Demotie, een lagere functie accepteren tegen een lager salaris, is misschien niet zo'n groot taboe als we doorgaans denken. Werknemers blijken er soms wel degelijk voor te voelen. Dat blijkt uit een onderzoek van het NIDI, een demografisch onderzoeksinstituut van Universiteit Groningen.

Demotie, een lagere functie accepteren tegen een lager salaris, is misschien niet zo'n groot taboe als we doorgaans denken. Werknemers blijken er soms wel degelijk voor te voelen.

Dat blijkt uit een onderzoek van Harry van Dalen en Kène Henkens van het NIDI, een onderzoeksinstituut van Universiteit Groningen.

Met de vergrijzing moeten werknemers steeds langer doorwerken. Werkgevers zijn steeds minder bereid om de relatief hoge salariskosten van oudere werknemers te betalen, zeker als deze in hun ogen minder presteren.
Het woord demotie staat daarbij vooral garant voor veel emotie, zoals CapGemini en andere werkgevers hebben ervaren. Deze bedrijven hebben via demotie geprobeerd om de salariskosten van oudere werknemers te verlagen.

MIS NIKS: Abonneer je op de gratis Personeelsnet-nieuwsbrief

Demotie bij 7% bedrijven
Niet alleen de salarisverlaging roept verzet op bij werknemers, maar ook de vaak gemaakte koppeling met disfunctioneren. Demotie is zo omstreden dat dit middel slechts weinig wordt ingezet. Het komt wel voor dat medewerkers een lagere functie krijgen, maar doorgaans is dit met behoud van salaris. Echte demotie die gepaard gaat met een vermindering van het salaris, past slechts 7% van de Nederlandse bedrijven toe.
"Van alle maatregelen die worden ondernomen om de duurzame inzet van oudere werknemers te bewerkstellingen is dit veruit de minst populaire maatregel", aldus Harry van Dalen en Kène Henkens  van het demografisch instituut NIDI.

Zonder D-woord
Uit onderzoek van deze wetenschappers blijkt dat er toch mogelijkheden zijn. Zonder het gevoelige D-woord te noemen, vroegen zij deze zomer ruim 500 oudere werknemers (45 jaar of ouder) of zij bereid waren demotie te accepteren.
"Kunt u zich voorstellen dat u op een gegeven moment in uw carrière zou kiezen voor een lagere functie, ook als dit een lager salaris met zich mee brengt?", was hun vraag.

De verrassende uitkomst: ruim 60% van de ondervraagde oudere werknemers kan zich voorstellen dat zij een lagere functie tegen lager salaris aanvaardt.

Leuker werk
Vanuit het perspectief van de werknemer zijn er twee belangrijke redenen die hem of haar kunnen bewegen om een lager betaalde functie te accepteren: leuker werk (51%) of lagere werkbelasting (49%).

Tot zover het goede nieuws voor werkgevers die willen besparen op het personeel. Het onderzoek geeft verder aan dat het vooral hoog opgeleiden zijn die eventueel kiezen voor demotie en werknemers met een netto vermogen van 100.000 euro of meer.
Bij dit alles moet ook nog de kanttekening worden gemaakt dat een onderzoeksvraag waarop een werknemer anoniem vrijblijvend een antwoord geeft, echt iets anders is dan daadwerkelijk deze keuze maken.

Dat neemt niet weg dat het NIDI-onderzoek duidelijk maakt dat demotie in sommige gevallen wel degelijk een optie is voor de werknemer. Een slimme werkgever die hierover het gesprek wil aangaan, redeneert dan uit de behoefte van de medewerker en vermijdt het vermaledijde D-woord.

Meer lezen?
Is demotie echt een taboe? Oudere werknemers aan het woord (artikel van de NIDI-onderzoekers op de economen-site MeJudice).