Hoe hou je mensen langer gezond aan het werk? Als antwoord op die vraag, nemen HR-afdelingen bij meer dan de helft van de Nederlandse bedrijven maatregelen om de inzetbaarheid van hun personeel op peil te houden.
In 2010 nam nog maar een derde van de organisaties maatregelen voor de inzetbaarheid van hun personeel, maar dat liep in de afgelopen jaren op tot 43% in 2016. Vooral landbouwbedrijven en overheidsorganisaties nemen actie op dit vlak. Dit blijkt uit de Werkgevers Enquête Arbeid (WEA) 2016 van TNO. De WEA is een tweejaarlijks representatief onderzoek onder ca. 5.000 vestigingen van bedrijven en instellingen.
Taakverlichting en job crafting
Het aandeel bedrijven dat maatregelen treft gericht op langer doorwerken van het personeel stijgt gestaag sinds 2010, en daarmee ook het aandeel werknemers dat in zulke bedrijven in dienst is. Dat stijgt van ca 45% in 2010 tot 55% in 2016. Het gaat dan in het bijzonder om de maatregel taakverlichting en/of aanpassing takenpakket (‘job crafting’, 15% van de organisaties trof deze maatregel in 2016 versus 10% in 2010).
Ook op andere terreinen in HR-organisatiebeleid zijn meer bedrijven actief dan in de voorbije crisisjaren. Zo hebben meer organisaties scholings-, promotie- en loopbaanmogelijkheden voor personeel beschikbaar en is er meer ruimte voor zorgtaken. Sinds 2012 zien we ook dat in steeds meer bedrijven ruimte is voor leidinggevende en medewerker om individuele maatwerkafspraken te maken over ontwikkeling en opleiding van de medewerker.
Risico op werkdruk neemt toe
Volgens werkgevers neemt het risico op werkdruk toe. In 2016 noemt 48% van de bedrijven (met 72% van de werknemers in dienst) dit als belangrijk arbeidsrisico tegenover 41% in 2010. Tegelijk zeggen werkgevers ook vaker maatregelen te hebben getroffen om psychosociale risico’s te beperken.
Dat doen ze met name door werknemers meer regelruimte in het werk te geven, de organisatie van het werk te veranderen of een aanspreekpunt voor werknemers in te stellen. Ook zijn psychosociale risico’s vaker een gespreksonderwerp tijdens functioneringsgesprek en/of werkoverleg.
Belangrijkste arbeidsrisico
Vooral in de gezondheidszorg en bij de overheid ondernemen organisaties actie om psychosociale risico’s te beperken. In deze sectoren zien werkgevers werkdruk ook het vaakst als belangrijk arbeidsrisico.
De toename van het werkdrukrisico hangt deels samen met de toenemende arbeidsproductiviteit (en omzet en winst). In 2016 rapporteerden bijvoorbeeld 40% van de ondervraagde bedrijven en instellingen een toename in hun arbeidsproductiviteit over de afgelopen twee jaar. Vergeleken met 2012 is dat een stijging van 9 procentpunten. Vooral in de commerciële dienstverlening en de industrie neemt volgens werkgevers de arbeidsproductiviteit sterk toe.