Met hulp van een beetje DNA kunnen de "natuurlijke talenten" van kandidaten en werknemers in beeld worden gebracht. Dat is tenminste de belofte van een Nederlands assessmentbureau. Deze en andere nieuwe technieken beloven veel, maar kunnen zij de beloftes ook waarmaken?

Het Nederlandse assessmentbureau BrainCompass combineert een DNA-test (op basis van speeksel) met een online ontwikkelassessment van 30 minuten om de "natuurlijke talenten" van kandidaten boven water te halen.

Biologische identiteit
Want Wie we zijn en wat we doen is het gevolg van een complex samenspel tussen nature (DNA) en nurture (omgeving). Het is daarom onmogelijk om alleen op basis van DNA iets over een persoon te zeggen", aldus BrainCompass op zijn website.
"Onze biologische identiteit ontwikkelt zich immers ook door de manier waarop we opgevoed zijn en onze verdere levenservaringen. Het is daarom niet mogelijk om op basis van DNA voorspellingen te doen over een persoon. DNA heeft wel een verklarende waarde: het helpt je te begrijpen waar jouw natuurlijke gedrag vandaan komt."

Het DNA-onderzoek wordt aangevuld met online ontwikkelassessment van 30 minuten. "Dit assessment brengt jouw levenservaringen in kaart, zodat je een totaalbeeld krijgt van jouw biologische identiteit."

Privacy
De betrouwbaarheid van dit soort DNA-onderzoek is omstreden. Zo analyseert BrainCompass slechts vijf genen. Volgens wetenschappers is dit onvoldoende omdat gedrag kan worden beïnvloed door honderden of zelfs duizenden genen.

Niet alleen uit wetenschappelijke hoek is er kritiek. Ook de Autoriteit Persoonsgegevens, de privacy-waakhond, heeft moeite met deze nieuwe techniek. Op basis van een klacht heeft de Autoriteit na een onderzoek vastgesteld dat het bureau in strijd met de wet Bescherming Persoonsgegevens handelt.
"Persoonsgegevens zoals ras, lengte, gewicht en DNA zijn bijzondere persoonsgegevens. Psychologische gegevens kunnen dit ook zijn. Het verwerken van deze bijzondere persoonsgegevens is in principe verboden op grond van de wet", schrijft de Autoriteit Persoonsgegevens in het persbericht. De uitzonderingen die de wet maakt, gelden volgens de Autoriteit niet voor BrainCompass.

Nieuwe analyse-instrumenten
Neurowetenschappen, kunstmatige intelligentie en big data zijn de toverwoorden waarmee bedrijven de nieuwste analyseinstrumenten proberen te slijten aan werkgevers.

Zo belooft het bedrijf Seedlink voorspellingen of een kandidaat geschikt is voor een baan op basis van het taalgebruik van de kandidaat.
"De taal die mensen gebruiken om zich uit te drukken, heeft een directe relatie met hun manier van denken, hun emoties en hun gedrag; kortom met hun persoonlijkheid." Het bedrijf heeft taalmodellen ontwikkeld waarmee ze kunnen voorspellen "in hoeverre een kandidaat een ideaal persoonlijkheidsprofiel heeft voor een bedrijf en een baan".

En het Nederlandse bedrijf Brainsfirst heeft mindgames ontwikkeld waarmee het beoordeelt in hoeverre de hersenen van een kandidaat in staat zijn bepaalde taken uit te voeren.
"Elk brein heeft zijn eigen complexe combinatie van sterke punten en voorkeuren. Van nature. De interactie tussen een brein en zijn omgeving is de sleutel tot menselijke prestaties. Onze brain-based assessment games, de NeurOlympics, verbinden individuele ‘brain power’ met specifieke functie-eisen."

Gissen voor recruiter
Daar waar psychologische testen vaak kunnen bogen op jarenlang onderzoek en zijn gevalideerd door verschillende wetenschappers, blijft het bij de nieuwste analyse-instrumenten doorgaans gissen voor recruiters. Kunnen ze echt het succes van een kandidaat voorspellen? Of is het slechts handige hocus pocus?

En willen kandidaten in deze krappe arbeidsmarkt wel hun meest persoonlijke bezit delen met onderzoekers en recruiters? Zelfs als deze zeggen hun privacy te respecteren?

Doorsturen: