Het is nauwelijks voorstelbaar voor werkgevers, maar ook jonge medewerkers kunnen uitvallen met een burn-out. Dit leidt soms tot verbazing en ongeloof richting de bedrijfsarts, omdat het dan gaat om werknemers die nog nauwelijks werkervaring hebben. Het stereotype beeld bij veel werkgevers is nog steeds dat ouderen veel ziek zijn en jongeren flexibel, zonder de behoefte aan vastigheid. Echter, starters hechten juist enorm aan een fijne werkgever die oog heeft voor hun dromen en ambities. Ze willen vast werk waar ze voldoening uit kunnen halen. Werkgevers en HR-adviseurs moeten daarom de verwachtingen van jonge werknemers managen om misverstanden en ontevredenheid over werk te voorkomen.
Van de starters op de arbeidsmarkt worstelt ruim één op de vijf met psychische klachten uit hun jeugd. De gevolgen daarvan kunnen zomaar tot uiting komen in hun eerste baan. Dit leidt tot verontrusting en ongeloof bij de werkgever, die niet verwacht dat die jonge, frisse werknemer plotseling uitvalt met psychische klachten. Dit en meer blijkt uit onderzoek van Arbo Unie in samenwerking met het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG).
Positieve aandacht voor ontwikkeling van jongeren
Nare jeugdervaringen hebben impact op de arbeidsdeelname en productiviteit van starters en verhogen de kans op verzuim. Toch blijft de link tussen psychische klachten in de kindertijd en adolescentie met later werkverzuim vaak onderbelicht.
Uit de cijfers blijkt dat het psychisch verzuim onder jongeren alleen maar stijgt. Op basis van de onderzoeksgegevens adviseert Arbo Unie dat werkgevers en HR-adviseurs zich moeten richten op een positief werkklimaat met aandacht voor mentale gezondheid. Jonge werknemers moeten hierin ruimte krijgen om belangrijke behoeften in werk te realiseren.
Starters kunnen moeilijk voldoen aan werkeisen
Jongvolwassen werknemers die tijdens hun jeugd doorlopend last hadden van psychische klachten, hebben moeite met de eisen van het werk. Starters hebben bovendien te maken met hoge baanonzekerheid door tijdelijke contracten, lager salaris en parttime werk.
Werkgevers denken vaak dat starters dat niet erg vinden, maar uit onderzoek blijkt dat ook jonge werknemers meer zekerheid willen.
Grip op verzuim van jonge werknemers
Het aandeel psychisch verzuim onder jongeren tot 35 jaar is gestegen van een kwart in 2016 tot een derde nu. Bij oudere werknemers blijft dit nagenoeg stabiel, zo’n 25 procent. “Werkgevers vragen ons steeds vaker hoe zij meer grip kunnen krijgen op het toenemende verzuim onder jongeren,” meldt Iris Arends, Directeur Arbo Unie Kennisinstituut Werk & Gezondheid en senior onderzoeker bij het UMCG.
Arends geeft aan dat het verleden van jonge werknemers, voorafgaand aan hun werkzame leven, daarbij een belangrijke rol speelt. Werkgevers moeten oog krijgen voor problemen tijdens het werkzame leven van werknemers. Dat kan door kennis te delen over oorzaken en gevolgen en door de oorzaken van verzuim bespreekbaar te maken en ermee om te gaan.
Niet direct productief na re-integratie
Werknemers die na een periode van psychisch verzuim terugkeren naar werk, bereiken vaak niet meteen hun normale productiviteit. Re-integratie vraagt van werkgevers een beter begrip van psychische problemen. De meeste mensen hebben nog maanden nodig om weer goed te kunnen functioneren, ook al werken ze weer volledig.
Vooral na psychisch verzuim blijft productiviteit nog lange tijd minder dan gehoopt. Door bewustwording en passende steun kunnen jongere werknemers beter worden begeleid in hun herstel en re-integratie in het arbeidsproces.
Burn-outs ook bij jonge werknemers
Volgens prof. dr. Corné Roelen, bedrijfsarts bij Arbo Unie en hoogleraar bedrijfsgeneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen, heerst vaak de misvatting onder werkgevers dat burn-outs vooral voorkomen bij oudere werknemers die jarenlang te hard hebben gewerkt.
Maar ook jonge werknemers hebben te maken met psychische klachten. Roelen: “Dit leidt dan tot verbazing en soms ongeloof bij werkgevers wanneer jongere werknemers met weinig werkervaring uitvallen met burn-outklachten.”
Behoefte aan goed werkgeverschap
De vaak gehoorde veronderstelling dat jongeren flexibel willen zijn en geen vast contract nodig hebben, is door recent onderzoek onder jongeren ontkracht. Verder hechten jongeren waarde aan een goede werkgever.
Roelen: “Ik moedig werkgevers aan te zorgen voor een goede onboarding en zich meer te verdiepen in medewerkers, wat zijn hun verwachtingen en ambities? Dat zou eigenlijk bij sollicitatiegesprekken al aan de orde moeten komen door vragen te stellen zoals: 'Waar haal jij voldoening uit?', 'Wat betekent werk voor jou?' en 'Wat verwacht je van deze baan?' Het managen van verwachtingen helpt om misverstanden en ontevredenheid over werk te voorkomen.”