Om economische groei te houden in 2025, moeten we slimmer gaan werken, vinden werkgevers. Daarom worden arbeidsproductiviteit en innovatie belangrijke punten in onderhandelingen over nieuwe cao’s. Daarbij is er volop ruimte voor persoonlijke ontwikkeling, gezondheid en werkplezier. Maar forse loonstijgingen, zullen er in 2025 niet meer zijn, als het aan de werkgevers ligt. Alleen waar voldoende financiële ruimte is, kunnen de cao-lonen gematigd omhoog.
Werkgeversvereniging AWVN benadrukt in haar arbeidsvoorwaardennota voor 2025 het belang van slimmer werken om economische groei te bevorderen en ons welvaartsniveau te behouden.
Efficiënter werken als doel
Het doel is om de arbeidsproductiviteit te verhogen, niet door harder te werken, maar door efficiënter te werken, bijvoorbeeld door technologie in te zetten of het werk anders te organiseren. Nu de arbeidsmarktkrapte structureel lijkt te zijn, is het noodzakelijk om breder te kijken dan alleen naar het vergroten van het arbeidsaanbod.
Cao-partijen (werkgevers en vakbonden) spelen een belangrijke rol in het realiseren van een gezamenlijke langetermijnvisie voor wendbare bedrijven en passende loonvorming. Daarom zou elke cao-afspraken moeten hebben om de arbeidsproductiviteit te verhogen.
Vier thema's voor hogere productiviteit
De werkgeversvereniging heeft vier thema's benoemd waarmee organisaties hun arbeidsproductiviteit kunnen verhogen: beloning, de organisatie van het werk, leven lang ontwikkelen en vitaliteit.
1. Beloning: Ruimte voor passende loonafspraken
Het ‘normaliseren’ van de cao-loongroei heeft prioriteit voor werkgevers. De afgelopen jaren zijn de loonkosten sterk gestegen, maar vakbonden blijven hoge looneisen stellen. AWVN pleit ervoor dat loonafspraken aansluiten bij de bedrijfs- of sectorspecifieke situatie. De economische vooruitzichten van het bedrijf moeten hierbij leidend zijn, waarbij hogere productiviteit ook meer ruimte biedt voor betere arbeidsvoorwaarden.
Daarnaast is het van belang dat werknemers financieel weerbaar zijn. Flexibele inzetbaarheid kan voordelen hebben, maar mag niet ten koste gaan van inkomensstabiliteit. Het helpt ook om slim te roosteren en grotere contracten af te sluiten om die balans te vinden, waarbij tegelijkertijd ook personeelstekorten minder worden.
2. Anders organiseren van werk: Technologie en werkprocessen optimaliseren
De inzet van nieuwe technologieën kan bijdragen aan hogere productiviteit, maar alleen als dit gepaard gaat met een herinrichting van werkprocessen. Werkgevers moeten werknemers betrekken bij de invoering van technologische innovaties en optimalisatie van werkroosters om tot de beste oplossingen te komen. Dit zorgt voor efficiënter werken en geeft inzicht in de benodigde scholing of training voor werknemers.
Daarnaast is het belangrijk om werkroosters te optimaliseren en ervoor te zorgen dat deze aansluiten bij de huidige samenstelling van werknemers. Zo kunnen ‘ontziemaatregelen’ voor oudere werknemers ervoor zorgen dat jongere werknemers te veel worden belast. Een passend rooster kan de werkdruk verlagen en daarmee de productiviteit verhogen.
3. Leven lang ontwikkelen: Investeren in vaardigheden
Een randvoorwaarde voor hogere arbeidsproductiviteit is dat werknemers de kennis en vaardigheden hebben om met nieuwe technieken om te gaan. AWVN pleit voor een leercultuur binnen organisaties waarin leren en ontwikkelen minder vrijblijvend zijn. Dit kan door concrete afspraken te maken over de ontwikkeling van werknemers, bijvoorbeeld door drie verplichte ontwikkeldagen per jaar af te spreken.
Daarnaast is het belangrijk te investeren in basisvaardigheden zoals rekenen en schrijven, omdat dit leidt tot minder fouten, minder ziekteverzuim en hogere productiviteit. Digitale vaardigheden worden ook steeds belangrijker voor de arbeidsmarktpositie en duurzame inzetbaarheid van werknemers.
4. Vitaliteit: Gezondheid en werkplezier voorop
Medewerkers moeten gezond en met plezier hun werk kunnen blijven doen om optimaal te kunnen presteren. Werkgevers moeten daarom inzetten op het welzijn van hun medewerkers door in gesprek te gaan over hun (mentale) gezondheid en motivatie. Werkdruk kan worden aangepakt door regelmatig te onderzoeken of werknemers werkdruk ervaren en door knelpunten weg te nemen.
Ook is het belangrijk om zwaar werk te verlichten, vooral in sectoren waar fysieke belasting een grote rol speelt. Voor werknemers voor wie zwaar werk onvermijdelijk blijft, moet tijdig worden gekeken naar minder belastende functies. Daarnaast is het investeren in een sociaal veilige werkomgeving en het bevorderen van vitaliteit essentieel voor duurzame inzetbaarheid.