De afgelopen 15 jaar, is het aantal mensen met een flexbaan gegroeid naar bijna 2 miljoen. Daarnaast werkten in 2018 nog eens 1,1 miljoen mensen als zzp’er. Tegelijkertijd is de arbeidsmarkt nu zo krap, dat er 80 vacatures zijn voor elke 100 werklozen.

Dat maken CBS en TNO bekend op basis van een gezamenlijke analyse van de nieuwste gegevens over flexibel werk in Nederland. In de Flexbarometer worden 9 soorten flexibel werk onderscheiden. Flexwerkers kunnen zowel werknemers als zelfstandigen zonder personeel zijn.

Wel een baan, maar geen vaste uren
In 2018 waren er ruim 3 miljoen flexwerkers (15 tot 75 jaar) in Nederland, van wie bijna 2 miljoen flexibele werknemers en bijna 1,1 miljoen zzp’ers. De meest voorkomende flexvorm is de zzp-eigen arbeid (864 duizend), gevolgd door de oproepkracht (539 duizend).

De flexvormen die ten opzichte van vijftien jaar geleden naar verhouding het meest zijn toegenomen, zijn de werknemers met een vast contract zonder vaste uren, de tijdelijke werknemers zonder vaste uren en de oproepkrachten. Het aantal oproepkrachten is ruim verdubbeld. Het afgelopen jaar groeide het aantal tijdelijke werknemers met uitzicht op een vast contract wel het meest (12 procent).

Bijzonder krappe arbeidsmarkt, maar toch geen vaste baan
De werkloosheid neemt nog steeds af en is nu met 3,6 procent terug op het laagste niveau van vlak voor het uitbreken van de crisis. Het aantal langdurig werklozen is na 2010 niet meer zo klein geweest en het onbenut arbeidspotentieel daalde tot iets meer dan een miljoen. Het aantal openstaande vacatures steeg in het vierde kwartaal van 2018 naar een nieuw record, namelijk 264 duizend.

Je zou denken dat de onderhandelingspositie van werknemers daardoor ijzersterk is. De meeste werknemers willen graag de zekerheid van een vaste baan, maar dat is nauwelijks terug te zien in de cijfers nu het aandeel flexbanen alsmaar doorgroeit. Wel steeg het aantal banen van werknemers in het vierde kwartaal van 2018 met 47 duizend tot 8 404 duizend. Het aantal banen van zelfstandigen nam met 3 duizend toe tot 2 109 duizend.

Vooral laag opgeleiden moeten flexwerken
In enkele specifieke beroepen werken hoofdzakelijk flexkrachten. In de top vijf met de meeste oproepkrachten staan vooral beroepen waarvoor weinig opleiding is vereist, zoals keukenhulp, kassamedewerker of vakkenvuller. Ruim 70 procent van de keukenhulpen is flexwerker. Dit zijn vooral oproepkrachten, ruim 40 procent van de keukenhulpen heeft een oproepcontract.

Ook achter de bar en de kassa wordt veel gebruikgemaakt van flexwerkers (respectievelijk 68 procent en 63 procent), en dan vooral van oproepkrachten. Een derde van het barpersoneel is oproepkracht, bij kassamedewerkers is dat iets minder, 3 op de 10. De zzp’er die eigen arbeid uitvoert is oververtegenwoordigd in de creatieve beroepen als auteur en taalkundige en uitvoerend kunstenaar. Van de auteurs en taalkundigen is 66 procent zzp’er-eigen arbeid.

Oproepkracht jongste type flexkracht
Oproepkrachten zijn de jongste flexwerkers. De gemiddelde leeftijd is 27 jaar. Bij uitzendkrachten en tijdelijke werknemers met uitzicht op vast ligt de gemiddelde leeftijd met 37 jaar en 34 jaar een stuk hoger. Zzp’ers behoren juist vaker tot de oudere leeftijdsgroepen, 59 procent is 45 jaar of ouder. De zzp’er-eigen arbeid is gemiddeld 46 jaar.

MIS NIKS: Abonneer je op de gratis Personeelsnet-nieuwsbrief

Doorsturen: