Als gevolg van de recessie stond het HR-vak in 2010 een beetje stil. Er waren weinig vernieuwingen. Wel maakten we ons zorgen over zekerheden die bij nader inzien niet bleken te bestaan. Zo kan het welvaartsvaste pensioen uit het HR-woordenboek worden geschrapt. Een jaaroverzicht op basis van het weinige, nieuwe HR-jargon dat 2010 bood: van afstempelen tot en met vitaliteitsmanagement. Afstempelen: Door de economische recessie in combinatie met de lage rentestand dreigden minstens 18 pensioenfondsen op lange termijn niet meer aan hun verplichtingen te kunnen voldoen. Eén van de maatregelen die zij konden nemen om dit te verbeteren, was de verlaging van de pensioenen. Eufemistisch spreken pensioenfondsen en verzekeraars liever van afstempelen. Duurzaamheidsbonus: De uitwassen in bijvoorbeeld het bankwezen (zie ook: Perverse prikkels) hebben de nadelen van de traditionele bonus aan het licht gebracht. Om gedrag te stimuleren dat méér oog heeft voor de lange termijn, introduceerden bedrijven de duurzaamheidsbonus. Meestal gaat het om een mengvorm waarbij naast de duurzame criteria ook de traditionele, financiële criteria meewegen bij het toekennen van de bonus. KANS: Het was al een beetje stil geworden rond RSI, ook wel muisarm genoemd. Nederlandse medici hebben deze aandoening een nieuwe naam gegeven: KANS. Dat staat voor Klachten in Arm, Nek, Schouder. Tegenwoordig blijken vooral perfectionistische en bange mensen hiervan veel last te hebben. Lokbaan: Soms publiceert een werkgever of een uitzendbureau een vacature, terwijl er op dat moment géén baan te vergeven is. Werkzoekenden spreken dan van een nep- of spookvacature. Maar voor werkgevers en intermediairen zijn deze lokbanen juist handig om interessante kandidaten te verleiden hun CV's achter te laten voor vacatures in de toekomst. Nationaal inzetbaarheidsplan: Met de verhoging van de pensioenleeftijd is het belangrijk dat kennis en vaardigheden van werknemers niet verouderen. Verschillende dienstverleners voor werkgevers hebben daarom – met heel grote woorden – en even grote ambities het Nationaal Inzetbaarheidsplan gelanceerd. Pensioenbewustzijn: Traditiegetrouw zijn werknemers nauwelijks geïnteresseerd in hun pensioen. Het pensioenbewustzijn bleek aan het begin van 2010 nog laag. Maar na verontrustende berichten over de dreiging van afstempelen bleek dit een stuk verbeterd. Aan het eind van 2010 wist iedereen méér van pensioenen. In ieder geval dat deze niet zo zeker zijn als we dachten. Perverse prikkels: In het lange rijtje schuldigen aan de kredietcrisis mogen de perverse beloningsprikkels niet ontbreken. Dat was tenminste het oordeel van de commissie uit de Tweede Kamer die onderzoek deed naar de oorzaken van de financiële crisis (’Commissie De Wit’). Het komend jaar zal blijken of bankiers nog nederig hun bonussen matigen of dat ze andere, creatievere manieren vinden om hun inkomens aan te vullen. Social return: Bedrijven die opdrachten voor de overheid willen uitvoeren, moeten er steeds vaker iets extra's voor terug doen. Bijvoorbeeld langdurig werklozen aan het werk helpen. Voorlopig gaat het nog om een proef bij de rijksoverheid. In de praktijk blijken sommige gemeentelijke inkopers nu al een stuk veeleisender. Standby-generatie: Bij Het Nieuwe Werken dat in 2010 echt doorbrak, past de standby-generatie. Dat zijn de medewerkers die nooit de uit-knop kunnen vinden van hun werk- en privé-activiteiten. Privé- en werk lopen bij hen voortdurend door elkaar. Deze werknemers willen best wat langer doorwerken, maar ze verwachten van hun werkgever dezelfde flexibiliteit. Vakantiewerkdagen: Eén zwaluw maakt nog geen zomer. Maar in 2010 signaleerden we alweer enkele werkgevers die 'leuke dingen voor de mensen' boden in de hoop nieuwe werknemers te kunnen verleiden. Zoals de vakantiewerkdagen waarbij medewerkers vanaf hun vakantieadres een gedeelte van de normale uren, bijvoorbeeld 75%, werken. Vitaliteitsmanagement: Met het schrikbeeld van oudere werknemers met looprekjes voor ogen, is dit nieuwe begrip geïntroduceerd. Onder vitaliteitsmanagement moeten we alle acties van werkgevers verstaan om "medewerkers vitaal te houden zodat ze langer met plezier doorwerken en tijdens hun hele loopbaan optimaal functioneren". Het gaat daarbij niet alleen om het op peil houden van kennis en vaardigheden, maar nadrukkelijk ook om het stimuleren van een gezond leefpatroon. Het komend jaar zullen we ongetwijfeld nog veel horen van vitaliteitsmanagement en beter bekkende opvolgers. Om vooruit te kijken, lees: De HR-trends voor 2011: Niet altijd eigen personeel eerst. Ook via Twitter kun je Personeelslog volgen: Twitter.com/Personeelslog.

