Centrale regie combineren met oplossend vermogen.

De dagelijkse wereld van ziekenhuizen is dermate complex geworden, dat de leiding beter naar militair model opgezet kan worden. Dus geen uitdijende boeken met regels meer, maar operationele vrijheid onder centrale regie, net als bij het leger. Dat betoogt promovendus bij de Universiteit van Twente, Jan Willem Brinkman, in Science Guide. Brinkman is generaal-majoor buiten dienst en als crisismanager verbonden aan adviesbureau Boer en Croon.

Door de complexere zorg en de toegenomen fusies wordt het werk in ziekenhuizen lastiger. De mensen die er werken, ‘zorgprofessionals’ volgens Brinkman, worden meer afhankelijk van elkaar en van de medische- en de informatietechnologie. Dat vergt een daarop toegesneden organisatie.

Het ziekenhuisbestuur loopt volgens Brinkman achter op deze ontwikkelingen. En er lijkt nogal wat mis. Het bestuur is te bureaucratisch en problemen worden opgelost met extra planning en regels en meer management. Verder is er te weinig samenhang, gering vertrouwen tussen zorgprofessionals en het management, een zwakke bestuursstructuur en een cultuur die is gericht op individuele prestaties.

Leren van het leger
Brinkman denkt dat ziekenhuizen veel kunnen leren van het leger, dat ook een grote groei heeft gekend en gebruik maakt van steeds complexere technologie. Al snel werd duidelijk dat een leger, met al die verschillende eenheden in het veld, niet vanuit één centraal punt kan worden aangestuurd. De legerleiding belemmert het functioneren niet, maar geeft richting, stimuleert en ondersteunt de professionals. In plaats van oplossingen op te leggen, wordt oplossend vermogen gestimuleerd waardoor de organisatie sneller, flexibeler en ondernemender kan functioneren.

Er is nog wel veel nodig voordat ziekenhuizen het militaire model kunnen toepassen. De huidige structuur en cultuur binnen de ziekenhuizen moet op de helling. Managers moeten anders leiding leren geven en de organisatiestructuur moet een stuk flexibeler worden.