Het bedrijfsleven heeft duizenden vacatures voor gehandicapten gereserveerd, maar weet hen niet te vinden. Werkgevers geven de bureaucratie de schuld.

Met de Participatiewet wil het kabinet bereiken dat uiterlijk in 2026 125.000 extra banen ter beschikking komen voor mensen met een arbeidshandicap: 100.000 in het bedrijfsleven en 25.000 bij de overheid. Deze banenafspraak heeft het kabinet gemaakt met de sociale partners.
En als stok achter de deur heeft het kabinet alvast de Quotumwet klaar staan. Als de streefcijfers op vrijwillige basis niet worden gehaald, komen er verplichte quota en boetes voor bedrijven die onvoldoende arbeidsgehandicapten aan het werk hebben.

MIS NIKS: Abonneer je op de gratis Personeelsnet-nieuwsbrief

Duizenden banen beschikbaar
Volgens het NRC van vrijdag zijn de werkgevers voluit aan de slag. Ze hebben inmiddels duizenden banen beschikbaar voor gehandicapten, aldus Aart van der Gaag die namens VNO-NCW werkplekken zoekt voor deze groep.
Maar dat is meteen het enige goede nieuws. Werkgevers hebben grote moeite gehandicapten te vinden. "Bedrijven willen wel gehandicapten, maar vinden ze niet", kopt de NRC.

Privacy
In de krant komt Ton van der Giessen aan het woord. Hij is directeur van het recyclingbedrijf Van Werven. Hij was van plan om acht gehandicapte werknemers aan te trekken. In anderhalf jaar tijd is hij niet verder gekomen dan twee.
Om de gehandicapten te vinden, had Van der Giesen eerst een lijstje gemaakt met organisaties die kandidaten in hun bestanden hebben. Het waren er maar liefst 20: gemeenten in de buurt, UWV en de sociale werkvoorziening. Hij huurde een gespecialiseerde bemiddelingsbedrijf in om alles in goede banen te leiden.

Kaartbakken met hangsloten
En daar begon de ellende. Sommige organisaties met kandidaten lieten niet van zich horen, andere wilden uit privacy-overwegingen niet tegen de bemiddelaar zeggen wat kandidaten te bieden hadden of verwezen naar een bemiddelingsbureau waarmee de organisatie zelf zaken deed.
"Ik wilde dat één organisatie menen voor mij selecteerde, begeleidde en bij ziekte de vervanging zou regelen. Ik wilde niet acht werknemers hebben met allemaal hun eigen jobcaoch. Daar is onze kantine te klein voor."
Van der Giessen begrijpt er niks van: "Waarom zitten die mensen verstopt in kaartenbakken met hangsloten erop, bewaakt door tientallen jobcoaches?"

Dat kan niet waar zijn, is de eerste reactie. Volgens Aart van der Gaag van VNO NCW is Van der Giessen zeker niet de enige werkgever die er niet in slaagt vacatures te vervullen met arbeidsgehandicapten. "We praten over tientallen, honderden en soms duizenden vacatures die niet worden vervuld. Een bedrijf als Albert Heijn wil doorgroeien naar tweeduizend van zulke plekken, maar blijft steken op 850."

Timing
Natuurlijk is de timing van het artikel niet toevallig. Volgende week spreekt de Tweede Kamer over de begroting van het verantwoordelijke ministerie van Sociale Zaken.
Wie denkt dat het allemaal wel zal meevallen, moet de brief maar eens lezen die staatssecretaris Jetta Kleinsma naar de Tweede Kamer heeft gestuurd nadat het artikel in NRC was gepubliceerd. Het onderwerp van de brief is vereenvoudiging Participatiewet en Wet banenafspraak, maar maakt vooral duidelijk dat we het allemaal wel heel ingewikkeld hebben georganiseerd.

Doelgroepregister
Zo is er een doelgroepregister, omdat het niet eenvoudig is te bepalen welke arbeidsgehandicapte mag meetellen voor de Participatiewet. Dat register met méér dan 340.000 arbeidsgehandicapten (stand eind 2014) wordt bijgehouden door uitkeringsinstantie UWV. Werkgevers kunnen het register bekijken via de UWV-website. Gezien de nog steeds voortdurende problemen met de UWV-site Werk.nl geeft de combinatie van internet en UWV al niet direct veel vertrouwen.

Maar los hiervan blijkt het register niet erg bruikbaar voor werkgevers. Het is voor hen in ieder geval geen geschikt middel om kandidaten te vinden. Het register bevat alleen maar namen. "De privacy-wetgeving ziet ons dwars", aldus Van der Gaag. "Je hoeft niet te melden welke ziekte iemand heeft. Wel of iemand kan tellen of hij geschikt zou zijn voor administratie of de schoonmaak. Daar hebben bedrijven wat aan."

Tussenstand eind volgend jaar
Eind volgend jaar wordt de eerste tussenstand opgemaakt, die bepaalt of het kabinet straks met quota en boetes zal strooien. Het bedrijfsleven zal dan 14.000 extra gehandicapten aan het werk moeten hebben.
Eind 2016 moet blijken of de Participatiewet arbeidsgehandicapten daadwerkelijk aan banen helpt of dat het extra werk vooral beperkt blijft tot de bureaucratie van gemeenten en uitkeringsinstanties en tot de dienstverlening van bemiddelaars en jobcoaches die na de crisis eindelijke weer nieuwe kansen ruiken.

Doorsturen: