Bedrijfsmatige kijk op HRM kan positie personeelsafdeling verbeteren.

Het is onvermijdelijk: wie personeelsbeleid wil voeren, zal ook personeelskengetallen bij moeten houden. Voor de meeste personeelsadviseurs is het werken met cijfers niet bepaald het meest favoriete onderwerp. Toch is het nodig om het management inzicht te geven in de de kosten voor personeel. Een nieuwe kijk op kengetallen kan een omslag betekenen. Van kostenpost verandert personeel daarbij in onmisbare hulpbron voor de organisatie. Een hulpbron waarin het bedrijf graag investeert.

De personeelsmanager roept de negatieve houding van het management over de personeelskosten vaak over zichzelf af. Veel HR-afdelingen hebben nog steeds grote moeite om betekenisvolle personeelskengetallen te presenteren. Kengetallen die duidelijk maken wat het personeel oplevert in relatie tot de waardevermeerdering van bedrijfsactiviteiten.

Personeel kost –veel- geld, waar managers op moeten sturen. Wie het management geen goed inzicht kan geven waar het geld blijft en wat de effecten zijn van de uitgaven, vraagt managers eigenlijk te sturen met een blinddoek voor.

Dan is het niet gek als managers de uitgaven voor personeel als ongrijpbare kostenpost ervaren. Sterker nog, hoe minder je er van hebt, hoe minder zorgen je als manager overhoudt. Zo wordt het uitplaatsen van personeel vanzelf aantrekkelijk.

Geldschieters willen inzicht
In Groot Brittannië is een omslag te zien in het denken over de kosten voor personeel. Die omslag wordt aangejaagd door de grotere betrokkenheid van investeerders bij bedrijven. Investeerders die in een bedrijf (willen) deelnemen, eisen duidelijke kengetallen over de bijdrage van personeel. Deze moeten dan bijvoorbeeld gekoppeld worden aan de financiële kengetallen over omzet en winst. Zo krijgen de geldschieters een beeld van de ontwikkeling van hun investeringen, ook als het om personeel gaat.

Volgens de Britse vereniging van personeelsmanagers, CIPD, zullen personeelsmanagers daarom vaker kengetallen gaan leveren om tegemoet te komen aan de wensen van de geldschieters van het bedrijf. Zodra managers de personeelskengetallen gaan betrekken bij hun beslissingen, zullen deze daadwerkelijk waarde toevoegen aan de organisatie, zo verwacht CIPD.

Van kosten naar investeringen
Voor de HR-afdeling betekent deze nieuwe kijk op het management van personeel, dat een verschuiving plaatsheeft in de manier waarop tegen de kosten van personeel wordt aangekeken. Personeel wordt beschouwd als hulpbron die gemaximeerd moet worden, in plaats van een kostenpost waarin moet worden gesneden.

Beslissingen over personeel worden zo investeringen. Investeringen in het behoud van mensen met behulp van onder meer opleiding en training. Maar het heeft bijvoorbeeld ook gevolgen voor de professionaliteit waarmee personeel wordt aangetrokken en aangestuurd.

De HR-afdeling verandert zo in een bedrijfsonderdeel dat waarde vermeerdert voor de organisatie, in plaats van een –weliswaar noodzakelijke- stafafdeling die alleen maar geld kost.

Meten is weten
Om dat resultaat te bereiken, zal de HR-afdeling wel serieus met kengetallen moeten werken. Dat vraagt de vaardigheid van HR-adviseurs om kengetallen te interpreteren en een koppeling te kunnen maken met financiële gegevens van de organisatie.

Er is geen hogere wiskunde voor nodig, maar wel begrip van statistische gegevens en analytisch vermogen en bedrijfskundig inzicht om de gegevens te kunnen interpreteren.

De start is eenvoudig. Het begint met basisgegevens bijhouden, bijvoorbeeld over ziekteverzuim, verloop- en vertrekcijfers, en deelname en rendement van opleidingen. Een stap verder is het vergelijken van de gegevens met voorgaande jaren en tussen organisatieonderdelen. Daarna kunnen gegevens in een benchmark met andere organisaties worden vergeleken.

Koppeling met balanced scorecard
Nog een stap verder wordt de relatie gelegd met belangrijke bedrijfsgegevens over winst en omzet. Zo worden gegevens over personele inzet gekoppeld aan strategische doelen en de Key Performance Indicators van de balanced scorecard. Daarin worden de personeelskengetallen dan gerelateerd aan het strategische- en financiële doel, interne processen, klantwensen en de groei van de organisatie.

Hoe dan ook, personeelsafdelingen zouden meer moeten gaan meten en duidelijker maken welke bijdrage het personeel levert. Daarbij moeten de cijfers kloppen, betrouwbaar en bruikbaar zijn. Alleen dan krijgen managers vertrouwen in de personeelskengetallen. En alleen dan gaan ze die daadwerkelijk gebruiken bij hun beslissingen.

© Ook van dit artikel berust het auteursrecht bij Personeelsnet Media, te Den Haag. U mag dit artikel niet herpubliceren zonder bron- en linkvermelding.