Regels uit Brussel zijn de basis voor Nederlands beleid
Europa is ‘best belangrijk’ meldt de regering ons met een voorlichtingscampagne. En dat is waar, want voor wie het nog niet weet: het beleid voor sociale zaken en werkgelegenheid wordt in steeds grotere mate bepaald door de Europese Commissie en de Raad van Ministers. ‘Brussel’ is van grote betekenis voor de regels waar de P&O-er dagelijks mee werkt.
Brussel heeft een agenda voor sociaal beleid, die de werkgelegenheid moet bevorderen met talrijke subsidiefondsen (zoals EQUAL en ESF). Er worden studies opgezet naar uiteenlopende zaken als telewerken, discriminatie op het werk, vrij verkeer van werknemers en sociale grondrechten. Wie de site bezoekt van de Europese Commissie en flink doorklikt, krijgt een goed beeld van de enorme reikwijdte van de Brusselse invloed
(zie de link onder dit artikel).
In de EU worden kaderrichtlijnen vastgesteld die niet direct van toepassing zijn op Nederlandse werkgevers en werknemers. De Nederlandse overheid moet die richtlijnen vertalen in eigen wetgeving, net als alle andere lidstaten van de EU. Zo wordt de Europese Unie steeds meer een eenheid, niet alleen economisch, maar ook sociaal.
Bescherming van werknemers
In de jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw is veel werk gemaakt van het beschermen van (de rechten van) werknemers in de EU. Deze richtlijnen worden ook wel de Sociale Richtlijnen genoemd. Daarnaast kent de Europese Unie ook Productveiligheidsrichtlijnen, zoals de Machinerichtlijn.
Nederland heeft alle Europese Sociale- en Productveiligheidsrichtlijnen in eigen wetgeving opgenomen. De Sociale Richtlijnen zijn vooral in de Arbowetgeving geplaatst en de Productveiligheidsrichtlijnen in de Warenwet. Inmiddels is de discussie op gang gekomen of deze richtlijnen niet al te enthousiast in wetten zijn vertaald, waardoor nu een woud aan (soms tegenstrijdige) regels is ontstaan.
Dit regelen de Europese Sociale Richtlijnen
Veiligheid en gezondheid op het werk
De ‘Kaderrichtlijn veiligheid en gezondheid van werknemers op het werk’ bestaat sinds 1989, en is een soort Europese Arbowet. Zaken die we in Nederland kennen uit de Arbowet (zoals het opstellen van arbobeleid, de deskundige ondersteuning, het opstellen van een RI&E, voorlichting en onderricht en BHV) zijn een doorvertaling van de Europese regels in de kaderrichtlijn.
Bescherming van werknemers tegen de risico’s van gevaarlijke stoffen
Al in 1980 is een kaderrichtlijn vastgesteld ‘ter bescherming van werknemers tegen de risico’s van blootstelling aan chemische, fysische en biologische agentia op het werk’.
Werk- en rusttijden
Sinds 1993 heeft de Europese Unie een richtlijn voor werk- en rusttijden. In Nederland is deze richtlijn vertaald in de Arbeidstijdenwet (die naar verwachting in 2004/2005 opnieuw wordt gewijzigd).
Gelijke behandeling van mannen en vrouwen
Sinds 1976 bestaat de EU-richtlijn voor de gelijke behandeling van mannen en vrouwen op het werk. Deze richtlijn is in 2002 aangepast met een verbod op seksuele intimidatie op het werk.