De gebrekkige registratie van arbeidsmigranten bij de gemeente blijft een hardnekkig probleem. Veel arbeidsmigranten staan niet of verkeerd ingeschreven, waardoor hun verblijfplaats onduidelijk is en zij moeilijk bereikbaar zijn voor de overheid. Uitzendbureaus worden daarom medeverantwoordelijk voor de juiste registratie in de Basisregistratie Personen (BRP). De regeling gaat uit van de goede wil van uitzendbureaus, want controle komt er voorlopig niet.

Dat schrijft minister Van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een brief aan de Tweede Kamer.

Juiste inschrijving bij langer verblijf
Arbeidsmigranten die langer dan vier maanden in Nederland willen blijven, moeten zich binnen vijf dagen na aankomst als ingezetene laten inschrijven in de gemeente waar ze gaan wonen. Bij een korter verblijf kunnen zij zich inschrijven als niet-ingezetene in de BRP.

Maar het is vooraf niet altijd duidelijk hoelang de arbeidsmigrant in ons land aan het werk blijft. Nog te vaak gebeurt het dan, dat arbeidsmigranten onterecht als niet-ingezetene in de BRP staan. Gemeenten en andere organisaties ondervinden hiervan de gevolgen. Door gebrekkige registratie hebben zij onvoldoende zicht op waar arbeidsmigranten verblijven.

Inschrijven bij gemeente niet altijd correct
De eerste verantwoordelijkheid voor een juiste inschrijving ligt bij de arbeidsmigrant zelf. Wat niet helpt, is dat arbeidsmigranten meestal met hun uitzendwerk meeverhuizen. Zij moeten vaak ook verplicht op hun arbeidsplek wonen, in huisvesting die het uitzendbureau of de opdrachtgever daar beschikbaar heeft.

Dan wordt een inschrijving bij de nieuwe woongemeente soms achterwege gelaten, zodat zij officieel nog in een andere gemeente wonen. Ook wordt de inschrijving bij een langer verblijf niet altijd aangepast van niet- ingezetene naar ingezetene. Daarom moeten uitzendbureaus ‘hun’ arbeidsmigranten gaan helpen met inschrijven en controleren of het goed gegaan is.

Nieuwe verplichtingen voor uitleners
De minister introduceert een drietal verplichtingen voor uitleners:

1. Bevorderingsplicht: Aan het begin van het dienstverband moeten uitleners ervoor zorgen dat hun arbeidskrachten correct worden ingeschreven in de BRP.

2. Vergewisplicht: Na een nader te bepalen periode moeten werkgevers controleren of de arbeidsmigrant daadwerkelijk is ingeschreven.

3. Optionele meldplicht: Er komt een wettelijke grondslag om een meldplicht in te voeren. Dit zou betekenen dat een uitlener een melding moet doen bij een gemeente als er een redelijk vermoeden is dat een arbeidskracht niet is ingeschreven.

Minister Van Hijum benadrukt dat deze verplichtingen nog nader worden uitgewerkt in de lagere regelgeving. Daarbij wordt onderzocht hoe administratieve lasten voor zowel werkgevers als arbeidsmigranten beperkt kunnen blijven.

Handhaving en toezicht: een voorzichtige aanpak
Het lukt de minister niet om toezicht en handhaving te regelen voor deze nieuwe regels, vanwege ‘praktische bezwaren’. De Nederlandse Arbeidsinspectie ziet registratie en huisvesting niet als haar taak, terwijl gemeenten de controle lastig uitvoerbaar vinden, omdat uitzendkrachten vaak in verschillende gemeenten wonen.

In plaats daarvan kiest de minister voor een alternatieve route: de zorgplicht wordt onderdeel van een convenant binnen het project ‘Work in NL’, een publiek-private samenwerking die zich richt op betere informatie en ondersteuning voor arbeidsmigranten. Dit convenant zal afspraken bevatten over de rol van werkgevers in het registratieproces en wordt komend voorjaar uitgewerkt.

Dit zal in de praktijk waarschijnlijk betekenen dat de vele ‘nette’ uitzendbureaus wel uitvoering zullen geven aan de regels, maar dat kwaadwillende uitzendbureaus buiten schot blijven. De minister wil de naleving wel bijhouden en mikt op beter toezicht als dat nodig blijkt. Dat moet dan onderdeel worden van de Waadi (Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs).

Breder pakket aan maatregelen
Naast de zorgplicht voor werkgevers werkt de overheid aan bredere maatregelen om de registratie van arbeidsmigranten te verbeteren. Zo wordt ingezet op bewustwording bij migranten zelf, met gerichte communicatiecampagnes via e-mail en de uitrol van Work in NL-informatiepunten, waar migranten in meerdere talen hulp kunnen krijgen bij hun inschrijving.

Ook onderzoekt het ministerie of nachtregisters van campings, hotels en vakantieparken kunnen bijdragen aan een beter zicht op migrantenstromen. Op Europees niveau wil Nederland in gesprek met de Europese Commissie om structurele oplossingen te vinden voor registratievraagstukken.

HANDIGE TOOLS VOOR HR: Doe het samen met HR TOOLS & EXTRA'S