Inspirerende voorbeelden voor mooie toekomst.

Tweedeling, voedselbanken, terrorisme, wachtlijsten, eenzaamheid: Nederlanders hebben elkaar de afgelopen jaren flink in de put gepraat. Want ondanks de berichten over de teloorgang van Nederland, gaat het op veel terreinen juist fantastisch. Nederlandse burgers nemen zelf het heft in handen en werken eendrachtig aan een voorspoedige toekomst.

Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) verzamelde inspirerende ontwikkelingen in het Sociaal en Cultureel Rapport 2006, dat vandaag verschijnt. Het SCP denkt dat de positieve voorbeelden een interessante invalshoek zijn om de toekomst van ons land ook eens met andere ogen te bezien.

In het rapport noemt het SCP verschillende trends die hoop bieden voor de ontwikkeling van Nederland.

Succesvolle allochtonen
Wie een hogeschool of universiteit bezoekt in de Randstad, kan het met eigen ogen zien: allochtone studenten zijn beslist geen zeldzaamheid meer. Zo is in tien jaar tijd is het aandeel niet-westerse allochtone studenten in het hoger onderwijs meer dan verdubbeld, van 6% in 1995 tot ruim 12% in 2005. In het HBO steeg het aandeel Turkse en Marokkaanse studenten dat aan een opleiding begon van 11% in 1995 tot respectievelijk 24% en 27% in 2005.

Ook op de arbeidsmarkt gaat het beter. Zo maakt een derde van de Surinamers tussen de 15 en 65 jaar deel uit van de middenklasse, terwijl dit bij de Antillianen iets lager ligt. Van de Turken heeft 17% een beroep op middelbaar niveau of hoger. Bij de Marokkanen ligt dit aandeel op 14%.

‘Zesjescultuur’ verdwijnt
In het voortgezet en hoger onderwijs is steeds meer aandacht voor hoogbegaafde en getalenteerde studenten. Enkele tientallen scholen bieden aangepast onderwijs voor de groep hoogbegaafde leerlingen. Er zijn al scholen met speciale aandacht voor artistiek talent of voor topsporters.

Voor talentvolle leerlingen uit de hoogste klassen van het voortgezet onderwijs zijn er sinds kort mogelijkheden om alvast een universitair onderwijsprogramma te volgen. Het wetenschappelijk onderwijs kent honoursprogramma’s en University Colleges voor getalenteerde studenten.

ICT voorop
Bepaalde groepen lopen ver voorop bij het gebruik van ICT. Tien procent van de bevolking, vooral schoolgaande of studerende jongeren, maken intensief gebruik van online games en chatten. Nog eens een kleine 10 procent bestaat uit hoogopgeleide werkenden die ict vooral functioneel toepassen.
Ruim een derde van de bevolking heeft moeite de ICT-ontwikkelingen bij te benen, maar die afstand zal snel worden ingelopen, denkt het SCP.

Werkende moeders
Van alle werkende moeders werkt een kleine 10% ten minste 35 uur per week. De afgelopen jaren nam het aantal voltijds werkende moeders toe naar 180.000. Deze moeders zijn relatief hoog opgeleid en vaker dan gemiddeld werkzaam op een hoger of wetenschappelijk beroepsniveau. Uit interviews blijkt dat flexibele werktijden voor deze moeders cruciaal zijn om hun voltijdbaan te kunnen combineren met de zorg voor hun kinderen.

Toch succesvolle innovatie
Nederland is nog geen Finland, maar toch blinkt ons land uit met de verspreiding van breedbandinternet, de mogelijkheden tot een leven-lang-leren, publiek gefinancierde Research & Development en grote hoeveelheden verleende octrooien.

Nederlanders werken goed samen, zijn open en betrouwbaar. Verder gaan managers en medewerkers makkelijk met elkaar om is er veel sociaal vertrouwen en een uitgebreide sociale zekerheid. Allemaal belangrijke voorwaarden voor innovatie.

Farmaceutische bedrijven zijn het meest innovatief, in de dienstensector zijn dat de computerservicebedrijven. Internationaal belangrijke sectoren zijn High Tech Systemen en Materialen, Food & Flowers, Water en de Creatieve Industrie.

Hulpvaardig
Verder ziet het SCP veelbelovende ontwikkelingen in de agrarische sector waar maatschappelijk verantwoord ondernemen ook goed blijkt voor de omzet. Verder leven Nederlanders relatief gezond, zijn bereid hulp te verlenen bij familie en vrienden en investeren in hun woonomgeving.