In kleine bedrijven met minder dan 10 werknemers, zijn vrouwen bovengemiddeld slachtoffer van seksuele intimidatie. Er heerst daar soms een sfeertje waarin vrouwen vogelvrij zijn. Bij kleine bedrijven werken geen HR-adviseurs en zijn geen protocollen voor grensoverschrijdend gedrag. Vrouwen kunnen daar met klachten ook niet bij hun baas terecht, want in veel gevallen is die namelijk juist degene die de vrouwen ongewenst seksueel benadert. Goedwillende kleine werkgevers zouden afspraken tóch vast moeten leggen. Want in een krappe arbeidsmarkt, kunnen werknemers heel snel vertrekken, als de werksfeer tegenvalt.

Uit recent representatief onderzoek van vakbond CNV, uitgevoerd door Maurice de Hond, geeft 42% van de vrouwen aan geconfronteerd te zijn met seksueel getinte opmerkingen, schunnige woorden of sissen. Bovendien heeft 14% van de vrouwen te maken gehad met aanranding en ervaart 1 op de 5 vrouwen seksuele intimidatie via digitale kanalen.

Aanbevelingen voor HR-Adviseurs en werkgevers

Voor kleine werkgevers zijn er verschillende stappen die genomen kunnen worden om seksuele intimidatie aan te pakken, vooral ook in kleine bedrijven:

Ontwikkel en implementeer protocollen: Zorg voor duidelijke richtlijnen en protocollen rondom seksuele intimidatie, ongeacht de grootte van het bedrijf.

Verhoog bewustwording: Organiseer trainingen en workshops om medewerkers bewust te maken van wat grensoverschrijdend gedrag inhoudt.

Stel vertrouwenspersonen aan: Ook in kleine bedrijven kunnen vertrouwenspersonen een veilige haven bieden voor slachtoffers om hun verhaal te doen.

Gebruik technologische hulpmiddelen: Maak gebruik van tools zoals de web-app “Grenzen op het werk” om medewerkers te ondersteunen bij het herkennen en melden van seksuele intimidatie.

Ondersteun en handhaaf: Zorg voor een cultuur waarin klachten serieus worden genomen en waar nodig consequenties volgen voor daders.

Kleine bedrijven hebben geen HR-beleid of protocollen
Opvallend is dat vrouwen die bij kleine bedrijven werken (met minder dan 10 werknemers), bovengemiddeld veel gevallen van seksuele intimidatie rapporteren. Hier hebben zij vaker te maken met seksueel getinte opmerkingen en intimidatie door de baas. “Deze bedrijven hebben vaak geen protocol of beleid, waardoor werkenden niet weten waar ze terecht kunnen met klachten,” aldus Piet Fortuin, voorzitter van CNV.

In kleine bedrijven heerst vaak een informele sfeer, wat slachtoffers van seksuele intimidatie klem kan zetten. De opmerking “het is maar een grapje” komt hier vaker voor, waardoor grensoverschrijdend gedrag wordt gebagatelliseerd.

Machtsmisbruik door de baas
Het onderzoek wijst uit dat 11% van de vrouwen te maken heeft (gehad) met seksuele intimidatie door hun leidinggevende. Dit is een duidelijk voorbeeld van machtsmisbruik. Voor slachtoffers is het moeilijk om zich te verweren, aangezien klagen over intimidatie hun baan kan kosten.

Bijna de helft van de organisaties beschikt niet over een protocol tegen seksuele intimidatie. Meer dan een derde van de werkenden weet niet waar ze terecht zouden kunnen met klachten. Dit gebrek aan beleid is vooral zichtbaar in kleine bedrijven, die zelden protocollen of vertrouwenspersonen hebben.

Meer ondersteuning nodig voor kleine bedrijven
Kennisinstituut Movisie benadrukt de noodzaak van ondersteuning voor kleine bedrijven om seksuele intimidatie tegen te gaan. Dit kan hulp van grotere bedrijven, werkgeversorganisaties of de overheid omvatten. Effectieve interventies moeten ook voor kleine bedrijven toepasbaar zijn.

Een voorbeeld van een effectieve interventie is de gratis web-app “Grenzen op het werk” van Movisie.  Deze app helpt medewerkers en werkgevers met het herkennen en duiden van grensoverschrijdend gedrag. Door specifieke situaties te analyseren en vragen te beantwoorden, krijgen gebruikers tips over hoe ze met grensoverschrijdend gedrag om kunnen gaan, hoe ze collega’s kunnen ondersteunen en wanneer een melding noodzakelijk is.

Beter om afspraken over gedrag vast te leggen
Seksuele intimidatie is helaas nog een wijdverspreid probleem, vooral in kleine bedrijven, blijkt nu. Het ontbreken van beleid en een informele werksfeer kunnen bijdragen aan een onveilige werkomgeving. En dat is jammer in meerdere opzichten. Want ook kleine bedrijven hebben last van de krappe arbeidsmarkt. En wie werknemers intimideert, zal merken dat zij na enige tijd vertrekken naar een werkgever die hen wél respecteert.

Kleinere bedrijven hebben meestal geen HR-adviseur die bijdragt aan een veilige werkplek door het implementeren van duidelijke protocollen, verhogen van bewustwording en ondersteunen van slachtoffers. Maar met voldoende goede wil en de juiste maatregelen kunnen ook kleine bedrijven een veilige en respectvolle werkomgeving bieden aan alle medewerkers. Zij kunnen beginnen met de belangrijkste afspraken vastleggen, waardoor het werkklimaat verbetert.

Wil je dat ze je dochter ook zo benaderen?
Verder zou enige zelfreflectie van kleine werkgevers over het eigen handelen, beslist ook helpen om een werkplek te vormen die voor iedereen prettig is. Alleen al de vraag stellen of je zou willen dat je eigen dochter, vrouw of moeder op een sortgelijke manier wordt behandeld op hun werk, biedt vaak al genoeg inzicht om de werksfeer drastisch te verbeteren.

DOE HET ZELF: Protocol Grensoverschrijdend gedrag