​Bij 15 procent van de werkgevers zijn ‘ontziemaatregelen’ al een zaak van het verleden, bij eenderde staat het op de cao-agenda en nog eens 15 procent is van plan het onderwerp op die agenda.

Ontziemaatregelen, waarbij oudere werknemers veelal doorbetaalde extra vrije dagen krijgen, staan sinds enige jaren ter discussie. Volgens werkgevers maken ze de loonkosten voor oudere werknemers onnodig duur en drukken deze doorbetaalde vrije dagen de productiviteit van vijftigplussers. Omdat de pensioenleeftijd van werknemers stijgt, doet zich dit verschijnsel steeds sterker voor.  Dat concludeert werkgeversvereniging AWVN op basis van onderzoek onder haar leden.

Uit het onderzoek blijkt dat op dit ogenblik de meerderheid van de werkgevers (driekwart) nog steeds een regeling heeft  waarin extra vakantie-uren worden toegekend op basis van leeftijd. Deze regelingen gelden ook voor nieuw aan te trekken medewerkers als die aan de (leeftijds)criteria voldoen. Verlofvormen voor ouderen werknemers worden in industriële sectoren vaker toegepast dan in dienstverlenende sectoren. In de financiële dienstverlening zijn de regelingen voor ouderenverlof daarentegen al helemaal verdwenen.  

Waar een ouderenregeling van kracht is, is 45 jaar de gemiddelde leeftijd waarop de oudere medewerker in aanmerking komt voor extra verlof op basis van een ouderenregeling. De leeftijd waarop de medewerker in aanmerking komt voor het maximum aantal vrije uren is gemiddeld 60 jaar. Bovenop dergelijke algemene regelingen heeft een derde van de werkgevers een regeling waaraan oudere vrijwillig kunnen deelnemen, bijvoorbeeld het recht op onbetaald verlof. 

Leeftijdsverlof leidt tot problemen in planning

Meer dan de helft van de aan het onderzoek deelnemende ondernemingen die een leeftijd gerelateerde verlofregeling kennen, geeft aan dat het leeftijdsverlof in de praktijk tot problemen in de planning leidt. Meest genoemde oplossingen zijn het draaien van extra diensten door andere medewerkers (overwerk) en het inhuren van uitzendkrachten (52 procent respectievelijk 50 procent). Als ‘andere oplossingsrichtingen’ wordt onder meer genoemd het intrekken en doorschuiven van verlof van (jongere) medewerkers.

Ontziemaatregelen omzetten in keuzebudgetten voor alle medewerkers

AWVN adviseert om de collectief geldende ontziemaatregelen voor oudere medewerkers om te zetten in bijvoorbeeld keuzebudgetten voor alle medewerkers. In organisaties waar geen ruimte is voor een loonsverhoging kan door een dergelijke uitruil toch loonruimte ontstaan, terwijl de arbeidsmarktpositie van ouderen verbetert. In veel recent afgesloten cao’s blijkt daadwerkelijk een dergelijke ruil te zijn gedaan. Meestal is daarnaast een overgangsregeling getroffen die ‘zittende gevallen’ ontziet. Het Centraal Planbureau adviseerde onlangs ook om privileges voor oudere werknemers af te bouwen

MIS NIKS MEER: Schrijf je hier in voor de gratis HR-nieuwsbrief