Als gevolg van de recessie stond het HR-vak in 2010 een beetje stil. Er waren weinig vernieuwingen. Wel maakten we ons zorgen over zekerheden die bij nader inzien niet bleken te bestaan. Zo kan het welvaartsvaste pensioen uit het HR-woordenboek worden geschrapt.

Een jaaroverzicht op basis van het weinige, nieuwe HR-jargon dat 2010 bood: van afstempelen tot en met vitaliteitsmanagement.

Afstempelen: Door de economische recessie in combinatie met de lage rentestand dreigden minstens 18 pensioenfondsen op lange termijn niet meer aan hun verplichtingen te kunnen voldoen. Eén van de maatregelen die zij konden nemen om dit te verbeteren, was de verlaging van de pensioenen. Eufemistisch spreken pensioenfondsen en verzekeraars liever van afstempelen.

Duurzaamheidsbonus: De uitwassen in bijvoorbeeld het bankwezen (zie ook: Perverse prikkels) hebben de nadelen van de traditionele bonus aan het licht gebracht. Om gedrag te stimuleren dat méér oog heeft voor de lange termijn, introduceerden bedrijven de duurzaamheidsbonus. Meestal gaat het om een mengvorm waarbij naast de duurzame criteria ook de traditionele, financiële criteria meewegen bij het toekennen van de bonus.

KANS: Het was al een beetje stil geworden rond RSI, ook wel muisarm genoemd. Nederlandse medici hebben deze aandoening een nieuwe naam gegeven: KANS. Dat staat voor Klachten in Arm, Nek, Schouder. Tegenwoordig blijken vooral perfectionistische en bange mensen hiervan veel last te hebben.

Lokbaan: Soms publiceert een werkgever of een uitzendbureau een vacature, terwijl er op dat moment géén baan te vergeven is. Werkzoekenden spreken dan van een nep- of spookvacature. Maar voor werkgevers en intermediairen zijn deze lokbanen juist handig om interessante kandidaten te verleiden hun CV's achter te laten voor vacatures in de toekomst.

Nationaal inzetbaarheidsplan: Met de verhoging van de pensioenleeftijd is het belangrijk dat kennis en vaardigheden van werknemers niet verouderen. Verschillende dienstverleners voor werkgevers hebben daarom – met heel grote woorden – en even grote ambities het Nationaal Inzetbaarheidsplan gelanceerd.

Pensioenbewustzijn: Traditiegetrouw zijn werknemers nauwelijks geïnteresseerd in hun pensioen. Het pensioenbewustzijn bleek aan het begin van 2010 nog laag. Maar na verontrustende berichten over de dreiging van afstempelen bleek dit een stuk verbeterd. Aan het eind van 2010 wist iedereen méér van pensioenen. In ieder geval dat deze niet zo zeker zijn als we dachten.

Perverse prikkels: In het lange rijtje schuldigen aan de kredietcrisis mogen de perverse beloningsprikkels niet ontbreken. Dat was tenminste het oordeel van de commissie uit de Tweede Kamer die onderzoek deed naar de oorzaken van de financiële crisis (’Commissie De Wit’). Het komend jaar zal blijken of bankiers nog nederig hun bonussen matigen of dat ze andere, creatievere manieren vinden om hun inkomens aan te vullen.

Social return: Bedrijven die opdrachten voor de overheid willen uitvoeren, moeten er steeds vaker iets extra's voor terug doen. Bijvoorbeeld langdurig werklozen aan het werk helpen. Voorlopig gaat het nog om een proef bij de rijksoverheid. In de praktijk blijken sommige gemeentelijke inkopers nu al een stuk veeleisender.

Standby-generatie: Bij Het Nieuwe Werken dat in 2010 echt doorbrak, past de standby-generatie. Dat zijn de medewerkers die nooit de uit-knop kunnen vinden van hun werk- en privé-activiteiten. Privé- en werk lopen bij hen voortdurend door elkaar. Deze werknemers willen best wat langer doorwerken, maar ze verwachten van hun werkgever dezelfde flexibiliteit.

Vakantiewerkdagen: Eén zwaluw maakt nog geen zomer. Maar in 2010 signaleerden we alweer enkele werkgevers die 'leuke dingen voor de mensen' boden in de hoop nieuwe werknemers te kunnen verleiden. Zoals de vakantiewerkdagen waarbij medewerkers vanaf hun vakantieadres een gedeelte van de normale uren, bijvoorbeeld 75%, werken.

Vitaliteitsmanagement: Met het schrikbeeld van oudere werknemers met looprekjes voor ogen, is dit nieuwe begrip geïntroduceerd. Onder vitaliteitsmanagement moeten we alle acties van werkgevers verstaan om "medewerkers vitaal te houden zodat ze langer met plezier doorwerken en tijdens hun hele loopbaan optimaal functioneren". Het gaat daarbij niet alleen om het op peil houden van kennis en vaardigheden, maar nadrukkelijk ook om het stimuleren van een gezond leefpatroon.
Het komend jaar zullen we ongetwijfeld nog veel horen van vitaliteitsmanagement en beter bekkende opvolgers.

Om vooruit te kijken, lees:
De HR-trends voor 2011: Niet altijd eigen personeel eerst.

Ook via Twitter kun je Personeelslog volgen: Twitter.com/Personeelslog.