De plannen van het kabinet Schoof, gepresenteerd tijdens Prinsjesdag 2024, roepen gemengde reacties op vanuit ondernemersorganisaties, vakbonden en planbureaus. Hoewel er positieve geluiden zijn over het stimuleren van werken en lastenverlichting, uiten zowel VNO-NCW en MKB-Nederland als FNV en CNV zorgen over de effecten van bezuinigingen op innovatie, arbeidsvoorwaarden en koopkracht. Kritiek is er ook op de langetermijnvisie, waarbij zowel de ondernemers als vakbonden vrezen dat essentiële problemen niet voldoende worden aangepakt.

Zoals altijd, na Prinsjesdag, staan belangenorganisaties klaar om hun mening te geven over de plannen van het kabinet voor het komende jaar. Kern van de kritiek lijkt dit jaar, dat het kabinet problemen voor zich uitschuift en niet nu al oplost.

Ondernemers: positief over de koers, maar wel aan de slag nu
In hun reactie op de Miljoenennota van 2024 tonen VNO-NCW en MKB-Nederland zich overwegend positief over de plannen van het kabinet Schoof, die op verschillende terreinen tegemoetkomen aan de zorgen van ondernemers. Er worden geen nieuwe algemene lastenverzwaringen ingevoerd, en de regeldruk wordt aangepakt, wat positief wordt ontvangen. 

Het kabinet benadrukt dat werken meer moet lonen, een noodzakelijke maatregel gezien de krappe arbeidsmarkt. VNO-NCW en MKB-Nederland ondersteunen deze focus, evenals de aandacht voor arbeidsmigratie, hoewel zij vinden dat vak- en kennismigranten essentieel blijven voor de Nederlandse economie. De ondernemers benadrukken dat er voldoende arbeidspotentieel moet zijn om essentiële sectoren als de zorg en het onderwijs te blijven ondersteunen.

Vrees voor ruzie met EU en kritiek op bezuiniging op innovatie
De ondernemers zijn bezorgd over de houding van Nederland richting de Europese Unie. De organisaties zien samenwerking binnen Europa als cruciaal voor het aanpakken van grensoverschrijdende uitdagingen zoals klimaatverandering en economische stabiliteit. Verder vinden de ondernemers de forse bezuinigingen op kennis, innovatie en onderwijs een ondermijning van het toekomstig verdienvermogen. Nederland is een kenniseconomie en het kabinet heeft de ambitie uitgesproken om tot de top 5-landen te behoren met een goede concurrentiepositie. Daarvoor zijn juist investeringen in kennis en innovatie noodzakelijk.

Voorzitters Ingrid Thijssen en Jacco Vonhof van VNO-MKB benadrukken het belang van snelle uitvoering van de plannen en van stabiliteit in het beleid, zodat ondernemers meerjarige investeringen kunnen doen. Ze spreken de hoop uit dat het kabinet de uitgestoken hand naar het maatschappelijk middenveld zal benutten om gezamenlijk de grote uitdagingen van Nederland aan te pakken.

FNV: kabinet tast bestaanszekerheid aan
In reactie op de kabinetsplannen voor 2025, gaf voorzitter van de FNV Tuur Elzinga scherpe kritiek op de voorgestelde maatregelen. Want werknemers zijn volgens de bondsvoorzitter zwaar getroffen door inflatie, terwijl bedrijven hoge winsten hebben geboekt. Toch biedt het kabinet lastenverlichting aan bedrijven, terwijl verhogingen van het minimumloon, AOW en uitkeringen worden teruggedraaid.

Elzinga bekritiseert daarnaast het risico dat wordt genomen met de WW en WIA, wat volgens hem de bestaanszekerheid van mensen verder aantast. Hij benadrukt dat in een land waar aandeelhouders recordwinsten boeken, werkenden, gepensioneerden en uitkeringsgerechtigden achterblijven. De FNV eist een verhoging van het wettelijk minimumloon naar 16 euro voor alle werkenden vanaf 18 jaar.

Ook vraagt de FNV om een betere regeling voor mensen met zwaar werk, die door hun belastende beroepen vaak korter leven. Als deze groep niet snel structurele oplossingen krijgt, is de vakbond bereid om opnieuw actie te voeren. Elzinga is verder ontevreden over de bevriezing van de salarissen van ambtenaren, wat hij ziet als een aanval op hun vakbondsrechten. Hij vindt het onacceptabel dat het kabinet de uitkomst van de loononderhandelingen bij het Rijk al vooraf lijkt vast te leggen.

CNV: zon gaat nog niet schijnen in Nederland
Volgens vakbond CNV zal de situatie voor werkend Nederland nauwelijks verbeteren op basis van de plannen die het kabinet presenteert. CNV-voorzitter Piet Fortuin stelt dat de kleine belastingsverlaging op arbeid tenietgedaan wordt gedaan door lastenverhogingen zoals een hogere zorgpremie en een lagere huurtoeslag. Fortuin benadrukt dat voor miljoenen werkenden de beloofde verbeteringen uitblijven. Hij roept het kabinet daarom op om de belasting op arbeid echt fors te verlagen, zodat de koopkracht kan toenemen en de economie wordt gestimuleerd.

Ambtenaren zijn volgens Fortuin de groep die het hardst wordt getroffen, doordat hun salarissen worden bevroren, wat zal leiden tot een forse achteruitgang in hun financiële situatie de komende jaren.

Planbureaus: kabinet denkt te veel aan de korte termijn
In het rapport ‘Reflectie brede welvaart Prinsjesdag 2024’ (PDF) van de nationale Planbureaus SCP, CPB en PBL, is de conclusie dat de plannen van het kabinet vooral gericht zijn op de korte termijn, zoals het bestrijden van armoede en behoud van koopkracht. Hoewel de overheidsuitgaven hierdoor minder snel stijgen, blijven het overheidstekort en de schuld op lange termijn toenemen. Cruciale lange-termijndoelen zoals onderwijsverbetering, natuurherstel en het verkleinen van gezondheidsverschillen worden onvoldoende uitgewerkt.

Daarnaast is er weinig aandacht voor structurele ongelijkheid, een probleem dat de samenhang in de samenleving onder druk zet. Terwijl het kabinet focust op problemen zoals het woningtekort en herstel van vertrouwen in de politiek, blijft de aanpak van fundamentele ongelijkheden achter. Dit kan het vertrouwen in de overheid verder schaden als belangrijke beloften, zoals heronderhandelingen met de EU over migratie en geld, niet worden waargemaakt.

Op het gebied van leefomgeving richt het kabinet zich voornamelijk op het woningtekort, terwijl aandacht voor kwetsbare leefomgevingswaarden, zoals de natuur en het klimaat, afneemt. Hierdoor schuiven deze problemen door naar toekomstige kabinetten. Ook internationale samenwerking, essentieel voor het aanpakken van wereldwijde uitdagingen zoals klimaatverandering, krijgt minder prioriteit in de kabinetsplannen.

MIS NIKS MEER: Schrijf je hier in voor de gratis HR-nieuwsbrief

Doorsturen: