De Nederlandse economie keert terug naar een gematigd groeipad. Huishoudens profiteren dit jaar en in 2025 nog van een reële koopkrachtstijging, maar de jaren erna is dat niet meer zo vanzelfsprekend. Het nieuw aantredende kabinet komt straks direct al voor moeilijke keuzes te staan, omdat de overheidsfinanciën de komende tijd in gedrang komen.

We gaan meer uitgeven aan zorg en defensie, bijvoorbeeld, terwijl de rente oploopt en lenen voor de Staat dus duurder wordt. Verder hebben de (in)formerende partijen nog een fors wensenpakket dat flink wat geld kost, zodat het onvermijdelijk lijkt dat er op bepaalde overheidsuitgaven flink zal worden bezuinigd.

Dat blijkt uit het Centraal Economisch Plan 2024 (PDF), waarin het Centraal planbureau becijfert hoe de economie en de overheidsuitgaven zich de komende jaren zullen ontwikkelen aan de hand van een aantal scenario’s.

Economie groeit nog in 2024 en 2025
De economie groeit weer na een moeilijke periode, met een groei van 1,1% in 2024 en 1,6% in 2025, ondanks eerdere problemen zoals de coronacrisis, aanvoerketenproblemen, en de energiecrisis door de oorlog in Oekraïne.

De economische groei is beperkt door uitdagingen zoals de arbeidsmarkt, overheidsfinanciën, en milieu. Er moeten slimme keuzes gemaakt worden om doelen te bereiken, bijvoorbeeld door geld slim te besteden en te bezuinigen. Een ander alternatief is dat de belastingen omhoog gaan om de staatskas aan te vullen.

Herstel van inkomens
In 2024 en 2025 zullen de inkomens stijgen door lagere inflatie en hogere lonen, wat leidt tot meer uitgaven door huishoudens en groei van de economie. In 2024 stijgen de lonen met 6% en in 2025 met 3,9% omdat werknemers compensatie willen voor hoge inflatie van de afgelopen jaren, ondanks een licht stijgende werkloosheid.

In 2024 verbetert de koopkracht dan ook sterker dan verwacht, vooral bij hogere middeninkomens. Door de stijging van reële lonen hebben we ook in 2025 meer koopkracht, maar dan zullen de belastingen relatief wel meer stijgen dan lonen.

Overheidsfinanciën verslechteren
Door hogere uitgaven, zoals voor klimaat en defensie en stijgende zorgkosten, verslechtert de financiële situatie van de overheid op korte termijn. Lenen wordt duurder, en daardoor stijgen de rente-uitgaven zodanig dat we over de grenzen van het EMU-saldo heen gaan.

Vanaf 2028 en verder blijft Nederland dan niet meer binnen de 3%-norm van de Europese begrotingsregels. En vanaf 2032 komt de staatschuld boven de grens van 60% van het bruto binnenlands product (bbp). Het advies is dan ook om 17 miljard euro te bezuinigen om een veilige marge te houden. Daarvoor moeten lastige inhoudelijke keuzes worden gemaakt door het nieuwe kabinet.

MIS NIKS MEER: Schrijf je hier in voor de gratis HR-nieuwsbrief

Doorsturen: