Door de coronacrisis zijn we meer hybride gaan werken. Ideaal om werk en privé te combineren, zou je denken. Maar ook nu weer, kwam de last van kinderen en huishouden vooral op de schouders terecht van werkende vrouwen. Daarom staan telewerk, gendergelijkheid, mentale last en onbetaalde zorgtaken in de schijnwerpers tijdens de Internationale Vrouwendag op 8 maart 2022. In Nederland neemt het loonverschil gestaag af, omdat vrouwen hoger zijn opgeleid en ook wat langer zijn gaan werken.
De ervaringen met telewerken tijdens de lockdowns waren voor vrouwen niet zo gunstig als voor mannen. Ook als beiden thuis werkten, deden vrouwen nog steeds het merendeel van de zorgtaken, inclusief het zorgen voor kinderen of oudere familieleden. In dat opzicht heeft de coronacrisis de genderongelijkheden alleen maar erger gemaakt, met een dramatische impact op de mentale gezondheid van vrouwen, blijkt uit onderzoek in opdracht van het Europees parlement (PDF).
Inkomen van vrouwen wel toegenomen
Het inkomen van werkende vrouwen in Nederland, is de afgelopen 40 jaar wel gemiddeld met 60 procent gestegen. Ze verdienen nu jaarlijks zo’n 34 duizend euro bruto. De grootste stijging begon vanaf het jaar 2000, omdat vrouwen toen steeds langer zijn gaan werken. Ook werken nu bijna net zoveel vrouwen als mannen (respectievelijk 4,6 miljoen en 5,2 miljoen). In 2020 stonden tegenover elke 100 werkende vrouwen 113 werkende mannen, meldt het CBS.
Wel is het inkomen van werkende vrouwen gemiddeld nog ruim 35 procent lager dan dat van hun mannelijke collega’s. Dat komt vooral omdat bijna driekwart van de vrouwen in deeltijd werkt, het hoogste aandeel van de Europese Unie. Maar vrouwen hebben gemiddeld ook een 14 procent lager uurloon. Dat komt vooral door verschillen met mannen in leeftijd, door deeltijdwerken, beroepsniveau en leidinggeven. Het loonverschil neemt gestaag af, omdat vrouwen steeds hoger zijn opgeleid. Bij de overheid is het loonverschil het laagst.
Meer laagbetaalde vrouwen verloren hun baan
Sinds het uitbreken van de coronacrisis, hebben zowel mannen als vrouwen werk verloren. Maar het baanverlies onder vrouwen was groter dan onder mannen. Dat komt voor een deel omdat veel vrouwen werk hebben in dienstensectoren, zoals de detailhandel. Door de lockdowns moesten bedrijven hun deuren sluiten, wat veel vrouwen hun baan heeft gekost.
Schrijnend is dat het dan vaak gaat om laagbetaalde beroepen aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Het inkomensverlies door werkloosheid komt dan extra hard aan. Veel vrouwen melden dat zij het moeilijk vinden om hun levensstandaard op peil te houden. Bijna een derde van de vrouwen geeft aan helemaal geen spaargeld te hebben. Bij de mannen zegt maar één op vijf geen geld opzij te kunnen zetten.
Vrouwen moeten telewerken combineren met huishouden
De lockdowns hebben aanzienlijke gevolgen gehad voor de balans tussen werk en privéleven van vrouwen. Op het eerste gezicht lijkt hybride werken ideaal om werk en privé op elkaar af te stemmen, maar in de praktijk moesten vrouwen juist heel veel moeite doen om alle ballen in de lucht te houden.
Vrouwen met kinderen vonden het moeilijk om zich te concentreren op het werk door hun gezin (17%, vergeleken met 9% bij mannen). Ze piekeren ook meer over hun werk als ze niet aan het werk zijn (31%, vergeleken met 25% bij de mannen). Na het werk is ruim een derde van de vrouwen te moe om nog huishoudelijk werk te doen (35%, vergeleken met 25% bij mannen). Maar die huishoudelijke taken worden dan niet door hun man gedaan.
Nederland: solidariteit voor verandering
Op de website van de Nederlandse vrouwendag, staan de bijeenkomsten vermeld die in ons land worden georganiseerd. Het thema is in Nederland dit jaar: ‘solidariteit, de kracht voor verandering’.
Want naast vrouwen die blijven strijden voor emancipatie en gelijke behandeling, moeten ook mannen zich hard maken voor emancipatie en gelijkheid. In veel bedrijven wordt het mannen moeilijk gemaakt om in deeltijd te gaan werken. Ook is er weinig begrip voor alleenstaande vaders. Wanneer we traditionele rol- en genderpatronen loslaten, worden mannen daar ook gelukkiger van, denken de organisateren van de Nederlandse vrouwendag. Met de HeforShe-alliance gaan mannen (waaronder ook wereldleiders en CEO’s) zich werldwijd inzetten om de ongelijkheid van vrouwen samen aan te pakken.