Lessen uit het buitenland voor cultuuromslag in Nederland.

De Nederlandse jeugd leert op school te weinig vaardigheden om ondernemer te worden. De focus ligt te veel op het bijbrengen van kennis. Maar om de welvaart en welzijn in ons land te verhogen, moet deze kennis ook worden toegepast. In het buitenland leren scholieren dat vaak beter, volgens internationaal onderzoek van adviesbureau Roland Berger Strategy Consultants.

Voor het onderzoek sprak het adviesbureau met professionals uit het onderwijs en bedrijfsleven in binnen- en buitenland, op zoek naar voorbeelden van een succesvolle wisselwerking tussen onderwijs en ondernemerschap.

Competenties ondernemerschap
Hoewel het gemiddelde kennisniveau in ons land hoog is, laat het onderzoek zien dat het onderwijs te weinig aandacht besteedt aan de competenties voor ondernemerschap. Zo zijn Nederlanders bang om risico's te nemen, houden ze niet van competitie en van prestatiebeloning.

Goede eigenschappen zijn de creativiteit en het wederzijds vertrouwen die de basis kunnen vormen voor een ondernemende cultuur.

Aanbevelingen voor sultuuromslag
De onderzoekers doen de volgende aanbevelingen om de benodigde cultuuromslag te bewerkstelligen:

Betrek bedrijfsleven bij beroepsonderwijs
Bijna de helft van alle Nederlandse studenten volgt een opleiding aan het MBO. Slechts 61 procent haalt een diploma, terwijl dit op de Duitse Berufsschule 80 procent bedraagt.

In Duitsland solliciteren studenten naar een leerbaan, om daarná een opleidingsplaats te krijgen aan de Berufsschule. Het bedrijfsleven wordt intensief betrokken bij de samenstelling van opleidingen en bij de praktische begeleiding van studenten. Zo worden studenten beter en completer opgeleid en bouwen zij ook meer vertrouwen en verantwoordelijkheidsgevoel op.

Versterk en verbreed het taalonderwijs
Op Nederlandse scholen staan lezen en het interpreteren van informatie hoog aangeschreven en hier wordt dan ook veel tijd aan besteed. Nederland zou daarnaast meer moeten investeren in schrijven, spreken en luisteren, zoals dat ook gebeurt in Engeland (dat excelleert in spreken en luisteren) en Frankrijk (dat uitblinkt in schrijfvaardigheid).

De juiste balans in taalonderwijs vergroot de communicatieve vaardigheden en daarmee de ondernemendheid van Nederlanders.

Stimuleer studentenbedrijven
Bij het studentenbedrijf moeten groepjes studenten of scholieren, met beperkte middelen, binnen enkele maanden een product of dienst op de markt brengen dat daadwerkelijk verkoopt. Leerlingen ervaren zo de lol van het nemen van verantwoordelijkheid en bijbehorende risico's. Ook kan door het inbouwen van een competitie-element, gezonde gretigheid worden gestimuleerd.

Stimuleer excellentie en prestatiedrang
De mentaliteit moet in Nederland meer op ondernemen gericht worden. Dat gebeurt volgens de onderzoekers bijvoorbeeld al bij de Design Academy Eindhoven, die wereldwijd tot de top behoort. Daar is met ‘een inspirerende werkomgeving, de aanwezigheid van topdocenten en strikte toelatings- en voortgangseisen een cultuur gecreëerd van enthousiasme, discipline en excelleren’, aldus de onderzoekers.