Werkgevers bemoeien zich steeds meer met het privé-leven van werknemers, vindt FNV-vakbond AbvaKabo. In zijn maandblad schetst de bond "een toekomst zonder privacy". Hoe onvermijdelijk zijn spionerende camera's op de werkvloer, drugtests, gewichtscontroles, leugendetectors en monitoring van e-mail en netwerksites?

"Twintig jaar terug was het nog uniek dat Sony Nederland camera's in de fabriek ophing om diefstal van CD's tegen te gaan. Nu zijn camera's gemeengoed. Ook heb je tegenwoordig organisaties met een verplichte sporttest voor hun werknemers. Defensie bijvoorbeeld", aldus Martijn van der Woude, mede-auteur van het boek 'De toekomst van werk' in het AbvaKabo-blad.
"Werkgevers slaan verder meer werknemersinformatie op. Was dat vroeger alleen iemand salarisschaal, nu zijn dat complete competentieprofielen."

Vervaagde grens werk en privé
Volgens privacy-juriste Hester de Vries van Kennedy van der Laan ligt de oorzaak van the boss als big brother in de opkomst van internet, laptops en mobiele telefoons.
"Hierdoor vervaagt de grens tussen werk en privé. Je kunt nu zowel vanuit kantoor als thuis werken en op elk tijdstip. Gelijkertijd besteden mensen onder werktijd steeds meer tijd aan privételefoontjes en mailtjes. Bij werkgevers ontstaat daardoor de behoefte om te controleren. Iets dat ze dankzij allerlei nieuwe technieken als GPS en camera's ook mogelijk wordt gemaakt."

Drie meest voorkomende privacy-kwesties
In het blad bespreekt een vakbondsjurist de drie meest voorkomende privacy-kwesties op het werk:

• privé-communicatie onder werktijd: mailen, bellen en surfen tijdens het werk, bijvoorbeeld om een reis te boeken of contact te onderhouden met vrienden

• de conditie/gezondheid van werknemers: sommige werkgevers willen controleren of sollicitanten en werknemers in hun vrije tijd drugs gebruiken, andere hebben problemen met zwaarlijvige medewerkers

• de liefde tussen werknemers: relaties op de werkvloer is ook een onderwerp waarmee de vakbond regelmatig te maken krijgt.

Meer privacy-zaken die werknemers raken
Opvallend is dat AbvaKabo andere privacy-zaken onbenoemd laat, die werknemers raken:

• prestatie-vergelijkingen: personeelsvolgsystemen die tot de seconde duidelijk maken waar de werknemer is, systemen die de prestaties van werknemers nauwgezet vergelijken

• kleding en uiterlijk van werknemers: omdat werknemers vaak het visitekaartje van het bedrijf zijn, maken werkgevers (zoals de politie) zich soms druk om het kapsel, kleding (o.a. hoofddoekjes), sieraden, tattoos van hun medewerkers

• levensstijl: los van het gebruik van drugs dat tot onveilige situaties op het werk kan leiden, maken werkgevers (zoals Defensie) soms opmerkingen over de levensstijl van hun werknemers. Dat kunnen hobbies zijn, politieke voorkeuren en soms zelfs vrienden die niet passen bij de ideale werknemer. En op netwerksites als Hyves en Facebook tonen medewerkers dit privé-leven vaak ongeremd in tekst, foto's en video's.

Goede redenen
De andere kant is dat werkgevers vaak goede redenen hebben om zich te bemoeien met privé-zaken van werknemers omdat die rechtstreeks het bedrijfsbelang kunnen schaden. Bijvoorbeeld om het bedrijf, zijn werknemers en klanten te beveiligen, het bedrijfsimago te beschermen, het weglekken van gevoelige informatie te voorkomen of om juridische procedures door klanten tegen te gaan.

De technologische ontwikkeling maakt het voor bedrijven niet alleen makkelijker mogelijk om medewerkers te controleren, maar maakt hen ook kwetsbaarder. Dat kan leiden tot een absurde wapenwedloop waarin bedrijven niets en niemand meer vertrouwen. Waarbij alle uitgaande mail wordt gescand, medewerkers worden gefouilleerd en waarbij telefonische ziekmeldingen worden gecontroleerd met leugendetector-software.

Méér dan een machine
Werkgevers die dit willen voorkomen, zullen werknemers duidelijk moeten maken welke risico's het het bedrijf loopt en welk gedrag ze daarbij verwachten van hun medewerkers.
En natuurlijk zullen bedrijven die op de arbeidsmarkt goede sier willen maken, ook moeten accepteren dat mensen verschillen en dat een werknemer méér is dan een machine in een bedrijfsuniform.

Ook via Twitter kun je Personeelslog volgen: Twitter.com/Personeelslog.

Doorsturen: