15 februari 2013 12:30 HR-vakgebied HR-vakgebied HR-vakgebied Hybride werken

Job crafting: baan laten meegroeien met werknemer

Nu medewerkers steeds langer moeten doorwerken, neemt de belangstelling voor Job crafting snel toe. Door werknemers hun baan te laten aanpassen, kunnen zij zelf hun werk leuker en interessanter maken. Zonder dat ze van baan of werkgever hoeven te wisselen, kunnen medewerkers zo toch een baan bereiken die beter bij hen past. Hierdoor blijven ze langer inzetbaar, is de filosofie.

Het begrip Job crafting is in 2001 geïntroduceerd door de Amerikaanse hoogleraren Amy Wrzesnieuwski en Jane Dutton.
Dat Job crafting na ruim tien jaar steeds populairder wordt, is niet verbazingwekkend.
Want Job crafting past goed in de huidige tijd waarin duurzame inzetbaarheid en Het Nieuwe Werken vaak hoog op de HR-agenda staan.

Vier motieven om baan aan te passen
In Nederland is Luc Dorenbosch, één van de mensen die het nodige onderzoek na naar dit verschijnsel heeft gedaan. In het artikel ‘Job crafting: sleutelen aan je eigen baan’ geeft hij er een uitgebreide beschrijving van.
Werknemers die zelf aan hun baan knutselen, hebben hiervoor verschillende motieven, zoals:

Meer controle over hun eigen werk

Meer menselijk contact

Meer gebruik maken van hun eigen sterke kanten

Minder last van de negatieve aspecten van een baan.

Vier manieren van Job crafting
In het artikel geeft Dorenbosch vier manieren van Job crafting. Het gaat daarbij om de aanpassing van:

Taken: zoals meer uitdagende taken doen, meer het accent leggen op het werk dat de werknemer goed kan, afstoten van vervelende taken

Relaties op het werk: bijvoorbeeld door het werk zo te organiseren dat de werknemer meer contacten heeft met de klant, of juist minder met collega's met wie hij slecht samenwerkt

Manier waarop de werknemer naar zijn werk kijkt: bijvoorbeeld door meer de nadruk te leggen op het doel van het werk en wat het resultaat daarvan betekent voor anderen

Werkplek, werkomgeving, werktijd: Het Nieuwe Werken is hier een voorbeeld van. Werknemers kiezen de werkplek die het beste bij hun taak van dat moment past. Of ze kiezen ervoor hun werktijden aan te passen, zodat ze hun werk beter weten te combineren met hun privé-leven.

Werkexperiment
Samen met enkele collega's heeft Dorenbosch een project begeleid waarbij zo'n honderd werknemers van een gemeente hun eigen werk onder de loep namen op zoek naar verbeteringen. Dat leidde tot veel kleine experimenten: zoals anders omgaan met e-mail, 's ochtends 'nee'-zeggen tegen de collega's met een vraag, collega's trainen, vaker bellen in plaats van mailen.

Op basis van hun persoonlijke kosten/batenafweging gaf 60% van de werknemers het persoonlijke experiment een rapportcijfer van 7 of hoger. Als baten zagen zij: tijdwinst, betere kwaliteit van het werk en het gevoel meer controle over het eigen werk te hebben. Daar stonden persoonlijke kosten tegenover: tijd/energie, het gevoel dat de werknemer zich op het terrein van een collega begaf of dat hij collega's opzadelde met extra werk of ergernis.

Eigen regelruimte
Zonder dat ze wisten dat wetenschappers het Job crafting noemen, zijn sommige medewerkers heel goed in staat om een functie om te vormen tot de baan die het best bij hen past. Zij weten de eigen regelruimte van de werknemer optimaal te benutten.

Opvallender is misschien nog wel dat veel werknemers niet eens beseffen dat ze eigen regelruimte hebben, dat ook een baan zich kan aanpassen aan de werknemer in plaats van andersom. Zolang werknemers maar rekening houden met het bedrijfsbelang en hun collega's en klanten niet benadelen, kan er vaak meer dan medewerkers denken.

Lees ook:
Job crafting: sleutelen aan je eigen baan van Luc Dorenbosch (te vinden in de gratis te downloaden TNO-bundel 'Sociale innovatie doe je zelf').