Het was heerlijk, die vakantie in Spanje, Frankrijk of Vinkeveen. Lekker uitgerust, dus iedereen zal wel popelen om weer aan het werk te gaan, hopen werkgevers. Maar werknemers ervaren juist een dip als ze weer terug zijn op het werk. Alle reden voor managers om het gesprek aan te gaan met het personeel.

Altijd op vakantie lijkt leuk, maar toch genieten we er meer van omdat we over het algemeen veel minder vrije tijd hebben. Maar het einde van de vakantie betekent niet dat medewerkers ook direct staan te popelen om aan de slag te gaan, terwijl werkgevers dat wel van hun medewerkers verwachten.

Minder betrokken na de vakantie
Werkgevers denken dat na de vakantie iedereen weer uitgerust en gemotiveerd aan de slag gaat, ‘maar het omgekeerde blijkt het geval te zijn’, stelt Anna Maria Donnina, Arbeids- en Organisatiedeskundige bij Arbo Unie.

Uit eerder vakantieonderzoek van Arbo Unie onder ruim 1000 werknemers blijkt dat er onder werknemers juist sprake is van een lagere loopbaan-tevredenheid en afgenomen betrokkenheid na de vakantieperiode. Ongeveer dertien procent van de respondenten oriënteerde zich na de vakantie dan ook op een andere werkomgeving.

Voor je het weet puilt de mailbox weer uit
Als je op vakantie bent en je hebt het ontzettend naar je zin, lijkt het of de tijd voorbij vliegt. Nog voor je er erg in hebt, ben je weer aan het werk. Eenmaal aan het werk, lijkt het juist of de vakantie eeuwig duurde. Dat komt omdat we tijdens de vakantie veel nieuwe dingen meemaken, nieuwe mensen ontmoeten en in een andere omgeving zijn. Hierdoor kunnen we herinneringen ‘ankeren’ in de tijd en doorbreken we de dagelijkse routine.

Hetzelfde ‘gezichtsbedrog’ treedt volgens Donnina op als we weer aan het werk gaan. De mailbox puilt na de vakantie uit en het to do-lijstje is al snel erg lang. Hoe meer we moeten doen, hoe minder tijd we lijken te hebben. Daardoor komen we dus weer tijd te kort en verlangen we met weemoed terug naar de vakantie.

Leidinggevende moet aandacht geven aan medewerkers
De leidinggevende heeft volgens Donnina een cruciale rol om medewerkers weer gemotiveerd aan de slag te krijgen. Medewerkers moeten de ruimte krijgen om hun motivatie en ambities in het werk te bespreken. Dit kan bijvoorbeeld door kort na de vakantie met medewerkers functionerings- en POP-gesprekken te voeren. Ook kan na de vakantie in het team besproken worden welke ambities er zijn tot aan het einde van het jaar.

Managers moeten voortaan ook voorafgaand aan een vakantieperiode in hun teams bespreken hoe ze omgaan om met de vakantiedip of –piek. Daarbij moet er aandacht zijn voor de tijdbesteding van medewerkers, zowel voor als direct na de vakantie. Ook moet er vooraf worden nagedacht over de realistische en haalbare taken voor achterblijvers.

Ook aandacht voor achterblijvers
Want terwijl ‘iedereen’ op vakantie is, zijn er ook altijd mensen nodig die de zaak draaiend houden. Dan kan er sprake zijn van onderbelasting, bijvoorbeeld in het onderwijs bij medewerkers die niet met de schoolvakanties meedoen. Maar overbelasting komt ook voor, zoals in de zorg, waar de achterblijvers juist een piek in de werkbelasting zien door een kleinere personeelsbezetting.

Deze twee kanten van dezelfde medaille (overbelasting en onderbelasting) kunnen hetzelfde effect op medewerkers hebben. Namelijk een verminderde betrokkenheid bij de organisatie door gevoelens van uitputting, futloosheid en geen plezier en voldoening halen uit het werk. Ook daar moet de manager voldoende alert op zijn.