15 punten die HR-professionals moeten weten over de Voorjaarsnota

De voorjaarsnota bevat verschillende maatregelen die van belang zijn voor HR-professionals. Deze zijn door Personeelsnet hieronder samengevat:

1. In 2025 zou de kinderopvang (vrijwel) gratis worden voor ouders, maar de invoering van het nieuwe financieringsstelsel wordt uitgesteld naar 2027. Dit is een bezuiniging die 4,7 miljard euro oplevert. Maar de maatregel is ook nodig omdat de kinderopvangsector nu al moeite om alle kinderen op te vangen, vanwege grote personeelstekorten. Invoering in 2025 is daardoor ook praktisch niet mogelijk. Het kabinet trekt wel alvast 1,6 miljard euro uit om geleidelijk naar het nieuwe financieringsstelsel voor kinderopvang toe te groeien.

2. Het waren twee mooie jaren, maar het is na dit jaar niet meer mogelijk om met subsidie scholing te volgen. Want het budget voor de scholingssubsidie via de STAP-regeling wordt vanaf 2024 afgeschaft. De regeling is de afgelopen twee jaar geplaagd met uitvoeringsproblemen. Nu de STAP-subsidie stopt, levert dat ongeveer 300 miljoen euro op.

3. Werkgevers krijgen nu nog loonkostenvoordeel (LKV) als zij werknemers in dienst nemen uit doelgroepen die vaak lastig aan het werk komen. Het LKV is een onderdeel van de Wet tegemoetkomingen loondomein (Wtl). Vanaf 2026 wordt Het loonkostenvoordeel voor ouderen afgeschaft. De doelmatigheid van deze regeling houdt niet over en daarom wordt het geld ervoor anders ingezet.

4. Het budget voor hervorming van de arbeidsmarkt wordt structureel verlaagd om bij te dragen aan de Rijksbrede dekkingsopgave. Er is nog wel incidenteel geld beschikbaar tot 2034. Dit wordt bekostigd uit de incidentele vrijval bij kinderopvang.

5. Er wordt 122 miljoen euro gereserveerd als gebaar naar ouderen van Surinaamse herkomst die een kleine AOW-uitkering hebben. Zij kwamen voorafgaand aan de onafhankelijkheid van Suriname (op 25 november 1975) naar Nederland. Maar de jaren dat zij in Suriname woonden tellen niet mee voor de AOW, waardoor zij het nu moeten stellen met kleine AOW-uitkeringen. De Surinaamse Nederlanders die overkomt, vinden dit een groot onrecht, omdat Suriname destijds deel uitmaakte van het Koninkrijk der Nederlanden. De tegemoetkoming repareert de onvolledige AOW-opbouw niet, maar geeft wel enige verlichting.

6. Er hoeft minder geld te worden gereserveerd voor de AOW-uitgaven. Dit komt enerzijds omdat in 2022 meer mensen vroegtijdig zijn overleden dan verwacht en anderzijds omdat meer AOW-gerechtigden vaker samenwonen. Een AOW-uitkering voor een stel is lager dan twee AOW-uitkeringen voor alleenwonende ouderen.

7. Er is een meevaller op de toeslagenwet vanwege een lagere verwachte gemiddelde uitkeringshoogte en lagere volumes bij onder andere de WW en WIA.

8. De uitstroom van WIA-uitkeringen daalt en de instroom in de IVA neemt af. Deels komt dit door een administratieve meevaller, maar ook de instroom na de coronacrisis valt mee.

9. De uitgaven voor de Ziektewet zijn naar beneden bijgesteld door een lager volume bij ‘eindedienstverbanders’ en zieke werklozen. Zij maakten in 2022 minder gebruik van de ZW dan eerder werd verwacht. Hier tegenover staat een beperkte tegenvaller doordat de gemiddelde uitkering licht stijgt en de werkzame beroepsbevolking is toegenomen.

10. De uitgaven voor de Wet Kindgebonden Budget (WKB) gaan omhoog. Er zijn meer kinderen in de leeftijdsgroep tot 17 jaar dan verwacht.  Ook zijn er meer nabetalingen. In de komende jaren verandert het tekort in een overschot.

11. Het gebruik van wettelijke verlofregelingen is toegenomen. Dan gaat het om de Wet Arbeid en Zorg (WAZO), Zelfstandige en Zwanger (ZEZ) en Wet Invoering Extra Geboorteverlof (WIEG). Maar de geboorteprognose is lager dan voorheen, wat resulteert in meevallers in de eerste jaren en tegenvallers in de latere jaren.

12. De Wet Betaald Ouderschapsverlof (WBO) is sinds augustus 2022 van kracht. Het gebruik was lager dan verwacht, daarom zijn de verwachte uitgaven teruggeschroefd. Wel is de gemiddelde prijs van de WBO hoger uitgekomen dan eerder verwacht; kennelijk wordt de regeling vooral gebruikt door mensen met een hoger inkomen.

13. Gemeenten krijgen meer geld voor de uitvoering van de bijstand en het huisvesten van statushouders.

14. Het UWV heeft grote moeite om keuringen op tijd af te handelen. Daarom worden er maatregelen genomen om de mismatch bij sociaal-medisch beoordelen bij ziekte en arbeidsongeschiktheid te verminderen. De tijdelijke maatregel om voorschotten niet terug te vorderen, wordt met één jaar (tot eind 2024) verlengd. Het kabinet wil ook de tijdelijke maatregel verlengen voor de vereenvoudigde claimbeoordeling voor 60-plussers. Daarnaast wordt de tijdelijke maatregel ‘beoordelen op verdiensten’ op korte termijn nader uitgewerkt en ingevoerd. Deze maatregel heeft als gevolg dat er tijdelijk meer en hogere WIA-uitkeringen worden verstrekt.

15. Pensioen: De maatregel waarin gepensioneerden een deel van hun pensioen als ‘bedrag ineens’ kunnen opnemen is met een half jaar uitgesteld. Op zijn vroegst kan invoering nu mogelijk worden op 1 januari 2024.