CNV wil beleggingscode, politiek eist openheid.

Vakbond CNV is ‘geschrokken’ van het bericht dat pensioenfondsen beleggen in bedrijven die clusterbommen en mijnen produceren. Een opmerkelijke reactie, omdat vakbonden -samen met de werkgevers- de besturen vormen van die fondsen. Verschillende politieke partijen vinden nu dat pensioenfondsen openheid van zaken moeten geven over hun beleggingen.

De ophef over de beleggingen van pensioenfondsen, is ontstaan na uitzending van het tv-programma Zembla op zondag 18 maart. Daaruit bleek dat verschillende grote pensioenfondsen in 2006 voor honderden miljoenen aandelen hebben gekocht in bedrijven die clusterbommen en verboden landmijnen produceren. Ook werd geld gestoken in bedrijven die verdacht zijn van kinderarbeid of van milieuonvriendelijk produceren.

Rol vakbonden
Dat de vakbonden geschrokken reageren is opmerkelijk, want zij vormen samen met de werkgeversorganisaties de besturen van de pensioenfondsen. De vakbonden bewaken daar of de ingelegde pensioengelden op een doelmatige manier worden belegd. Een hoog rendement is voor de meeste pensioenfondsen noodzakelijk, om de premies niet te snel te laten stijgen. Bovendien moet er voldoende dekking zijn om alle pensioenen, nu en in de toekomst, waardevast uit te betalen.

Door allerlei ethische eisen te stellen, zou het rendement van de beleggingen kunnen dalen. Dan komt de dekking in gevaar en moeten de pensioenpremies voor werkgevers en werknemers omhoog. Zo zitten de vakbonden in een spagaat tussen ethiek en rendement.

Militaire industrie
Het CNV is niet voor wetgeving die pensioenfondsen verbiedt in een bepaalde sector te investeren. Het is volgens de vakbond namelijk niet zo dat alle investeringen in defensie en militaire wapens ongeoorloofd of fout zijn. De bond wijst er bijvoorbeeld op, dat Nederland ook wapens koopt voor leger en politie.

De vice-voorzitter van vakbond FNV, Peter Gortzak, zei 19 maart op Radio 1 ook dat het ‘in principe’ niet gewenst is dat pensioenfondsen in de gewraakte militaire industrie investeren. Maar investeringen in deze sector sluit ook hij niet uit.

Het CNV werkt aan een nieuwe beleggingscode, waarin de discussie over mijnen, clusterbommen en kinderarbeid een plek krijgt. Ook de situatie rondom hedgefondsen die Nederlandse bedrijven opkopen, maakt volgens het CNV een aanpassing van de code noodzakelijk.

Maatschappelijk verantwoord
De Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen (VB) stelt dat veel pensioenfondsen al beleid hebben voor maatschappelijk verantwoord beleggen. De uitvoering ervan is niet eenvoudig, aldus de VB, omdat het wereldwijd om duizenden bedrijven gaat. Bovendien zijn niet altijd de sociaal-maatschappelijke prestaties van bedrijven bekend.

Een aantal bedrijfstakpensioenfondsen steunt daarom initiatieven om ondernemingen te beoordelen op het gebied van duurzaamheid en sociaal beleid, aldus de VB.