20 november 2023 14:33 Arbo Personeelsbeleid

Solidair met werkende vrouwen in de overgang: actiepunten voor HR

De overgang is een ingrijpende fase in het leven van een vrouw, gekenmerkt door zowel fysieke als emotionele veranderingen. Deze periode kan verwarrend en uitdagend zijn, vooral op de werkplek. Een ondersteunende en begripvolle houding van werkgevers en collega's kan van cruciaal belang zijn voor vrouwen die deze periode doormaken. HR-adviseurs kunnen een proactieve rol spelen in het verbeteren van het welzijn van werknemers die de overgang doormaken, wat meteen ook bijdraagt aan het verminderen van ziekteverzuim.

De Stichting van de Arbeid, het overlegorgaan van vakbonden en werkgeversorganisaties, roept werkgevers op om over het taboe heen te stappen en gerichte maatregelen te nemen voor vrouwen in de overgang op de werkplek.
Want het is hoog nodig dat werkgevers de impact van de overgang op werkende vrouwen erkennen en actieve stappen ondernemen om deze vrouwen te ondersteunen.

Tien jaar last van de overgang
Vrouwen kunnen tot wel tien jaar lang vervelende overgangsklachten ervaren. Hoewel opvliegers vaak worden gezien als hét kenmerkende symptoom van de overgang, zijn er veel meer gevolgen door hormonale veranderingen. Het gaat dan om klachten zoals slapeloosheid, stemmingswisselingen, concentratieproblemen en fysiek ongemak zoals spier- en gewrichtspijn.

Deze symptomen worden vaak niet serieus genomen of zelfs belachelijk gemaakt, wat het welzijn van vrouwen op de werkvloer negatief beïnvloedt.

Hoger ziekteverzuim
Vrouwen in de overgang hebben een hoger risico op ziekteverzuim, vooral als overgangsklachten gepaard gaan met depressieve of angstige gevoelens. Zij melden zich twee keer zo vaak ziek als hun collega’s zonder overgangsklachten en lopen een verhoogd risico op langdurige afwezigheid.

Soms stelt de (bedrijfs-)arts zelfs een verkeerde diagnose en ziet de overgangsklachten aan voor een burn-out of psychische vermoeidheid door werkstress. Dit kan dan helaas leiden tot ongeschikte behandelingen en verergering van de klachten.

Sleutelrol voor HR
Een ondersteunende werkomgeving is van groot belang. HR-afdelingen kunnen een cruciale rol spelen in het creëren van een veilig en ondersteunend klimaat voor vrouwen die de overgang doormaken. HR-afdelingen spelen een sleutelrol in het creëren van een veilige en ondersteunende werkomgeving voor vrouwen in de overgang. Goede voorlichting over de overgang en de mogelijke impact op gezondheid en werkvermogen, kan helpen om verzuim te voorkomen of te verminderen.

Aanpassingen in het werk en op de werkvloer, zoals flexibele werktijden of aanpassingen in de werkbelasting, kunnen het werkcomfort en de productiviteit bevorderen. De Stichting van de Arbeid heeft daarvoor een handleiding gemaakt, die u hier kunt downloaden (PDF).

Stappen die HR kan zetten voor vrouwen in de overgang
Hieronder ziet u een overzicht met actiepunten die HR kan nemen voor vrouwen in de overgang op het werk, op basis van de inhoud van deze handleiding. De stappen kunnen helpen een werkomgeving te creëren waarin vrouwen die de overgang doormaken zich ondersteund en begrepen voelen, wat bijdraagt aan een vermindering van ziekteverzuim en een betere werksfeer.

Actiepunten	Dit kan HR betekenen voor vrouwen in de overgang
Wees geïnformeerd	Begrijp wat de overgang inhoudt en welke klachten het kan veroorzaken.
Proactief gesprek	Sta open voor gesprekken waarin werknemers hun behoeften kunnen uiten, met aandacht voor individuele verschillen.
Creëer een open communicatiecultuur	Bevorder openheid en respect op de werkvloer.
Aandacht in gezondheidsonderzoeken	Besteed aandacht aan de overgang tijdens periodieke gezondheidsonderzoeken voor vroegtijdige herkenning.
Bied flexibiliteit	Bied flexibele werkuren, werkbelasting en werkplekken aan.
Informatie en middelen beschikbaar stellen	Verstrek betrouwbare informatie en middelen over de overgang. Overweeg een overgangsconsulent in grotere bedrijven.
Preventief spreekuur	Richt een preventief spreekuur in bij de bedrijfsarts voor vrouwen vanaf 45 jaar voor vroegtijdige opsporing van overgangsgerelateerde gezondheidsproblemen.
Implementeer aanpassingen op de werkplek	Ondersteun werknemers met overgangssymptomen door aanpassingen zoals koelere werkruimtes, flexibele kledingvoorschriften, extra pauzes, en toegang tot drinkwater en sanitaire voorzieningen.
Overweeg flexibele kledingvoorschriften	Sta kleding toe die comfortabel is tijdens de overgang, zoals natuurlijke stoffen.
Overweeg een vitaliteitsprogramma	Implementeer een vitaliteitsprogramma dat aandacht besteedt aan vitaliteit tijdens de overgang, met focus op beweging, voeding, ontspanning, slaap, stoppen met roken en verminderen van alcohol. Speciale aandacht voor beweegprogramma’s is belangrijk voor vrouwen met spier- en gewrichtsklachten.
Start een speciaal programma over de overgang	Bied workshops over de overgang aan, train leidinggevenden in de omgang met overgangsklachten en zorg voor een goed arbocuratief netwerk, bijvoorbeeld door samenwerking met overgangsklinieken en -consulenten.