68% van de werknemers werkt tijdens normale werkuren nooit thuis of op afstand. En het aantal uren per week dat medewerkers thuiswerken, is al jaren stabiel. Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid deed er onderzoek naar en ontdekte zes barrières die het thuiswerken tegenwerken. En geeft tips om deze te doorbreken.

Thuiswerken is vaak geprezen als een belangrijk middel om files tegen te gaan. Maar in de praktijk valt dit tegen.

MIS NIKS: Abonneer je op de gratis Personeelsnet-nieuwsbrief

Zes barrières
In de studie 'Meer tijd- en plaatsonafhankelijk werken: kansen en barrières' van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid lezen we waarom.
Het begint er al mee dat werknemers de dagelijkse file vaak zien "als een vast onderdeel van de woon-werkreis en niet als een aparte vertraging, waardoor ze hun werktijden hier niet op aanpassen".

Het onderzoek beschrijft zes barrières die het thuiswerken verhinderen.

Cultuur op de werkvloer
Uit gesprekken met thuiswerkers blijkt dat er een natuurlijke grens is aan het aantal uren waarop mensen op een andere locatie willen werken. Deze grens ligt tussen 1 en 2 volle werkdagen per week. Voor deze grens zien de onderzoekers drie redenen:

• de zichtbaarheid van de werknemer

• het verminderd onderling vertrouwen bij werken op afstand

• de beperkte mogelijkheid om onderling contact te hebben als meerdere mensen in een team meer dan twee werkdagen op afstand werkt.

Om de werkcultuur te veranderen, zien de onderzoekers vooral brood in heldere afspraken die werknemers moeten maken met hun direct leidinggevenden en met hun collega's.
Ook voorbeeldgedrag van managers is belangrijk. Uit gesprekken met voorlopers onder de thuiswerkers blijkt namelijk dat hun leidinggevenden ook vaak thuiswerken.

Gewoontegedrag
Mensen houden van regelmaat en ritme. Gewoonten veranderen gaat dan ook niet makkelijk.
Om ingeslepen patronen aan te passen, kan een financiële prikkel helpen, natuurlijke momenten waarop mensen over hun woonwerk-verkeer nadenken (zoals een verhuizing, een andere baan), of positieve ervaringen met tijd- of plaatsonafhankelijk werken. Dat laatste kan bijvoorbeeld door werknemers in een pilot te laten experimenteren met thuiswerken om te kijken of dit iets voor hen kan zijn.

Gebrek aan flexibiliteit aan de randen van de dag
Niet alleen het werk, maar ook persoonlijke verplichtingen kunnen aan tijd en plaats gebonden zijn. Eerder op de dag beginnen met werk of juist langer doorwerken, wordt daardoor vaak gehinderd.
Het helpt als collega's afspreken om zo min mogelijk te overleggen aan het begin of eind van de werkdag. Minstens zo belangrijk zijn ruimere openingstijden van winkels, scholen en kinderdagverblijven.

Regels voor tijd- of plaatsonafhankelijk werken
Het thuiswerken wordt belemmerd door fiscale regels. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de voorwaarde dat thuiswerkdagen wekelijks op dezelfde dag moeten plaatsvinden en dat deze vastgelegd moeten zijn in een overeenkomst. Leidinggevenden zijn daar vaak niet happig op, omdat dit de flexibiliteit van de werknemer beperkt.
Ook de Arbo-regels helpen niet. Het verplicht inrichten van een thuiswerkplek blijkt een hoge drempel.
Aanpassing van de regels staat dan ook hoog op het verlanglijstje. De onderzoekers hebben hun hoop vooral gevestigd op de aangepaste werkkostenregeling, omdat hiermee ook internetgebruik, werkplekinrichting en andere kosten kunnen worden vergoed.

Onbekendheid met mogelijkheden
Zoals gezegd, de regels sluiten vaak niet aan op de praktijk. Tegelijkertijd kennen veel werknemers de mogelijkheden niet, die er al wel zijn. Zo zijn ze zich vaak niet bewust van de rechten die ze hebben.

Gebrek aan faciliteiten
Werknemers ervaren vaak dat de ICT ontoereikend is voor thuis- en telewerken. Werkgevers kunnen dit voor een belangrijk deel oplossen door de communicatie tussen collega's onderling en met hun leidinggevende beter te faciliteren, door de digitale beveiliging goed te organiseren en door werknemers meer vergoedingen te bieden.

Doorsturen: