Veel mensen die zorg nodig hebben, zijn letterlijk alleenstaand. Er zijn geen gezinsleden (meer) om voor ze te zorgen. Daarom maakt het kabinet nu ook zorgverlof mogelijk voor werknemers die een zieke vriend of bekende verzorgen. Verder krijgen vaders recht op drie extra (onbetaalde) dagen vaderschapsverlof. Werkgeversorganisaties zijn daar ‘woest over’ en vinden dat de overheid ‘in hun snoepdoos graait’.
Begin 2014 komt het kabinet met het wetsvoorstel Modernisering regelingen voor verlof en arbeidstijden, dat uitbreiding van het vaderschapsverlof en verlof voor mantelzorgers regelt. Het kabinet signaleert dat mensen steeds meer zorgtaken hebben, ook voor alleenstaanden die niet altijd een gezinslid hebben dat de zorg op zich kan nemen. Dat staat in een brief aan de Tweede Kamer waarin ook wordt ingegaan op de (economische) positie van vrouwen en de verdeling van zorgtaken.
Zorgverlof breder toepasbaar, langer vaderschapsverlof
Het is de bedoeling dat het recht op zorgverlof straks voor alle vormen van zorg gaat gelden. Nu is er alleen recht op langdurend zorgverlof als het om een levensbedreigende ziekte gaat, terwijl kortdurend zorgverlof al wel geldt voor alle ziekenzorg.
Ook het vaderschapsverlof wordt uitgebreid. Op dit moment hebben vaders twee dagen kraamverlof. Daar komen drie dagen onbetaald verlof bij. De werkgever kan dit extra verlof niet weigeren. Voortaan kan een partner dus een week verlof opnemen na de geboorte van het kind, stelt het kabinet.
Het extra zorg- en vaderverlof komt bovenop andere maatregelen voor het gemakkelijker maken van het opnemen van verlof, waarover al een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer ligt. In dit wetsvoorstel wordt bijvoorbeeld ook geregeld dat ouders van couveusekinderen recht hebben op meer weken verlof nadat het kindje uit het ziekenhuis komt.
'Kabinet graait in onze snoepdoos'
Maar werkgevers zitten helemaal niet te wachten op uitbreiding van wettelijke verlofregelingen. VNO-NCW en MKB-Nederland zijn zelfs ‘woest dat minister Asscher het wettelijk vaderverlof bij geboorte van twee naar vijf dagen brengt' en vinden dat hij eens 'moet stoppen met eindeloos in de snoepdoos van de werkgevers te graaien'. De werkgeversorganisatie vindt het onbegrijpelijk dat ‘politici in een tijd dat zoveel ondernemers omvallen, zelfs maar denken aan het uitbreiden van verlofrechten’.
Volgens de werkgeversorganisaties krijgen bedrijven er zo de pest in, dat ze gaan tegenhangen en dat is dan al ‘helemaal niet in het belang van werknemers’. Zij wijzen erop dat je een bevalling ‘ruimschoots van tevoren ziet aankomen, waardoor het inplannen van vrije dagen indien de vader dat wil goed mogelijk is. De overmatige vrije tijd in Nederland biedt voldoende mogelijkheden’, mopperen de werkgevers nog even door.
De combinatie van arbeid en zorg moet van VNO-NCW en MKB-Nederland tussen de individuele werkgever en werknemer worden geregeld aan de hand van de omstandigheden. 'De wetgever moet zich daar niet mee bemoeien.' Het argument dat het 'op kosten van de jonge vader gebeurt' omdat het verlof onbetaald is, verwerpen de werkgevers. 'De rekening komt links- of rechtsom bij het bedrijf te liggen', denken ze.
Werk en zorg beter combineren
Het valt wel op dat de werkgevers vooral hun hart luchten over de drie dagen extra onbetaald vaderschapsverlof, maar de uitbreiding van het langdurig zorgverlof niet benoemen. Misschien omdat uitbreiding van die regeling de werkgevers beter uitkomt. Want nu gaan veel werknemers minder uren werken omdat zij hun zorgtaken niet kunnen afstemmen op het werk. Sommigen stoppen zelfs helemaal met werken of raken overbelast en melden zich ziek. Daar zitten werkgevers ook niet op te wachten.
Er is bovendien een verschil tussen lang- en kortdurend zorgverlof. Langdurend zorgverlof is zes weken en onbetaald. Kortdurend zorgverlof is twee weken en hiervoor ontvangt de werknemer zeventig procent van het loon. Een nadere uitwerking hoe de verlofvormen precies worden aangepast, volgt begin 2014.