Een groeiend aantal onderzoeksbureaus snuffelt op het werk naar sjoemelende werknemers, maar wroet ook in het privéleven van werknemers èn van kandidaten. Naar schatting zo'n 5% van de sollicitanten krijgt te maken met een screeningsonderzoek. Daarbij gaat het allang niet meer alleen om het checken van het CV.
NRC Handelsblad had deze week een uitgebreid verhaal over 'Speuren naar fouten van werknemers'. Maar uit het artikel bleek dat de praktijk veel verder gaat dan alleen employee monitoring.
Gevoelige bedrijfsinformatie
Er zijn inmiddels bijna 400 bureaus (en bureautjes) die in opdracht van werkgevers kandidaten en werknemers onderzoeken. Ook het screenen van sollicitanten komt steeds meer voor.
Het gaat hierbij niet alleen om managementfuncties, maar ook om lagere functies die met gevoelige bedrijfsinformatie te maken hebben. Dat een dergelijk screeningsonderzoek onderdeel is van de sollicitatieprocedure vertellen werkgevers overigens niet altijd vooraf aan de sollicitant.
In zo'n 20% van de gevallen is het resultaat van de screening reden voor de werkgever om af te zien van de kandidaat. Dat is tenminste de praktijk van Hoffmann Bedrijfsrecherche, het grootste bureau op dit gebied.
Naakte waarheid
De detectives doen veel meer dan het checken van een CV.
De professionele detectives gaan ook de sporen na die kandidaten achterlaten op internet en in sociale media. Omdat ze erin gespecialiseerd zijn, vinden deze onderzoekers meer dan de gemiddelde HR-professional die een sollicitant googlet.
Via de schuilnamen die zij van kandidaten weten te achterhalen, komen zij achter de sappige détails en de naakte waarheid. De selfies met kennissen die 'niet deugen' of de naakfoto's op internet.
Oordelen over privé-leven
Uit het artikel in NRC Handelsblad blijkt dat via testen en interviews de detectives ook proberen te achterhalen of kandidaten weleens een joint roken, hoeveel alcohol zij drinken en of zij vreemdgaan.
"Het onderwerp vreemdgaan vind ik lastig. Het zegt iets over integriteit, maar het gebeurt vaak", aldus de leidinggevende van de 53 onderzoekers van Hoffman Bedrijfsrecherche. "Als de partner er niet van weet, ben je chantabel."
En over het roken van joints: "Een vent van 40 in een hoge functie die in een coffeeshop wordt gesignaleerd. Formeel mag het allemaal, maar snap jij hoe het overkomt als je zo gezien wordt?"
En zo wordt de kandidaat steeds meer afhankelijk zijn van de (voor)oordelen van de detectives en hun opdrachtgevers over gedrag in het privé-leven dat niet eens strafbaar is. En dat vaak niet eens relevant is voor de functie.
Zonder de professionele snuffelaars en wroeters was dit gedrag gebleven waar het hoort; in de privé-sfeer.