Last in-first out maakt plaats voor afspiegeling van personeelsbestand.

Vanaf 1 maart 2006 gelden andere regels bij ontslag wegens bedrijfseconomische redenen. Vanaf die datum is het Ontslagbesluit gewijzigd en dus de regels waaraan het CWI toetst of het ontslag correct is aangevraagd.

Het CWI toetst de ontslagaanvraag voortaan op drie punten:
1. Is er echt noodzaak voor ontslag wegens bedrijfseconomische redenen?
2. Zijn de mogelijkheden om mensen te herplaatsen wel volledig benut?
3. Als de vorige vragen met ja zijn beantwoord, bekijkt het CWI of de juiste mensen voor ontslag zijn voorgedragen en of daarbij de juiste ontslagvolgorde is gehanteerd.

Afspiegelingsbeginsel
Het CWI bekijkt bij de ontslagvolgorde vanaf 1 maart 2006 of bij de ontslagen recht is gedaan aan het afspiegelingsbeginsel. Dat houdt in grote lijnen in, dat na de ontslagronde personeel van alle leeftijdsgroepen binnen een functie over moet blijven. Het is dus niet (meer) toegestaan om de alléén de nieuwste medewerkers of juist alleen ouderen te ontslaan.

De belangrijkste wijzigingen in de regelgeving zijn:

Voor de afspiegelingsregel worden de werknemers in ‘uitwisselbare functies’ eerst in leeftijdsgroepen verdeeld. Binnen die groepen moeten de werknemers met het kortste dienstverband er wel als eerste uit. Het ontslagbesluit geeft vijf leeftijdsgroepen aan waarbinnen de verdeling moet worden gemaakt: 15-24 jaar; 25-34 jaar; 35-44 jaar; 45-54 jaar en 55 jaar en ouder.

Deze regel geldt alleen werknemers in dezelfde, uitwisselbare, functies worden ontslagen. Als een bepaalde functie helemaal vervalt, hoeft er geen ontslagvolgorde te worden bepaald.

Afspiegeling is voortaan de hoofdregel, dus werkgevers mogen bij een bedrijfseconomisch ontslag niet meer kiezen tussen afspiegeling en anciënniteit. De regel geldt altijd, ook bij ontslagrondes waarbij minder dan 10 werknemers het bedrijf moeten verlaten.

Soms geen bedrijfseconomische toets
Bij een collectief ontslag (van 20 of meer werknemers) hoeft het CWI soms niet meer te toetsen of er sprake is van een bedrijfseconomische reden. Dat kan als de werkgever een verklaring heeft van de belanghebbende vakbonden dat er sprake is van bedrijfseconomische redenen die tot ontslag moeten leiden.


Wijziging afspiegelingsbeginsel per 1 augustus 2009

Om het eenvoudiger te maken om onmisbare vakkrachten bij ontslagrondes in dienst te houden, heeft minister Donner het afspiegelingsbeginsel in het Ontslagbesluit per 1 augustus 2009 aangepast. De wijziging is tijdelijk (vanwege de economische crisis) en duurt tot 1 september 2011.

In het Ontslagbesluit is het `onmisbaarheidscriterium` verruimd. Daardoor kunnen werkgevers bij onvermijdelijk ontslag, werknemers behouden die over zodanige kennis of bekwaamheden beschikken, dat hun ontslag voor het functioneren van de onderneming bezwaarlijk zou zijn.

Een werkgever mag deze verruiming niet aangrijpen om werknemers met een zwakke arbeidsmarktpositie (zoals ouderen of jongeren) eruit te werken. Het UWV gaat er daarom goed op letten dat er binnen deze groepen niet verhoudingsgewijs meer ontslagen vallen. Wie er voor kiest om onmisbare werknemers voor de organisatie te behouden, mag dat voor maximaal 10 procent ten koste laten gaan van de overige werknemers binnen dezelfde leeftijdscategorie.