01 juli 2024 06:50 Grensoverschrijdend gedrag Arbo Medezeggenschap en OR

FNV: optreden tegen ongewenst gedrag, ook bij bedrijfsuitjes

Vakbond FNV roept op tot strengere regels om werknemers te beschermen tegen grensoverschrijdend gedrag. De vakbond stelt voor om de Arbowet aan te scherpen met een verplichte gedragscode, inclusief sancties en meldmogelijkheden. Daarnaast wil de vakbond dat seksueel grensoverschrijdend gedrag tijdens bedrijfsuitjes en zakenreizen expliciet strafbaar wordt gesteld in het strafrecht, ongeacht de locatie.

De FNV pleit voor een proactieve aanpak om een veilige werkomgeving voor iedereen te waarborgen. Aanleiding is eigen onderzoek, maar ook de wens van het demissionaire kabinet om het VN-verdrag ‘Geweld en intimidatie in de wereld van werk’ te ratificeren, zonder het beleid te willen aanpassen. Volgens Nederland’s grootste vakbond slaat de demissionaire minister van SZW de plank daarmee mis en zal de Nederlandse wet niet voldoen aan de eisen in het verdrag. Kansen op een veiligere werkvloer worden hierdoor gemist.

Ook onveiligheid bij de ministeries
Met concrete maatregelen en wetgeving, kan de focus worden gelegd op preventie en bescherming van werknemers tegen grensoverschrijdend gedrag. HR-adviseurs spelen hierbij een cruciale rol door het bevorderen van bewustzijn en het naleven van de voorgestelde gedragscodes en wetgevingen binnen organisaties.

De HR-adviseurs van ministeries hoeven dan alleen maar om zich heen kijken. Zo laat recent onderzoek van de FNV (PDF) zien dat de werkvloer bij het ministerie van Justitie en Veiligheid onveilig is, met ongeveer de helft van de ondervraagde ambtenaren die aangeven te maken te hebben gehad met grensoverschrijdend gedrag. Eerder dit jaar liet een onderzoek bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een vergelijkbaar beeld zien. Werknemers rapporteren daar gevallen van pesten, intimidatie, discriminatie en andere vormen van ongewenst gedrag.

Noodzaak om wetten aan te passen
Hoewel het demissionaire kabinet onlangs het VN-verdrag 'Geweld en intimidatie in de wereld van werk' heeft geratificeerd, is de bijbehorende wetgeving nog niet aangepast. FNV-vicevoorzitter Kitty Jong benadrukt de urgentie daarvoor: "De huidige Arbowet, het strafrecht en het burgerlijk recht beschermen vrouwen onvoldoende tegen seksueel geweld. De wetten zijn afgestemd op mannen."

De FNV hoopt daarom dat de Kamer de handschoen oppakt waar het demissionaire kabinet die heeft laten liggen en heeft daarvoor een aantal concrete voorstellen:

Voorstellen grensoverschrijdend gedrag FNV

Verplichte gedragscode voor werkgevers: wijziging van de Arbowet die werkgevers verplicht een gedragscode te hanteren tegen grensoverschrijdend gedrag met een definitie van dat gedrag, sancties en meldmogelijkheden.

Op grond van het ILO-verdrag zouden ook sollicitanten, stagiaires en zelfstandigen beschermd moeten worden tegen geweld en intimidatie. Met het wegstemmen van een wetsvoorstel in de Eerste Kamer is dit nu niet wettelijk geregeld en zal Nederland dus niet voldoen aan het ILO-verdrag.

Aanpassing van het Strafrecht: seksueel grensoverschrijdend gedrag tijdens het uitoefenen van een functie of in bedrijfsverband (zoals bij bedrijfsuitjes of op zakenreis) ook expliciet strafbaar wordt gesteld ongeacht waar het plaatsvindt.

Verbod op zwijgbedingen: aanpassen van het Burgerlijk Wetboek, zodat een geheimhoudingsbeding niet meer mogelijk is in geval van seksuele intimidatie.

Focus op Preventie
FNV-bestuurder Jong benadrukt dat het voorkomen van leed centraal moet staan. Ze wijst erop dat het ministerie van SZW nog steeds gelooft dat het strafrecht preventief werkt tegen grensoverschrijdend gedrag op bedrijfsuitjes en tijdens zakenreizen, maar dat deze overtuiging achterhaald is.

Kitty Jong: “Juist in gevallen van seksueel grensoverschrijdend gedrag lopen mensen nog jaren met de psychische littekens rond, de focus moet dus liggen op het voorkomen van al dat leed, dat zouden we in 2024 toch moeten beseffen.”