Maatregelen tegen ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid werken.

Jarenlang bood de WAO, de voorloper van de WIA, een aantrekkelijke mogelijkheid om mensen op een sociale manier te ‘ontslaan’. Naar nu blijkt is die tijd voorbij. De verborgen werkloosheid onder mensen die de regeling instromen, is in de loop van de jaren 90 vrijwel tot nul gereduceerd. De daling van het aantal mensen dat gebruik maakt van de WIA duidt er dus op dat de maatregelen tegen ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid écht werken. Dat blijkt uit een discussiestuk van onderzoekers van het Centraal Planbureau (CPB).

De onderzoekers, Pierre Koning en Daniël van Vuuren, bekijken in hun discussiestuk of de vervanging van WW door WAO en WIA nu nog een rol speelt. De verborgen werkloosheid in de WAO werd in het verleden geschat op 10 tot wel 50%. Zij hebben deze schattingen opnieuw gemaakt aan de hand van actuele gegevens en zien nu dat de verborgen werkloosheid bij instroom in de WIA praktisch niet meer bestaat.

De onderzoekers denken dat de afname van de verborgen werkloosheid vooral komt door het langer in dienst houden van mogelijke arbeidsongeschikten en een daadwerkelijke vermindering van arbeidsongeschiktheid. Dat komt door betere preventie en re-integratie van arbeidsongeschikten, maar ook door de scherpere toelatingseisen voor de WAO.

Ontslag arbeidsongeschikten dreigt
De onderzoekers zien nog geen bewijs voor de omgekeerde variant, namelijk verborgen arbeidsongeschiktheid in de WW. Dat verschijnsel ontstaat als mensen door hun arbeidsongeschiktheid ontslagen worden. Maar of dat de komende jaren zo blijft is de vraag. Werkgevers worden door de nieuwe regels gedwongen om werknemers met arbeidsbeperkingen in dienst te houden. Dat leidt vaak tot kostbaar productiviteitsverlies.

Aangezien een lagere productiviteit doorgaans gepaard gaat met een hogere ontslagkans, kan afwenteling van de kosten op de WW ontstaan door de werknemer te ontslaan. Dat is ongewenst, zo stellen de onderzoekers, die voorstellen om deze ontwikkeling de komende jaren goed in de gaten te houden.