01 mei 2023 12:13 Arbo Ziekteverzuim en re-integratie HR-vakgebied

Nieuwe werkwijze keuringsartsen draagt bij aan kortere wachtlijsten bij UWV

Het lukt uitvoeringsorganisatie UWV al enige tijd niet om de sociaal medische beoordelingen binnen de gestelde termijnen af te werken. Een belangrijke oorzaak is het tekort aan keuringsartsen die de beoordelingen moeten uitvoeren. Dat is heel vervelend voor werknemers die door ziekte langdurig (gedeeltelijk) niet meer kunnen werken. Door de lange wachtlijsten bij UWV zitten nu 17 duizend mensen onaanvaardbaar lang in onzekerheid over hun inkomen. En ook werkgevers weten niet precies waar ze aan toe zijn en stellen UWV daarvoor aansprakelijk. Een nieuwe werkwijze moet voor verbetering zorgen.

Door de achterstanden bij UWV moeten werkgevers langer de financiële lasten voor een zieke werknemer dragen en hun aanvragen voor een herbeoordeling blijven langer liggen. Veel werkgevers stellen UWV in gebreke en daarom moet de organisatie vaker dwangsommen betalen. Daarom komt er bij UWV een nieuwe werkwijze voor de sociaal medische beoordeling.
In dit artikel bespreken we de stappen die HR-professionals kunnen zetten om medewerkers te ondersteunen die te maken krijgen met een sociale medische beoordeling tijdens deze periode van onzekerheid.

UWV stroomlijnt eigen processen
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, UWV en andere betrokken partijen zoeken naar (tijdelijke) oplossingen om de wachtlijsten en achterstanden tegen te gaan. Zo lijkt de verkorte beoordeling voor 60-plussers positief te werken. Dit komt vooral doordat deze groep een WIA-claimbeoordeling kan krijgen zonder inzet van een verzekeringsarts.

Verder zijn de interne processen van UWV doorgelicht en worden maatregelen genomen om de doorlooptijd en beoordelingstijd te verkorten. Daarnaast wordt er gewerkt aan verdere maatregelen om de achterstanden terug te dringen, zoals het schrappen van de 'theoretische schatting' voor mensen die werken.

Rol voor de HR-professional
Sociaal-medische beoordelingen zijn een belangrijk onderdeel van het vangnet voor werknemers die door ziekte langdurig (gedeeltelijk) niet meer kunnen werken. Door de lange wachtlijsten bij UWV zitten mensen onaanvaardbaar lang in onzekerheid over hun inkomen. Dit kan leiden tot stress, financiële problemen en gezondheidsproblemen. Als HR-professional kun je deze medewerkers helpen door hen te informeren over de procedures, de mogelijke uitkomsten en de vervolgstappen. Zo kun je de medewerker geruststellen en hem of haar ondersteunen in deze periode.

Verder kan je als HR-professional ook de werknemer wijzen op de mogelijkheid om in gesprek te gaan met de bedrijfsarts en de verzekeringsarts. Door de medewerker voor te bereiden op het gesprek en hem of haar te helpen bij het formuleren van vragen, kan je ervoor zorgen dat de medewerker het gesprek goed kan voeren en dat de juiste informatie wordt uitgewisseld.

UWV neemt deze maatregelen om de sociaal medische keuringen te versnellen

Nieuwe werkwijze verzekeringsartsen: verzekeringsartsen werken samen met een multidisciplinair team, in een Sociaal Medisch Centrum (SMC), dat verantwoordelijk is voor een afgebakende groep mensen. Deze werkwijze lijkt positief uit te pakken. Momenteel werken landelijk 42 van de 130 teams op deze manier. Het is de bedoeling dat dit vanaf januari 2025 de nieuwe landelijke norm wordt.

Verkorte beoordeling 60-plussers: met een verkorte beoordeling voor 60-plussers blijven de achterstanden stabiel. Werknemers en werkgevers zijn positief over deze maatregel. Wel daalde in 2022 het aantal toekenningen voor de Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA) onder 60-plussers. Dat is een aandachtspunt, omdat de maatregel niet nadelig mag uitpakken voor mensen. UWV heeft maatregelen getroffen om ervoor te zorgen dat mensen die mogelijk in aanmerking komen voor een IVA, deze ook krijgen.

UWV verbetert interne processen: adviesbureau EY heeft onderzoek gedaan naar mogelijkheden om de wachtlijsten aan te pakken. Door beter gebruik te maken van de expertise van de verschillende professionals die nodig zijn voor een sociaal-medische beoordeling, kan UWV meer mensen bedienen en neemt de kwaliteit van de dienstverlening toe. Deze werkwijze sluit aan op de werkwijze met SMC’s waar UWV al mee bezig is. Daarnaast heeft EY nog dertien andere aanbevelingen gedaan om de doorlooptijd en beoordelingstijd te verkorten. UWV komt deze zomer met een plan van aanpak om de aanbevelingen in te voeren.

Theoretische schatting: op de middellange termijn wordt de ‘theoretische schatting’ geschrapt voor mensen die werken. Bij hen wordt dan op basis van de feitelijke verdiensten geschat wat hun arbeidsongeschiktheidspercentage is. Zo kan de aanvullende theoretische schatting op basis van een keuring door een verzekeringsarts achterwege blijven.

Problemen met de WIA: het ministerie van SZW en UWV werken aan verbeteringen rondom de verrekening van inkomsten naast de uitkering, de communicatie over de beoordelingssystematiek (het CBBS) en de dagloonsystematiek. Zo wordt gekeken of voorkomen kan worden dat mensen een lagere uitkering krijgen wanneer zij voorafgaand aan hun WIA-uitkering een WW-uitkering kregen. In de Voorjaarsnota van 2023 heeft het kabinet geld gereserveerd om dit knelpunt aan te pakken. Verder krijgen mensen die werken naast hun uitkering betere informatie over het verrekenen van hun inkomsten.

Blijven werken aan re-integratie
Als er sprake is van een langdurige afwezigheid door ziekte, is het ook belangrijk om in gesprek te gaan met de medewerker over de mogelijkheden voor re-integratie. Door de medewerker actief te betrekken bij het opstellen van het plan van aanpak en door te kijken naar de mogelijkheden in plaats van naar de beperkingen, kun je de medewerker motiveren en helpen om weer aan het werk te gaan.

Daarom is het belangrijk om als HR-professional de medewerker te blijven ondersteunen tijdens het proces. Blijf in contact met de medewerker en biedt hem of haar de nodige ondersteuning en begeleiding. Zo kan je ervoor zorgen dat de medewerker zich gesteund voelt en dat het proces zo soepel mogelijk verloopt.