Het kabinet streeft naar een sociale, hoogwaardige en innovatieve economie. En daarom gaat het arbeidsmigratie met lage lonen en slechte werkomstandigheden beperken. Eerlijke arbeidsomstandigheden, innovatie en lokaal arbeidspotentieel zijn essentieel voor deze nieuwe koers.
Minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid presenteerde deze plannen in een brief aan de Tweede Kamer. Het doel is een arbeidsmigratiebeleid dat bijdraagt aan een sterkere economie en minder afhankelijkheid van laagbetaalde arbeidskrachten.
Arbeidsmigranten brengen hun gezinnen mee
De Nederlandse economie doet het goed, maar is daarbij wel steeds meer afhankelijk van arbeidskrachten uit het buitenland. De cijfers laten zien hoe groot de rol van arbeidsmigratie is in sectoren zoals de landbouw, logistiek en zorg. Op 31 december 2022 waren er 288.065 arbeidsmigranten in Nederland, waarvan 46.700 uit de EU en 28.745 van buiten de EU. Daarnaast kwamen 140.890 gezinsmigranten mee met deze groep.
De overheid werkt aan het verbeteren van het inzicht in migratiestromen. Het CBS heeft in opdracht van het kabinet een dashboard ontwikkeld om migratiemotieven in kaart te brengen en jaarlijks te actualiseren. Deze gegevens kunnen helpen om gerichte beleidskeuzes te maken.
Welke keuzes maken we voor de toekomst?
Het kabinet wil in 2025 concrete keuzes maken over arbeidsmigratie. Daarbij wordt gekeken naar de balans tussen economische behoefte en maatschappelijke draagkracht. Belangrijke overwegingen zijn:
Meer innovatie en hogere lonen
Om de vraag naar laagbetaalde arbeid te verminderen, zet het kabinet in op technologie en innovatie. Met hoger gekwalificeerd werk, komen andere arbeidskrachten naar ons land, die meer bijdragen aan de economie en daar ook hogere lonen voor ontvangen. Een productiviteitsagenda moet daarnaast helpen om meer werk met minder mensen te doen.
Ook wil het kabinet bestaande arbeidspotentieel beter benutten, onder andere door deeltijdwerkers te stimuleren meer uren te werken. Verder moet het mogelijk worden om statushouders en asielzoekers met een grote kans op verblijf makkelijker toegang tot werk te geven. Het aantal tewerkstellingsvergunningen voor asielzoekers is in 2024 fors gestegen naar een verwacht aantal van 10.000.
Aanpakken van misstanden
Misstanden bij arbeidsmigranten, zoals slechte huisvesting en uitbuiting, blijven een speerpunt van beleid. Er komt een Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten dat de positie van arbeidsmigranten in de gaten houdt.
Met de Wet goed verhuurderschap zal de arbeidsovereenkomst worden losgekoppeld van de huurovereenkomst. Dan komen arbeidsmigranten niet meer op straat te staan zodra hun arbeidscontract is opgezegd. Ook komt er meer ruimte voor werkgevers om huisvesting op eigen terrein te organiseren.
Aandachtspunten voor HR-adviseurs
Onderwerp |
Actiepunten voor HR |
Arbeidsmigrantenbeleid |
Zorg dat arbeidsmigranten onder eerlijke en veilige omstandigheden werken. |
Huisvesting |
Werk mee aan goede huisvestingsoplossingen volgens de Wet goed verhuurderschap. |
Focus op lokaal arbeidspotentieel |
Stimuleer deeltijdwerkers om meer uren te werken en ondersteun statushouders bij werk. |
Misstanden aanpakken |
Controleer of arbeidsomstandigheden voldoen aan wet- en regelgeving. |
Innovatie en technologie |
Onderzoek hoe technologie en automatisering de vraag naar arbeidsmigranten kunnen verminderen. |