Voor veel mensen was de afgelopen coronaperiode een eye opener. Want werknemers en werkgevers konden met eigen ogen zien dat uitgebreid thuiswerken heel goed mogelijk is, zonder de bedrijfsvoering te schaden. Een nieuwe wet moet werknemers zelfs een wettelijk recht geven om hun werk thuis uit te voeren. Werkgevers zien een wet niet zo zitten, maar merken ook dat hun werknemers het thuiswerken omarmen. Daarom willen werkgevers liever (cao-)afspraken maken om thuiswerken beter te regelen.

Het initiatiefwetsvoorstel ‘Wet werken waar je  wil’ geldt voor werknemers en werkgevers in organisaties waarin 10 of meer werknemers werken. De wet regelt dat de werknemer een schriftelijk verzoek kan doen voor aanpassing van de arbeidsplaats. De keuze is dan (meer) werken vanaf het woonadres van de werknemer, of (meer) werken vanaf de werklocatie van de werkgever. De werkgever kan het verzoek alleen afwijzen bij zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang.

Behoefte aan thuiswerken blijkt heel groot
Nu we het anderhalf jaar gedwongen hebben geprobeerd, blijken meer werknemers positiever te denken over thuiswerken. Dat blijkt uit onderzoek van vakbond FNV (PDF) waar 5.300 werknemers uit de financiële sector, de zakelijke dienstverlening en (gemeentelijke) overheden aan deelnamen. Daaruit blijkt dat slechts 10% weer helemaal terug naar kantoor wil. De meerderheid (70%) wil kantoorwerk combineren met thuiswerken, terwijl 20% helemaal niet meer terug naar kantoor wil.

Ouderen werken iets liever thuis dan jongeren, maar ook van de jongeren ziet tweederde het thuiswerken wel zitten. Omdat veruit de meeste mensen een afwisseling willen in thuis werken en op kantoor werken, wil de vakbond daar cao-afspraken over maken.

Werkgever moet overleg plegen met werknemer
De initiatiefnemers van de Wet werken waar je wil (Kamerleden van D66 en Groen Links), vinden dat werkgever en werknemer in gesprek moeten gaan over thuiswerken. De werknemer kan daarom volgens de initiatiefwet een verzoek doen om thuis te werken. Dit verzoek moet minstens twee maanden vóór de beoogde ingangsdatum worden gedaan, zonder dat daarvoor een onderbouwing nodig is. De werkgever moet uiterlijk een maand voor de beoogde ingangsdatum schriftelijk reageren. Daarnaast is de werkgever verplicht om hierover met de werknemer in overleg te treden.

In het wetsvoorstel wordt verder geregeld dat sociale partners ook het initiatief kunnen nemen om afspraken over flexibel werken op te nemen in cao’s. Als er cao-afspraken worden gemaakt over de arbeidsplaats, geldt het wettelijk recht op thuiswerken niet meer voor werknemers die onder de werking van de cao vallen.

Kosten voor werkgevers
De indieners van de wet gaan er van uit dat de werkgevers niet veel extra kosten kwijt zullen zijn.  Bijvoorbeeld omdat ze straks minder geld kwijt zijn aan reiskostenvergoedingen. Verder denken zij dat veel werkgevers nu toch al hebben gezorgd voor de inrichting van een thuiswerkplek. Verder is op langere termijn minder dure kantoorruimte nodig en dat scheelt flink in de vaste lasten van werkgevers.

De werknemer kan wel meer kosten krijgen door het thuiswerken (bijvoorbeeld voor stroom, verwarming, koffie en thee). Werkgever en de werknemer moeten dan afspraken maken over een eventuele thuiswerkvergoeding. Overigens heeft de staatssecretaris van Financiën al aangekondigd de mogelijkheden voor een thuiswerkvergoeding mee te nemen in de opzet voor het Belastingplan 2022 (PDF).

Is er wel een probleem met thuiswerken?
Over het wetsvoorstel is een internetconsultatie gehouden. Daarin heeft werkgeversorganisatie AWVN gesteld dat de wet ‘feitelijk overbodig is’. Volgens de werkgevers is er helemaal geen behoefte aan wettelijke regulering van het recht op thuiswerken, omdat werkgever en werknemers er in de praktijk altijd wel uitkomen.

Ook de Raad van State denkt dat de initiatiefwet niet nodig is omdat er geen groot probleem is waarop de wetgever moet ingrijpen. Er komt een belangrijk SER-advies over hybride werken (PDF), dat wordt vertaald naar Nederlandse cao’s. De Raad van State adviseert daarom om de resultaten hiervan eerst af te wachten.

Thuiswerken wordt arbeidsvoorwaarde of een recht
Dus of thuiswerken nu wordt geregeld als arbeidsvoorwaarde (in de cao) of als een een wetttelijk recht, het zal de komende jaren waarschijnlijk een integraal onderdeel worden van de dagelijkse werkpraktijk voor veel werkgevers en werknemers.

MIS NIKS: Abonneer je op de gratis Personeelsnet-nieuwsbrief

Doorsturen: