De komende decennia gaat Nederland van het gas af en energie betrekken uit alternatieve bronnen, zoals wind en zon. Het kabinet heeft daarover een breed maatschappelijk akkoord gesloten. De energietransitie biedt veel kansen op nieuw werk, maar kost ook bestaande banen. Vakbonden waarschuwen daarom, dat de rekening niet eenzijdig bij werknemers terecht mag komen.

Milieumaatregelen kunnen alleen maar slagen, als de rekening ervan niet bij de gewone man komt te liggen, stelt vakbond CNV. Banen zullen verdwijnen, dus moeten werknemers aan ander werk worden geholpen en hun koopkracht moet overeind blijven. Nederlands grootse vakbond, de FNV, is ook kritisch over de verdeling van de lusten en lasten én over de gevolgen voor honderdduizenden werknemers.

Energietransitie moet eerlijk uitpakken voor werknemers
FNV-vicevoorzitter Kitty Jong stelt dat haar vakbond alleen aan het uiteindelijke akkoord meewerkt als de energie-omschakeling ‘eerlijk uitpakt voor werknemers, hun banen en hun portemonnee.’ De overheid moet daarvoor investeren in opleidingen voor jongeren op energiegebied. Bovendien moeten ouderen die hun baan kwijtraken rekenen op ondersteuning. En ‘vervuilers in het bedrijfsleven moeten meebetalen aan de lasten van de omschakeling.’

‘Voor mensen die in bepaalde sectoren werken, kan het betekenen dat hun werk ingrijpend verandert of hun baan verdwijnt’, stelt Maurice Limmen, voorzitter van het CNV. ‘Voor hen moeten adequate oplossingen worden gevonden in fatsoenlijke van-werk-naar-werk afspraken. Met de juiste en her-, bij- en omscholing, kunnen veel mensen uit deze groep nog hun steentje bijdragen.’

Rekening niet bij hardwerkende Nederlander leggen
Limmen benadrukt dat de rekening van deze verandering ‘niet bij de hardwerkende Nederlander terecht moet komen.’ Want lage- en middeninkomens kunnen de lasten die de transitie met zich meebrengt niet opbrengen. ‘Voor een gemiddeld rijtjeshuis kost het naar schatting al 18.000 euro om te verwarmen zonder gas. De koopkracht van mensen moet overeind blijven’, is de inzet van het CNV.

Ook de FNV stelt dat ‘consumenten en kleine bedrijven niet mogen opdraaien voor de kosten van de energietransitie, terwijl de grote vervuilers buiten beeld blijven’. De bond ziet een actieve rol voor de overheid als mensen werkloos raken door de energietransitie. Naast alle hulp voor ander werk, zou de overheid bijvoorbeeld een ‘kolenfonds’ moeten oprichten voor de werknemers in de kolenketen.

Maar energietransitie biedt ook kansen op ander werk
Op termijn zullen honderdduizenden mensen hun baan in de ‘oude’ energiesectoren kwijtraken, maar gelukkig zullen er ook veel nieuwe banen bijkomen. De FNV wijst er echter op, dat niet iedereen in staat is zomaar een ander vak uit te oefenen. Daarom ‘moet de overheid haar medeverantwoordelijkheid nemen voor om- en bijscholing, net als het onderwijs’, stelt de FNV.

Kitty Jong: ‘Er zijn amper opleidingen voor vakmensen, voor jongeren die straks bijvoorbeeld 100 meter boven de Noordzee windmolens moeten installeren. Als er onvoldoende vakmensen zijn, kan de energietransitie natuurlijk nooit slagen. Daarbij willen we dat nieuwe banen eerlijke groene banen zijn, dus met goede arbeidsvoorwaarden, veilige arbeidsomstandigheden en volwassen arbeidsverhoudingen.’

MIS NIKS: Abonneer je op de gratis Personeelsnet-nieuwsbrief

Doorsturen: