14 maart 2024 09:21 Personeelsbeleid Arbo

Toch te vinden: meer vrouwen in bedrijfstop dankzij quotum

Het lijkt erop dat het verplichte quotum om meer vrouwen aan te stellen in de Raad van commissarissen effect heeft gehad. Wat ruim acht van de tien beursgenoteerde bedrijven voldoet nu aan het vrouwenquotum. Het argument dat er geen vrouwen te vinden zijn om plaats te nemen in de RvC, dat vroeger veel gebruikt werd, lijkt hiermee achterhaald.

De Wet ingroeiquotum en streefcijfers, ook wel bekend als het 'vrouwenquotum', die sinds 2022 van kracht is, heeft geleid tot een verbeterde balans in de man-vrouwverhouding binnen de raad van commissarissen (RvC) van beursgenoteerde bedrijven.
De wet bepaald dat ten minste een derde van de RvC uit vrouwen moet bestaan.

Dit blijkt uit onderzoek uitgevoerd door het Centraal Planbureau (PDF), de Universiteit Leiden, de Rijksuniversiteit Groningen, Bureau Pouwels en het Sociaal en Cultureel Planbureau.

Belangrijkste bevindingen vrouwenquotum RvC:

Het onderzoek bestudeerde de kortetermijneffecten vanaf de aankondiging van het quotum in 2020 tot en met het eerste jaar van de inwerkingtreding in 2022.

Bedrijven begonnen al vanaf de aankondiging met benoemingen die bijdragen aan een betere man-vrouwbalans in de RvC.

Het aandeel bedrijven dat aan het quotum voldoet, steeg in deze periode van 34,5% naar 81,7%, waarbij een groei van 37,7%-punt kan worden toegeschreven aan het quotum.

In 2022 voldeed echter nog 18% van de bedrijven niet aan het quotum en had 8,5% zelfs geen enkele vrouw in de RvC.

Een vergelijking met niet-beursgenoteerde bedrijven in vergelijkbare sectoren toonde aan dat het aandeel vrouwen in de RvC's van deze controlegroep nauwelijks toenam en in 2022 slechts op 43% lag. Dit onderstreept de effectiviteit van een bindend quotum ten opzichte van een vrijblijvend streefcijfer.

Wat staat er in de wet?
In de wet is een quotum vastgelegd voor de raad van commissarissen voor beursgenoteerde bedrijven in Nederland. Daardoor moet minimaal een derde van het aantal commissarissen man zijn en minimaal een derde vrouw. Deze regeling geldt voor zo’n 100 bedrijven met een beursnotering in ons land.

Daarnaast kent de wet een streefcijferregeling en een transparantieverplichting voor de 5.000 grote vennootschappen in Nederland, die aan de SER moeten rapporteren over de man-vrouwverhouding van topfuncties en de managementlaag daaronder. Daarvoor moeten ze plannen maken die de diversiteit vergroten, waar de OR instemmingsrecht op heeft.

Voldoende vrouwen voor bestuursfuncties
Het onderzoek biedt ook inzicht in individuele kenmerken van RvC-leden, zoals opleidingsniveau, bestuurs- en managementervaring. Het weerlegt het argument dat er onvoldoende vrouwen met de juiste kwalificaties beschikbaar zouden zijn, aangezien er weinig veranderingen zijn opgetreden in de kenmerken van de commissarissen.

Verschillende landen, waaronder België, Frankrijk, Italië en Noorwegen, gingen Nederland al voor met de introductie van een quotum, wat ook daar leidde tot meer vrouwen aan de top.