Het tekort op de arbeidsmarkt zou volgens deskundigen verdwijnen als deeltijders maar meer uren zouden gaan werken. Maar van de deeltijders die aan hun baas vragen of ze langer kunnen werken, krijgt 44 procent het antwoord dat dit niet kan. Volgens vakbond FNV werken bedrijven namelijk liever met vele kleine contracten, zodat ze flexibeler met mensen en roosters kunnen schuiven. Maar als bedrijven ‘alleen kunnen draaien op goedkoop flexwerk, is daar geen plaats meer voor in Nederland’, stelt de vakbond.

“We zijn de afgelopen decennia gemiddeld steeds meer gaan werken,” stelt vicevoorzitter van vakbond FNV Zakaria Boufangacha. Zijn vakbond deed onderzoek onder 16.500 leden uit de zorg & welzijn, vervoer, onderwijs en andere sectoren. “In Nederland werken veel mensen, en die werken al langer door dan in veel andere Europese landen.” Uit het onderzoek blijkt dat voor veel werknemers de rek eruit is. Naast hun drukke baan doen velen ook onbetaalde maatschappelijk belangrijke taken.

Werkgevers investeren te weinig in de werkomstandigheden, en zoeken liever ‘kortzichtige en ondoordachte oplossingen als voltijdsbonussen of het importeren van goedkope arbeid’. Maar de FNV wil een breed debat houden over welk werk we in Nederland wenselijk vinden. En vooral 'hoe we zorgen voor goede, gezonde banen waar mensen met plezier werken en niet overspannen van raken.’

Werkgevers geven liever kleine contracten
Eén op de vijf van de ondervraagde werknemers geeft aan, wél meer uren te kunnen en willen werken en heeft daarvoor een aanvraag gedaan op hun werk. Maar bijna de helft van de aanvragen (44%) is niet of minimaal gehonoreerd. Dat komt omdat werkgevers de werknemers liever in kleine contracten houden, zodat ze flexibeler kunnen roosteren.

De FNV benadrukt dat deeltijdwerkers vaak niet kunnen rondkomen van hun kleine salaris. Maar de 20% van de ondervraagden die meer uren wil werken, heeft dan graag een 8-urige werkdag in plaats van verspreide diensten van 4 of 6 uur. Ook willen werknemers dan graag hun overwerkuren omzetten naar contracturen. Van de respondenten geeft 19% bovendien aan meer uren te willen werken als het uurloon structureel omhoog gaat. “Aanbod van werk is er genoeg,” aldus Boufangacha, “maar de gaten in de roosters worden nu met uitzendkrachten gevuld.” Zo huurt een vervoersbedrijf uitzendkrachten in voor volle werkweken, stelt de FNV, terwijl het de eigen chauffeurs niet meer uren geeft.

Geen plaats meer voor goedkoop flexwerk
Werkgevers maken zich nu druk over het gebrek aan personeel, maar hebben dat volgens de vakbond ‘voor een groot deel zelf veroorzaakt door te weinig te investeren in goed werk. In veel bedrijven is het werk laagbetaald gehouden.’ Boufangacha: ‘Bedrijven hanteren allerlei flexconstructies om de mensen maar niet duurzaam te hoeven binden, waardoor investeren op het gebied van opleiding, perspectief en werkplezier te weinig gebeurde. Besparen op arbeidskosten stond centraal, ook in de publieke sector.” De FNV wil dat werkgevers eerst flink investeren in het verbeteren van de kwaliteit van werk.

Een aantal bedrijven kan enkel nog draaien op goedkoop, flexibel werk. Voor die bedrijven zal geen plek meer zijn in Nederland, vindt de FNV, 'tenzij zij investeren in innovatie en technologische alternatieven.' Het zal dan ook makkelijker worden om mensen te binden in maatschappelijk belangrijke sectoren als zorg, onderwijs en techniek.

Overwerk wordt meestal niet beloond
Als werkgevers zich meer gaan richten op 55 plussers, mensen met een arbeidsbeperking en andere uitkeringsgerechtigden, zouden arbeidstekorten volgens de FNV kunnen worden opgelost. Maar dat vraagt wel om meer maatwerk zoals aangepaste opleidings-, inwerk- en begeleidingsprogramma’s.

Een groot deel van de ondervraagden werkt nu al structureel over (46%). Vooral in het onderwijs wordt dit meestal niet beloond. Want 70% van de onderwijswerknemers geeft aan dat het ‘normaal wordt gevonden om onbetaald extra te werken buiten de contracturen om.’

MIS NIKS: Abonneer je op de gratis Personeelsnet-nieuwsbrief

Doorsturen: