De lonen die in cao’s zijn afgesproken in juli 2024, zijn gestegen naar gemiddeld 5 procent. Deze stijging ligt iets hoger dan de gemiddelde loonafspraken van de voorgaande maanden mei en juni. Vakbonden weten met succes hogere lonen af te spreken, omdat zij de koopkracht willen behouden voor hun leden in tijden van stijgende inflatie. Het is daarom onduidelijk of de dalende trend in loonafspraken nog steeds aanhoudt. Die trend werd eerst nog sinds de zomer van 2023 waargenomen.

Dat meldt AWVN, de belangrijkste arbeidsvoorwaardenadviseur van Nederlandse werkgevers.

Koopkracht en arbeidskrapte
AWVN wijst erop dat de hoge loonafspraken in juli te verklaren zijn door een combinatie van factoren. De belangrijkste is dat vakbonden hogere lonen eisen om tenminste de aanhoudende inflatie te compenseren. Zo willen zij koopkrachtverlies voorkomen voor hun leden (en daarmee alle werknemers die onder de betrokken cao vallen).

Daarnaast vinden vakbonden dat sommige cao’s nog steeds hogere loonafspraken nodig hebben om het koopkrachtverlies uit 2022 en 2023 te compenseren. De voortdurende krapte op de arbeidsmarkt speelt ook een rol, aangezien werkgevers genoodzaakt zijn hun arbeidsvoorwaarden aantrekkelijker te maken. AWVN wijst er ook op dat de hogere looneisen ‘normaler’ lijken door de hoge loonstijgingen van het afgelopen jaar.

Bezorgdheid bij werkgevers
AWVN toont zich zeer bezorgd over de aanhoudend hoge loonafspraken. De werkgeversvereniging wijst op de ‘fragiele geopolitieke situatie en het risico op een recessie’ als redenen voor voorzichtigheid. Stijgende loonkosten zouden de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven kunnen ondermijnen, zeker nu de arbeidsproductiviteit in Nederland voor het eerst in decennia is gedaald. AWVN benadrukt dat productiviteitsgroei een noodzakelijke voorwaarde is om hogere lonen te kunnen bekostigen.

De komende maanden zal duidelijk worden of de dalende trend van het afgelopen jaar inderdaad is gestagneerd. Als dat het geval is, blijven de loonafspraken op een historisch hoog niveau. AWVN raadt cao-onderhandelaars dan ook met klem aan om de economische situatie van zowel het bedrijf als de bedrijfstak mee te wegen in de onderhandelingen.

Zes van de tien cao’s zijn vernieuwd
De gemiddelde loonstijging van 5 procent in juli 2024 ligt net onder het jaargemiddelde van 5,2 procent. In de afgelopen maand werden 25 cao-akkoorden gesloten. Het zijn wel ‘kleine’ cao’s, want ze hebben betrekking op maar 80.000 werknemers.

Hoewel het aantal afgesloten cao's in juli iets lager is dan normaal, is het totaal aantal cao's dat in 2024 is vernieuwd best hoog. Van de 547 cao's die dit jaar aflopen, is inmiddels meer dan 60 procent vernieuwd, waar 3 miljoen werknemers onder vallen. Het aantal openstaande cao’s dat eind 2024 afloopt bedraagt nog 185, voor 1,1 miljoen werknemers.

MIS NIKS MEER: Schrijf je hier in voor de gratis HR-nieuwsbrief

Doorsturen: