodzakelijk omdat 1,2 miljoen huishouden het financieel niet meer bolwerken.’ Komt het er niet, dan zal de FNV actie gaan voeren, waarschuwt zij.

Maar er zijn andere bondsbestuurders die een Sociaal akkoord juist helemaal niet zien zitten. Ze zijn bang dat een akkoord sluiten ‘met een rechts kabinet meer kwaad dan goed doet, omdat de bond dan te veel compromissen moet sluiten.’ Op die manier haken hun leden teleurgesteld af. Verder vrezen ze dat een sociaal akkoord lopende cao-onderhandelingen zal ondermijnen.

Automatische prijscompensatie in cao
FNV-bestuurder Niek Stam onderhandelt met grote bedrijven in de Rotterdamse haven over nieuwe cao's. Hij kent een veel effectiever middel om te voorkomen dat mensen in armoede belanden: de Automatische prijscompensatie (APC). Met die koppeling tussen lonen en inflatie, bewegen de lonen mee met de prijsontwikkeling. ‘Als het Centraal Bureau voor de Statistiek uitrekent dat de inflatie 10 procent bedraagt, dan stijgen de lonen daardoor met hetzelfde percentage’, legt Stam uit. Daar hebben ook werkgevers baat bij, stelt Stam, want in jaren met lage inflatie hoeven de lonen nauwelijks of zelfs helemaal niet te stijgen.’

Stam wijst erop dat de koppeling bij sommige havenbedrijven al decennia in de cao staat: ‘recent is daar mega-rederij Hapag Lloyd bijgekomen, met een APC van 3 jaar.’ FNV Havens wil de APC ook opnemen bij een bedrijf als Maersk-Line dat volgens hem ‘37 miljard euro winst heeft gemaakt.’ Volgens de FNV-bestuurder zou het dan ‘heel raar zijn als de werknemers er hard op achteruit gaan.’

MIS NIKS: Abonneer je op de gratis Personeelsnet-nieuwsbrief

Doorsturen: