17 september 2024 20:44 Personeelsbeleid Handboek Personeel en huisregels Personeelsbeheer Arbeidsrecht

BEWAREN: Dit zijn de wijzigingen voor HR in 2025

Het kabinet focust in 2025 op bestaanszekerheid en verbetering van maatschappelijke samenhang. In de praktijk wordt de WW korter en krijgen grote werkgevers geen compensatie meer voor de transitievergoeding van zieke werknemers. Het kabinet wil wel minder arbeidsmigranten, maar expats houden fors belastingvoordeel. Personeelsnet presenteert hier een uitgebreid overzicht met de belangrijkste wijzigingen waar HR-professionals in 2025 rekening mee moeten houden.

Door Redactie Personeelsnet

De inflatie van de afgelopen jaren vergroot de gevoelens van onbehagen, daarom wil het kabinet bestaanszekerheid vergroten door te zorgen dat werken meer loont en een stabiele basis biedt. Eén van de kernpunten is het kieskeuriger inzetten van arbeidsmigranten. Want door arbeidsmigratie wonen steeds meer mensen in ons land die een te groot beslag leggen op onze algemene voorzieningen in Nederland, vindt het kabinet.

Hervorming van de arbeidsmarkt

Het kabinet richt zich met een arbeidsmarktpakket op meer werkzekerheid voor flexwerkers en zelfstandigen, een moderner concurrentiebeding, en een inclusievere arbeidsmarkt voor mensen met een arbeidsbeperking. Flexibele contracten worden beperkt, en er komen strengere regels voor nulurencontracten en uitzendwerk. Het kabinet streeft naar een evenwichtige arbeidsmarkt en meer zekerheid voor werkenden. De bestaande Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) wordt uiterlĳk in 2025 geëvalueerd.
Er komt duidelijke regelgeving voor de positie van zelfstandigen en een aanpak van schijnzelfstandigheid. Ook wordt een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen ingevoerd. Er komen daarvoor twee wetten aan: de Wet verduidelĳking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (Vbar) en de Wet meer zekerheid flexwerkers. Doel van beide wetten is in essentie om schĳnzelfstandigheid tegen te gaan en werknemers meer zekerheid te bieden.
In 2025 wordt uitvoering gegeven aan de ontwikkelagenda gelĳke kansen. Werkgevers kunnen ondersteuning krijgen als zij objectief gaan werven en selecteren, zodat iedereen gelijke kansen krijgt op een baan. Samen met de SER en werkgeversorganisaties zal deze agenda verder worden ontwikkeld. Hiervoor is jaarlĳks een budget van 1 miljoen euro beschikbaar.
De arbeidsmarktdienstverlening wordt verbeterd door hervorming van de arbeidsmarktinfrastructuur met publiek-private samenwerking en dienstverlening aan werkenden, werkzoekenden en werkgevers. Ook wordt de dienstverlening beter door de vorming van 35 Werkcentra in de arbeidsmarktregio’s.
Verder wil de minister van SZW in 2025 de discussie starten over welke soorten werk we nog (moeten) willen in Nederland. Want sommige sectoren drijven bijna geheel op arbeidsmigranten en de vraag is of dat werk voldoende bijdraagt aan onze welvaart. Voorop staat dat misstanden en uitbuiting van arbeidsmigranten altijd moeten worden bestreden. In het voorjaar zal het kabinet een eerste inventarisatie van mogelijke verbeteringen voor de arbeidsmarkt presenteren.

WW op de schop en korter (naar 18 maanden)

In het hoofdlĳnenakkoord is een bezuiniging op de WW afgesproken. Daarvoor worden verschillende opties onderzocht, zoals het verlengen van de opzegtermĳn bĳ arbeidsovereenkomsten in combinatie met een poortwachterstoets WW bĳ het UWV. Ook staat een verkorting van de WW-duur tot 18 maanden op de rol. De bedoeling is dat het eenvoudiger wordt voor de WW-gerechtigde, de werkgever en de uitvoeringsorganisaties.
WW-gerechtigden hebben een sollicitatieplicht. Die wordt momenteel onderzocht, waarbij wordt gekeken naar de effectiviteit van diverse varianten van deze inspanningsplicht. De eerste tussentĳdse resultaten van het onderzoek worden pas medio 2027 verwacht.

Compensatie transitievergoeding alleen nog voor kleine bedrijven

Sinds 1 april 2020 worden alle werkgevers gecompenseerd voor de transitievergoeding die zĳ moeten betalen bĳ ontslag van een werknemer die daarvoor twee jaar ziek was. Deze compensatieregeling wordt vanaf 1 juli 2026 beperkt tot kleine werkgevers (minder dan 25 werknemers). Werkgevers met 25 of meer werknemers worden vanaf dan niet meer gecompenseerd.

Expats blijven toch welkom met 27-procentregeling

Waar het kabinet het aantal arbeidsmigranten wil verminderen, geldt dat niet voor mensen uit het buitenland die veel kunnen toevoegen aan de economie, door hun unieke kennis en vaardigheden. Ook moet ons land aantrekkelijk blijven voor buitenlandse bedrijven die zich hier willen vestigen. Het vorige kabinet heeft de expatregeling ingeperkt, op voordracht van de nieuwe Tweede Kamer. Maar dat wordt nu grotendeels ongedaan gemaakt. Vanaf 2027 geldt 5 jaar lang een aftrekpercentage van 27% (was eerder nog wel 30 procent). De salarisnorm wordt verhoogd van € 46.107 naar € 50.436. Ook voor werknemers onder de 30 jaar met een masteropleiding, wordt de salarisnorm verhoogd.

Verbeteringen sociale zekerheid

De minister van SZW wil het sociale zekerheidsstelsel vereenvoudigen, zodat inkomensondersteuning begrijpelijker en toegankelijker wordt. De hervormingsagenda richt zich op zekerheid, begrijpelijkheid, en het laten lonen van werk.
Daarvoor worden ook de regels en voorzieningen voor arbeidsongeschiktheid aangepast. Dat moet om toekomstbestendig en betaalbaar te blijven. Het kabinet werkt daarbij ook aan concrete hervormingen, zoals het verhogen van de beoordelingscapaciteit bij UWV.
Het kabinet werkt via het programma 'Werk aan Uitvoering' aan betere publieke dienstverlening, waarbij eenvoudiger beleid en snellere respons op klachten centraal staan. Kleine fouten in uitkeringen zullen minder snel leiden tot grote financiële gevolgen. Het kabinet werkt aan maatwerk in handhaving en betere preventie van fouten.
Met het wetsvoorstel 'Proactieve Dienstverlening' wil het kabinet mensen persoonlijk informeren over hun recht op uitkeringen, zodat meer mensen krijgen waar ze daadwerkelijk recht op hebben.

Herziening van de Participatiewet

Gemeenten krijgen meer ruimte om mensen in de bijstand te ondersteunen. Het kabinet wil participatie bevorderen door mensen beter te koppelen aan werkgevers en de omstandigheden voor arbeidsongeschikte zelfstandigen te verbeteren. Dat gebeurt langs 3 samenhangende sporen:
1. hardheden aanpakken via 20 maatregelen in het wetsvoorstel Participatiewet in balans,
2. te werken aan een brede herziening van de wet, en
3. de vakkundigheid van de uitvoerend professional te versterken.

Pensioenen en transitie naar nieuw stelsel

Met ingang van 2025 is de AOW-leeftĳd vastgesteld via een 2/3e-koppeling aan de levensverwachting. De AOW-leeftĳd wordt altĳd vĳf jaar van tevoren vastgesteld op basis van de wettelĳk vastgestelde formule. In 2025 is de AOW-gerechtigde leeftĳd 67 jaar en 0 maanden, net als in 2024. Tussen 2025 en 2027 stĳgt de AOW-leeftĳd niet, maar in 2028 stĳgt de AOW-leeftĳd met 3 maanden naar 67 jaar en 3 maanden.
Het kabinet houdt de pensioentransitie nauwlettend in de gaten om knelpunten op te lossen en ervoor te zorgen dat deelnemers en gepensioneerden profiteren van verhogingen. Dit gebeurt met een ‘implementatietraject’. Doel is de goede implementatie van de Wet toekomst pensioenen door de sectorpartĳen: sociale partners, koepels, pensioenuitvoerders, toezichthouders en andere betrokkenen.
Het ministerie van SZW gaat in 2025 verder met de voorlichtingscampagne over de pensioenwijzigingen. Voor werknemers en gepensioneerden is er het informatieplatform Pensioenduidelĳkheid.nl, waar zij relevante informatie en hulpmiddelen kunnen vinden. Voor de pensioenprofessional is er het informatieplatform Werkenaanonspensioen.nl. In 2025 zal dit platform nog verder worden doorontwikkeld om ervaringen over de pensioentransitie te delen, met speciale aandacht voor doelgroepen als de ondernemingsraden en de financieel adviseurs.
Eén van de meest actuele maatregelen uit het pensioenakkoord betreft een tĳdelĳke subsidieregeling zodat werknemers in zware beroepen eerder met pensioen kunnen. Deze RVU-regeling loopt eind 2025 af; de minister heeft nu budget gereserveerd om deze regeling te verlengen en zal daarover in overleg gaan met de sociale partners.
In de Wet toekomst pensioenen is de reductiedoelstelling opgenomen om het aantal werknemers zonder werkgeverspensioen te halveren. Bijvoorbeeld met het Aanvalsplan Witte vlek van de Stichting van de Arbeid. Daarnaast voert het ministerie ook campagne om werkgevers zonder pensioenregeling aan te sporen om die te treffen.
Verder is het nog steeds de bedoeling om in de wet vast te leggen dat werknemers op hun loonstrook kunnen zien of ze (al dan niet) onder een pensioenregeling vallen.

Koopkrachtmaatregelen

Gemiddeld gaat iedereen er met 0,7% op vooruit in 2025. Het kabinet ondersteunt kwetsbare groepen en werkende middeninkomens met een pakket dat onder meer belastingverlagingen en verhogingen van toeslagen bevat, en verlaagt het eigen risico in de zorg. De eerste schijf inkomstenbelasting die geldt bij een inkomen tot € 38.441 per jaar wordt verlaagd naar 35,82%. Er komt daarnaast een tweede schijf van 37,48% die geldt bij een inkomen tussen de € 38.441 en € 76.817 per jaar. Werkenden en AOW’ers houden hierdoor netto meer over in 2025.
De algemene heffingskorting (AHK) wordt verlaagd met € 335 per jaar. Daarnaast wordt het afbouwpunt verhoogd naar minimumloonniveau.
Het kindgebonden budget (WKB) stijgt met maximaal € 184 per kind per jaar.
Vanaf 2026 wordt de huurtoeslag vereenvoudigd en verhoogd. De eerste stappen voor vereenvoudiging worden gezet in 2025, waardoor een deel van de huishoudens met huurtoeslag een hogere toeslag ontvangt.
De koopkracht profiteert ook door het verlagen van de energiebelasting op aardgas. Iedereen betaalt hierdoor € 29 minder belasting in 2025.
Ook wordt de huidige accijnsverlaging op benzine, diesel en LPG met 1 jaar verlengd en wordt er geen inflatiecorrectie op deze accijns toegepast. De accijns blijft €0,79 voor benzine, € 0,52 voor diesel en € 19 voor LPG, net als in 2024.
Vanaf 2027 kan de koopkracht wellicht ook stijgen, omdat dan het eigen risico voor de zorgverzekering wordt gehalveerd (naar 165 euro). Vanaf 2025 blijft dit gelijk op 385 euro. Mensen die langdurig arbeidsongeschikt zijn, krijgen nu nog een tegemoetkoming in de ziektekosten. Maar die verdwijnt in 2027, zodra het eigen risico is verlaagd. Dit leidt tot besparingen in de WAO, WIA, WAZ en Wajong. De maatregel zal de komende periode in wet- en regelgeving worden verwerkt.
De premie voor de zorgverzekering stijgt in 2025 naar verwachting wel met 121 euro per jaar, naar 156 euro per maand.
Rijksambtenaren worden de komende jaren op de nullijn gezet door het kabinet, waardoor hun koopkracht zal dalen. Verder zal één op de vijf banen van beleidsambtenaren worden geschrapt. Dit is onderdeel van een bezuiniging van 1 miljard euro op het ambtenarenapparaat.
Verder valt op, dat de maatregelen die gunstig zijn voor de koopkracht (en de rijksbegroting belasten), vooral in de eerste twee jaren worden genomen. In de geplande tweede helft van deze kabinetsperiode volgen daarom mogelijk (weer) bezuinigingen.

Armoedebestrijding en schuldenaanpak

Het streven van het kabinet is om de (kinder-)armoedecĳfers niet uit te laten komen boven die van het referentiejaar 2024. Om dit streven dichterbĳ te brengen, verhoogt het kabinet het kindgebonden budget en de huurtoeslag en wordt de afbouw van de dubbele heffingskorting in de bĳstand vanaf 2025 tot en met 2027 bevroren. Daarnaast zal het kabinet komen met een aanpak voor specifieke groepen in de knel onder het bestaansminimum, onder wie werkende armen.
Er komt structureel geld voor schoolmaaltijden: € 135 miljoen per jaar. De scholen met leerlingen die dat het hardste nodig hebben, krijgen geld om een gezond ontbijt op school te regelen. Verder compenseert het kabinet basisscholen en middelbare scholen voor de extra kosten die ze maken door de btw-verhoging op leermateriaal: lesboeken en digitaal leermateriaal. Zij krijgen hiervoor vanaf 2026 jaarlijks € 58,5 miljoen. Ook mbo-scholen worden dan gecompenseerd voor leermiddelen voor basisvaardigheden voor studenten onder de 18 jaar, € 1,5 miljoen per jaar.
Door een ongelukkige samenloop van regels, hebben ongeveer 6.400 alleenverdienende huishoudens een lager besteedbaar inkomen dan mensen met een bĳstandsuitkering. Dit zal in 2028 worden gerepareerd in de inkomstenbelasting. Dat duurt erg lang; daarom komt het kabinet vanaf 2025 met een tĳdelĳke regeling om deze mensen beter te helpen, in samenwerking met gemeentes.

Leren en ontwikkelen

De STAP-regeling is afgeschaft en het geld dat daarvan overbleef (bijna 74 miljoen euro) is naar scholingssubsidie binnen de SLIM-regeling gegaan. Met deze stimuleringsregeling wil het kabinet leren en ontwikkelen in het mkb vanzelfsprekend maken. De subsidie wordt tot 2027 gericht maatschappelĳk cruciale sectoren. Het kabinet gaat wel fors op deze regeling bezuinigen.
Leerlingen en mbo-studenten moeten met extra ondersteuning beter leren lezen, schrijven en rekenen. Mbo-scholen gaan zich (nog) beter richten op sectoren waar arbeidskrachten het hardst nodig zijn.
In het algemeen bezuinigt het kabinet 1 miljard op hoger onderwijs en wetenschap. In 2025 is dat al 257 miljoen euro, een deel daarvan is eerder dan is afgesproken in het hoofdlijnenakkoord. Wel houdt het kabinet de eerdere investering in vaste banen van 1200 wetenschappers overeind.
De Maatschappelijke Diensttijd, waarbij jongeren en volwassenen tussen de 12 en 30 jaar zich vrijwillig inzetten voor een ander, verdwijnt. Dit is een besparing van €200 miljoen per jaar. Reeds toegekende projecten kunnen wel doorgaan.

Arbomaatregelen

Het kabinet werkt aan een goed functionerende arbeidsmarkt waarin werkenden veilig en gezond kunnen werken. Het ziekteverzuim is gedaald van 5,6% in 2022 naar 5,3% in 2023. Uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) blĳkt dat in 2023 het aandeel werknemers dat heeft verzuimd is afgenomen.
Preventie van arbeidsongevallen en psychosociale belasting zijn daarbij belangrijke speerpunten.
Nog in 2024 moet de Eindevaluatie Meerjarenprogramma RI&E gereed zijn. Hierdoor komt er in 2025 zicht op het effect van de meerjarige aandacht voor de Risico Inventarisatie & Evaluatie en op de mogelĳkheden om de ontwikkelde instrumenten een definitieve plek te geven in het beleid.
Het kabinet steunt organisaties die bijdragen aan gelijkheid voor seksuele gerichtheid en genderidentiteit en neemt extra maatregelen om geweld tegen lhbtiq+ personen te bestrijden. Ook gaat het kabinet door met het Nationaal Actieprogramma Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld.

Wet banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten

Al sinds 2013 is het de bedoeling om mensen met een arbeidsbeperking aan werk te helpen bĳ reguliere werkgevers. Met de sociale partners is afgesproken 125.000 banen voor deze doelgroep te creëren. Dat is nog niet gelukt; vooral de overheidswerkgevers lukt het niet goed om hieraan te voldoen. Er zijn al stappen aangekondigd om de banenafspraak te verbeteren, onder meer door verbreding van de doelgroep met vergelĳkbare mensen. Ook wordt het beschikbaar stellen van loonkostensubsidie in de WIA, WW en de Wajong uitgewerkt.

Lage-inkomensvoordeel (LIV) en loonkostenvoordelen (LKV)

In 2025 en 2026 vinden wijzigen het lageinkomensvoordeel (LIV) en de loonkostenvoordelen (LKV). Op 1 januari 2025 wordt het LIV afgeschaft, maar in dat jaar vindt nog wel de betaling plaats van het LIV over 2024.
Op 1 januari 2025 worden eveneens de bedragen van het LKV oudere werknemer verlaagd van € 3,05 per verloond uur met een maximum van € 6.000 per jaar naar € 1,35 per verloond uur met een maximum van € 2.600 per jaar. Op 1 januari 2026 wordt het LKV oudere werknemer afgeschaft.
Deze verlaging en afschaffing van het LKV oudere werknemer gelden alleen voor dienstbetrekkingen die zĳn begonnen op of na 1 januari 2024.
Per 1 januari 2025 wijzigen de voorwaarden van het LKV herplaatsen arbeidsgehandicapte werknemer. Dit betreft een verruiming van de voorwaarden, waardoor meer werkgevers recht zullen krĳgen op het LKV herplaatsen arbeidsgehandicapte werknemer.
Daarnaast wil het kabinet het LKV doelgroep banenafspraak vereenvoudigen per 1 januari 2026. De vereenvoudiging houdt ten eerste in dat werknemers voor dit loonkostenvoordeel geen doelgroepverklaring meer hoeven aan te vragen. Daarnaast blijft het recht op dit loonkostenvoordeel doorlopen zolang de dienstbetrekking voortduurt in plaats van de huidige 3 jaar. Hiermee wordt de doelgroep gelĳk wordt getrokken met de doelgroep van de banenafspraak. Een wetsvoorstel met deze wĳzigingen is op al 17 oktober 2023 aangeboden aan de Tweede Kamer.

Algemeen Werkloosheidsfonds (AWf)

Dit fonds financiert de WW-uitkeringen van marktwerkgevers. Als gevolg van de Wet arbeidsmarkt in balans (Wab) zĳn er sinds 2020 twee premietarieven binnen het AWf: een laag tarief voor vaste dienstverbanden en een hoog tarief voor flexibele dienstverbanden.
Zowel het lage als het hoge tarief gaan in 2025 0,1 procentpunt omhoog. Deze verhoging was voor 2026 opgenomen in het hoofdlĳnenakkoord en is een jaar naar voren gehaald. Het lage tarief wordt voor 2025 vastgesteld op 2,74 procent en het hoge tarief op 7,74 procent.

Premies Arbeidsongeschikheidsfonds

Ook de Aof-premies gaan licht omhoog in 2025 (Aof laag: van 6,18 naar 6,35 in 2025, Aof hoog: van 7,54 naar 7,58 procent)

Maatregelen voor ouders

In 2025 zet het kabinet een eerste stap naar een hoge inkomensonafhankelĳke vergoeding voor kinderopvang voor alle werkende ouders. Dit gebeurt door de toeslagpercentages voor met name middeninkomens te verhogen. Hiermee wordt kinderopvang beter betaalbaar voor huishoudens met een verzamelinkomen tussen de € 29.393 en € 159.224. Hierdoor gaat het meer lonen om een dag extra te gaan werken.
In combinatie met de reguliere indexering van 4,83% wordt de maximum uurprĳs voor dagopvang in 2025 € 10,71. De maximum uurprĳs voor buitenschoolse opvang wordt € 9,52 en voor gastouderopvang € 8,10. In 2026 worden de vergoedingen (eenmalig) niet geïndexeerd. Dit zal de komende periode in wet- en regelgeving worden uitgewerkt.
Voor pedagogisch medewerkers in de dagopvang en buitenschoolse opvang geldt vanaf 1 januari 2025 een taaleis Nederlands. Voor de gastouderopvang worden extra kwaliteitseisen wettelĳk geregeld. Bĳvoorbeeld dat gastouders een pedagogisch werkplan opstellen, permanente educatie volgen en pedagogische coaching krĳgen van gastouderbureaus. Hiervoor moeten sommige gastouders meer kosten maken. Het kabinet vindt dat deze kosten niet volledig voor de rekening van ouders moeten komen, en indexeert de maximum uurprĳs voor gastouderopvang daarom met € 0,21 extra in 2025.