In de meeste arbeidsovereenkomsten wordt een proeftijd afgesproken. Dit lijkt eenvoudig, maar in de praktijk gaat dit nog regelmatig fout. Het gevolg: geen geldige proeftijd en geen mogelijkheid om voortijdig de arbeidsovereenkomst op te zeggen. Hieronder geeft mr. Linda Jacobs dé aandachtspunten bij het afspreken van een geldige proeftijd.

mr. Linda Jacobs

Waarom een proeftijd afspreken?
Een proeftijdbeding houdt in dat werkgever en werknemer tijdens de proeftijd de arbeidsovereenkomst, zonder enige reden, onmiddellijk kunnen opzeggen. De wettelijke opzegverboden gelden niet, er is geen opzegtermijn van toepassing en er is geen vergoeding verschuldigd. De proeftijd biedt partijen een eenvoudige manier om te beoordelen of werknemer geschikt is en om af te tasten of de samenwerking goed gaat. Zo niet, dan kan via de proeftijd eenvoudig de arbeidsovereenkomst worden beëindigd. Het is dan wel van belang dat er in de arbeidsovereenkomst een geldig proeftijdbeding staat.

Schriftelijk
Een proeftijd moet schriftelijk worden overeengekomen. Een mondelinge afspraak geldt niet. Als vaststaat dat mondeling een proeftijd is overeengekomen, kan wel worden volstaan met een eenzijdige schriftelijke bevestiging door de werkgever. Ook een in de cao opgenomen proeftijd kan geldig zijn, mits deze cao tussen partijen geldt (via lidmaatschap of een incorporatiebeding).

Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd
De proeftijd in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd kan maximaal twee maanden duren. Voor beide partijen moet de proeftijd gelijk zijn. Als dus een proeftijd van twee maanden is overeengekomen, dan moeten deze twee maanden zowel voor werkgever als voor werknemer gelden.

Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
Voor een bepaalde tijdscontract is de maximale duur van de proeftijd afhankelijk van de duur van de arbeidsovereenkomst. Onderstaande tabel geeft de verschillende mogelijkheden weer:

Alleen de één maandstermijnen kunnen bij cao worden verlengd. Het is altijd toegestaan om een kortere proeftijd overeen te komen.

Eénmaal afspreken, tenzij…
Een proeftijd kan in principe slechts één keer worden afgesproken. Als sprake is van een opvolgende arbeidsovereenkomst (bijv. na voorafgaande detachering), dan mag alleen een nieuwe proeftijd worden overeengekomen als voor deze opvolgende arbeidsovereenkomst duidelijk andere vaardigheden of verantwoordelijkheden worden vereist, waarover de vorige arbeidsovereenkomst geen of onvoldoende inzicht heeft gegeven.

Kortom, alleen als sprake is van een geheel nieuwe functie of andere positie dan de werknemer in eerste instantie uitoefende, mag een tweede proeftijd worden overeengekomen.

Fouten in het proeftijdbeding? Nietig!
Als er iets mis gaat bij het afspreken van een proeftijd, dan is de sanctie keihard: nietig, met andere woorden absoluut en volledig ongeldig. Er kan dan geen gebruik worden gemaakt van het proeftijdbeding en de arbeidsovereenkomst zal doorlopen.

Een proeftijd is onder meer niet geldig als deze:

• niet schriftelijk is aangegaan; of
• niet voor beide partijen gelijk is; of
• voor een langere periode is afgesproken dan is toegestaan; of
• is opgenomen in een arbeidsovereenkomst die is aangegaan voor ten hoogste zes maanden.

Dit onderstreept het belang om het proeftijdbeding in uw standaard arbeidsovereenkomst nog eens te checken.

Escape
Het kan voorkomen dat binnen uw bedrijf een proeftijd van één of twee maanden te kort is om een goede inschatting te kunnen maken van de kwaliteiten van de werknemer of om te kunnen beoordelen of een werknemer binnen het team past. Als escape is het dan een optie om eerst een arbeidsovereenkomst voor drie maanden aan te gaan. Dat is wettelijk toegestaan en biedt u de mogelijkheid om gedurende drie maanden te beoordelen of de werknemer geschikt is. Niet geschikt? Dan eindigt het contract na drie maanden. Geschikt? Dan kunt u nog tweemaal een langer durende arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (tot maximaal 2 jaar) of een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd aangaan.

Contact
Dit artikel is geschreven door mr. L.E. Jacobs, advocaat bij Absolute Advocaten te Huissen. U kunt haar bereiken per mail: jacobs@absoluteadvocaten.nl of telefoon: 026 32 59 023 . U kunt berichten van Linda Jacobs ook volgen op Twitter en Linkedin.

Doorsturen: