Met het Sociaal Akkoord dat werkgevers, werknemers en kabinet dit jaar hebben gesloten, gaat Nederland de komende jaren zijn arbeidsmarkt hervormen. Dit akkoord heeft het HR-vak met het nodige nieuwe jargon verrijkt. Een terugblik op 2013 aan de hand van de nieuwe HR-termen die dit jaar werden geïntroduceerd.

Met het Sociaal Akkoord dat werkgevers, werknemers en kabinet dit jaar hebben gesloten, gaat Nederland de komende jaren zijn arbeidsmarkt hervormen. Dit akkoord heeft het HR-vak met het nodige nieuwe jargon verrijkt.
Andere, nieuwe lemma's in het HR-woordenboek editie 2013 omschrijven nieuwe arbeidsrelaties en de participatiesamenleving waarin iedereen die ook maar een beetje kan werken meedoet op de arbeidsmarkt.

Een terugblik op 2013 aan de hand van de nieuwe termen die dit jaar werden geïntroduceerd.

MIS GEEN HR-NIEUWS: Abonneer je op de gratis Personeelsnet-nieuwsbrief

Aanzegtermijn: Met de nieuwe wet Werk en zekerheid wil minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) de positie verbeteren van flexwerkers en mensen met een tijdelijke arbeidsovereenkomst. Een tijdelijk contract van zes maanden of langer loopt straks niet meer automatisch af op de afgesproken datum. Om de werknemer tijdig duidelijkheid te bieden, komt er een aanzegtermijn. De werkgever moet uiterlijk een maand voor het einde van de arbeidsovereenkomst de werknemer schriftelijk informeren over het al dan niet voortzetten van de arbeidsovereenkomst.

Actieteam crisisbestrijding: Terwijl het crisis-gevoel nu eindelijk aan het wegebben is, maakten sociale partners in het Sociaal Akkoord nog afspraken over de komst van het Actieteam crisisbestrijding. Dit moest sectoren en regio’s helpen met hun plannen om de crisis te bestrijden. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geeft werkgevers en werknemers een kontje. In de vorm van subsidies die sociale partners helpen om hun plannen in 2014 en 2015 uit te voeren.

Combinatiebaan:  Zo’n 7% van de Nederlandse werknemers combineert meerdere banen. Waar het voor werknemers vaak een noodzakelijk kwaad is om rond te kunnen komen, zien wetenschappers de combinatiebaan juist als een interessant middel zijn om de duurzame inzetbaarheid van werknemers te verhogen.

Hybride werken: Een overkoepelend begrip voor werkers die naast een baan nog een inkomstenbron uit werk hebben. Dat kan een tweede baan zijn bij een andere werkgever (zie ook combinatiebaan), maar ook het zelfstandig ondernemerschap naast een vaste baan.

Inclusieve arbeidsmarkt: Iedereen moet de handen uit de mouwen steken, was dit jaar de boodschap van Koning Willem-Alexander in zijn allereerste Troonrede. De participatiesamenleving waarover hij sprak, werd door het Genootschap Onze Taal zelfs uitgeroepen tot het woord van het jaar.
Het kabinet streeft naar een inclusieve arbeidsmarkt waarbij "alle mensen als volwaardige burgers mee kunnen doen aan onze samenleving". Om dat ook mogelijk te maken voor mensen met een arbeidshandicap werkt staatssecretaris Jetta Kleinsma aan de Participatiewet.

Job crafting: Strikt genomen bestaat het begrip Job crafting al ruim tien jaar. Nederlandse wetenschappers hebben er dit jaar veel overgeschreven. Job crafting betekent zoveel als werknemers de ruimte geven om aan hun eigen baan te sleutelen, zodat die voor hen interessant blijft. De term popt vooral op in discussies over langer doorwerken en over de duurzame inzetbaarheid van werknemers.

Nationale Werkbezoek Dag: Haalde hoogleraar Ton Wilthagen vorig jaar nog het nieuwe HR-jargon met zijn Startersbeurs, dit jaar lanceerde hij de Nationale Werkbezoek Dag. Op 12 december hebben bedrijven hun deuren geopend voor werklozen, zodat deze daar contacten kunnen leggen. Via Twitter kreeg zijn sympathiek idee ("solidariteit van bedrijven en werknemers met werkzoekenden") veel navolging.

Quotum-wet: Deze stok achter de deur-wet trekt staatssecretaris Kleinsma uit de kast als werkgevers hun belofte niet nakomen dat ze uiterlijk in 2026 125.000 extra banen realiseren voor arbeidsgehandicapten. Als het op vrijwillige basis niet lukt, komt er een verplichting in de vorm van een quotum en een boete voor bedrijven die hieraan niet voldoen.

Reshoring: Bedrijven hebben de afgelopen jaren hun productiewerk vaak ondergebracht in het buitenland; in landen waar de lonen lager liggen. Omdat offshoring ook nadelen blijkt te hebben, halen sommige bedrijven hun werk weer terug naar Nederland: reshoring. Experts betwijfelen of reshoring echt een belangrijke trend wordt in ons land. Omdat productieprocessen tegenwoordig makkelijker in kleine stukjes kunnen worden geknipt, vermoeden ze dat misschien wel partjes van het productieproces weer helemaal in Nederlandse handen komen.

Schijnzelfstandigen: Dat niet alle ZZP-ers echte ondernemers zijn, is minister Asscher een doorn in het oog. Hij spreekt van schijnzelfstandigen; werkenden die zich "formeel presenteren als ondernemer maar feitelijk werkzaam zijn als werknemer". Al dan niet hiertoe aangezet door opdrachtgevers/werkgevers proberen deze nep-ondernemers loonheffingen en premieplicht te ontduiken.

Transitievergoeding: De huidige ontslagvergoeding zal grotendeels verdwijnen, aldus de afspraken in het Sociaal Akkoord. Daarvoor in de plaats komt een transitievergoeding. Deze moet werknemers die ontslagen worden, helpen om hun positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. De ontslagvergoeding die soms zo hoog was dat van een gouden handdruk werd gesproken, konden ontslagen werknemers naar eigen inzicht besteden. De nieuwe transitievergoeding kent een maximum en moet de springplank worden naar een nieuwe baan.

Werkbedrijven: Niet te verwarren met het UWV Werkbedrijf komen er 35 nieuwe instellingen: regionale Werkbedrijven, die worden gevormd uit de huidige Sociale Werkvoorziening (SW)-bedrijven. Het is  de bedoeling dat deze Werkbedrijven mensen met een arbeidsbeperking aan werk helpen. Ook deze nieuwe HR-term hebben we te danken aan de afspraken uit het Sociaal Akkoord.

Om vooruit te kijken, lees:
De HR-trends voor 2014: De noodzakelijke comeback van HR.