24 april 2024 14:05 Ziekteverzuim en re-integratie Arbo

Vier tips om niet-werkgerelateerd verzuim tegen te gaan

Slechts 19 procent van de zieke medewerkers wijdt hun verzuim aan werkomstandigheden. Het grootste deel van het verzuim heeft dus niet, of maar voor een deel, te maken met het werk. Dergelijk niet-werkgerelateerd verzuim is niet te beheersen met een reorganisatie of een andere manier van werken. Werkgevers zullen in plaats daarvan meer oog moeten hebben voor de echte achtergronden van dit verzuim. Psycholoog Ellen Botman deelt 4 tips om niet-werkgerelateerd verzuim tegen te gaan.

Ellen Botman PhD is psycholoog en CEO van Happy Brain® Clinics. In dit artikel deelt ze vernieuwende tips waarmee HR-managers verzuim kunnen voorkomen dat niet-werkgerelateerd is.

Verzuim meestal niet werkgerelateerd
Uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) blijkt dat 81 procent van de zieke werknemers stelt dat hun verzuim niet werkgerelateerd is. Slechts 7 procent van de zieke werknemers wijdt het verzuim hoofdzakelijk aan het werk. En nog eens 12 procent stelt dat het verzuim gedeeltelijk met het werk te maken heeft.

Volgens Botman wijten veel organisaties het verzuim aan de bedrijfscultuur, een gebrek aan autonomie of aan de hoge werkdruk. Ze hopen verzuim dan tegen te gaan door processen anders in te richten. Bijvoorbeeld door in te zetten op meer autonomie voor werknemers of door te kiezen voor een reorganisatie. “Maar de cijfers van de NEA leren ons dat er meer voor nodig is om verzuim tegen te gaan”, aldus Botman.

Tips voor niet-werkgerelateerd verzuim
Geschat wordt dat tweederde van het totale verzuim wordt veroorzaakt door psychische klachten. Financiële zorgen, ouderschap en mantelzorgen zijn de belangrijkste redenen van psychisch verzuim.

Botman: “In de 12 jaar dat we mensen met psychisch verzuim en burn-outs behandelen, zien we zelden dat iemand uitvalt door werkomstandigheden alleen. Goed werkgeverschap houdt in dat werknemers worden geholpen om op de been te blijven, of de oorzaak van de problemen nu gelegen is in het werk of de thuissituatie. Deze vier tips helpen HR-managers daarbij.”

4 Tips om niet-werk-gerelateerd verzuim tegen te gaan

1: Vergroot de veerkracht van werknemers

Hoe iemand met problemen omgaat, wordt grotendeels bepaald door wat hij van huis uit heeft meegekregen en geleerd. Als werkgever heb je daar geen enkele invloed op. Je kan helaas ook niet iemands privézorgen wegnemen. Wat je wel kan doen, is de mentale weerbaarheid vergroten. Dat zorgt ervoor dat iemand beter met stress en veranderingen omgaat. Daarmee kan je een deel van het psychisch verzuim voorkomen.

De meeste bedrijven bieden al vitaliteitsprogramma’s aan om de veerkracht te vergroten, maar iemand met veel stress is niet meer in staat om daar een keuze in te maken, want door de stress word je besluitelozer. Help daarom de medewerker bij het maken van een keuze, zodat hij/zij iets gaat doen dat aansluit bij de persoonlijke interesses en voorkeur.

2: Heb oog voor privéproblemen

Verzuim wordt vaak veroorzaakt door een combinatie van factoren. Iemands privéomstandigheden spelen daarbij een grote rol. Als iemand in zijn privéleven te kampen heeft met problemen, dan vermindert dat iemands draagkracht. Daarom is het belangrijk om oog te hebben voor privéomstandigheden. Maak financiële of andere privéproblemen bespreekbaar en verwijs iemand door naar relevante hulp.

3: Leer medewerkers om stress te herkennen bij anderen

Stress is heel functioneel, als het niet te lang duurt of te vaak voorkomt. Leer collega’s hoe ze op tijd (teveel) stress kunnen herkennen bij anderen, want te veel stress bij jezelf herkennen is vaak erg lastig. Dat deel van je hersenen dat je daarvoor nodig hebt, gaat als eerste minder functioneren bij te veel stress.

Daarom heb je mensen in je omgeving nodig die kunnen signaleren dat het de verkeerde kant opgaat. Eén van de eerste signalen dat iemand te veel stress heeft, is ander gedrag dan gebruikelijk. Vooral een korter lontje, besluiteloosheid en geen relativeringsvermogen vallen daarbij op.

4: Doe iets aan eenzaamheid

Het gevoel van eenzaamheid verlaagt de veerkracht enorm. Alles alleen moeten doen, zonder iemand die iets van je overneemt of die je helpt relativeren, doet een enorme aanslag op je weerbaarheid. Heb hier als werkgever oog voor en vraag je af: hoe groot of klein is de wereld van de medewerker? En ervaart de medewerker dat zelf als een probleem?

Regel een werk-maatje voor iemand die zich eenzaam voelt, of organiseer bijeenkomsten waar medewerkers elkaar op een ongedwongen manier ontmoeten. Denk bijvoorbeeld een ontbijtbuffet aan het begin van de week of een werkbezoek naar een collega-bedrijf.