Snijden in sociaal stelsel maakt eigen zaak niet meer zo eng.

Recessies blijken een goede aanjager voor ondernemerschap. Velen zetten de stap naar een eigen bedrijf nadat ze ontslagen zijn vanwege een reorganisatie. Bovendien zijn de sociale voorzieningen de afgelopen decennia zodanig uitgekleed, dat jarenlang betaald thuiszitten geen mogelijkheid meer is. Dat staat in het rapport Bedrijvendynamiek en werkgelegenheid 1987-2008 van onderzoeksbureau EIM.

De afgelopen decennia is Nederland sterk veranderd. Zo heeft de overheid het ondernemerschap veel meer gestimuleerd. Verder werd, door grootschalige privatisering en deregulering, de weg vrij gemaakt voor veel nieuwe diensten en dienstverleners.

Geen zekerheden in loondienst
Tegelijkertijd zijn zware ingrepen gedaan in het sociaal stelsel. Een baan in loondienst was geen garantie meer voor jarenlange financiële zekerheid, ook niet na een eventueel ontslag. De overstap naar een eigen bedrijf was daardoor niet zo eng meer. Zo werd ondernemerschap langzamerhand een goed alternatief voor het werknemerschap.

In economisch slechte jaren, zoals 1992-1993 en 2004-2005, verloren veel werknemers door reorganisaties hun baan. Een flink deel van hen is in die jaren een eigen bedrijf begonnen, ook omdat het heel moeilijk was om op de reguliere arbeidsmarkt werk te vinden.

Ook als het goed gaat
Niet alleen een recessie, maar ook een aantrekkende economie kan ondernemerschap stimuleren. Zoals in 2006 en 2007, toen het aantal starters aanzienlijk toenam. Mensen wagen dan de stap, met in het achterhoofd de gedachte dat ze altijd wel weer een baan kunnen vinden als het eigen bedrijf toch tegen valt.

Startende bedrijven leveren zo al met al een flinke bijdrage aan de werkgelegenheid. Over een langere periode bezien, blijkt dat grofweg 70 procent van de banencreatie afkomstig is van bestaande bedrijven en 30 procent van nieuwe en relatief jonge bedrijven.