In de Rotterdamse haven heeft vakbond FNV een puntensysteem geïntroduceerd waarmee werknemers in zware beroepen eerder met pensioen kunnen. Voor zwaar werk en afwijkende werktijden worden punten toegekend, waarmee werknemers eerder kunnen stoppen met werken. FNV wil dit model nu ook uitbreiden naar andere sectoren. Deelnemende werkgevers hadden aanvankelijk zorgen over de kosten, ook uit vrees dat weer een dure algehele VUT-regeling zou ontstaan. Maar zij tonen zich nu gematigd positief over het puntensysteem.
De afgelopen jaren is in de Rotterdamse haven succesvol geëxperimenteerd met een vroegpensioenregeling voor zware beroepen, meldt actualiteitenprogramma één vandaag. Het initiatief, opgezet door vakbond FNV in samenwerking met betrokken werkgevers, maakt gebruik van een puntensysteem dat bepaalt of werknemers eerder met pensioen mogen. Het systeem is ontworpen om werknemers met fysiek zware beroepen, zoals sjorders, een gezonde overgang naar hun pensioen te bieden.
Video: item één vandaag over vroegpensioen in de Rotterdamse haven
Punten voor zwaar werk en nachtdiensten
Het puntensysteem houdt rekening met verschillende zware aspecten van het werk. Denk daarbij aan lichamelijke inspanning (tillen, trekken en duwen), afwijkende werktijden (onregelmatige dientsen en nachtdiensten) en veeleisende werkomstandigheden (tocht, nauwe ruimtes, ongewenst contact met vervuilende stoffen). Voor elk onderdeel dat bijdraagt aan de zwaarte van het werk, worden punten toegekend. Het aantal vergaarde punten bepaalt wanneer een werknemer in aanmerking komt voor vroegpensioen.
Het systeem is ontwikkeld door de activistische vakbondsleider Niek Stam met als doel werknemers een paar extra jaren in rust te gunnen na jaren van zwaar werk. "Want met de stijgende levensverwachting klinkt het alsof je nog een zee van tijd hebt na je 67e, maar ik ben nog geen havenwerker tegengekomen die 84 jaar is geworden, echt niet," aldus Stam.
Werkgever vindt kosten beheersbaar
Erik Bouwens, directeur van Matrans Marine Services, benadrukt dat deze regeling essentieel is om werknemers gezond naar hun pensioen te brengen. "Sjorren is een van de zwaarste beroepen in de haven. Sommige werknemers zijn na 30 of 40 jaar sjorren echt op," zegt Bouwens.
Hij erkent de angst van werkgevers voor hoge kosten, maar benadrukt dat deze beheersbaar zijn door duidelijke afspraken en regelmatige evaluaties in cao-overleg. "Uiteindelijk ben je er als werkgever zelf bij," voegt hij toe. “Wij laten hiermee aan de overheid zien dat dit in de haven werkt; andere sectoren kunnen hiervan leren."
Ook punten voor vroegpensioen in andere sectoren
Vakbond FNV wil het puntensysteem ook gaan toevoegen aan cao’s in andere sectoren. Bijvoorbeeld ook voor beroepen die psychisch zwaar zijn, zoals politieagenten en psychiatrisch verpleegkundigen. Vakbond FNV ziet dit namelijk als een objectieve manier om vast te stellen welk werk zwaar is en om werknemers in dergelijke beroepen te ondersteunen.
Algemeen FNV-bestuurder Piet Rietman begrijpt de zorgen van werkgevers over een herintroductie van een algehele VUT-regeling, maar benadrukt dat dit niet de intentie is. Rietman ziet voordelen voor werkgevers en de overheid van het systeem. Want in een krappe arbeidsmarkt is vroegpensioen een aantrekkelijke arbeidsvoorwaarde. Bovendien belanden mensen in zware beroepen vaak in de ziektewet, wat de samenleving ook veel geld kost. Een puntensysteem voor zwaar werk zou deze kosten kunnen verminderen en bijdragen aan een duurzamere arbeidsmarkt.